Álvaro Barreirinhas Cunhal (10 Kasım 1912, Coimbra — 13 Haziran 2005, Lizbon) Portekizli komünist siyasetçi. 1961 -1992 yılları arasında Portekiz Komünist Partisi genel sekreterliğini yaptı. Avrupa komünist partileri arasında yaygın olan avrokomünizme karşı çıkarak Sovyet yanlısı geleneksel komünist çizgiyi takip etmiştir. Bu kapsamda Sovyetler Birliği'nin 1968 Çekoslovakya müdahalesini desteklemiştir. Gorbaçov’a karşı yapılan 1991 Sovyet darbe girişimini desteklemiş ve devrilen sosyalist blok rejimlerini eleştirmeyerek sahiplenmiştir. 2002 yılındaki son yazılarında Kuzey Kore dahil varlığını sürdüren sosyalist devletlere destek vermiştir.

Siyasi hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Cunhal, Coimbra’da dünyaya gelir. Babası bir avukattı ve yerel zengin bir aileye mensuptu.Annesi koyu bir Katolikti. Cunhal Lizbon Üniversitesinde Hukuk eğitimi alırken siyasetle ilgilenmeye başladı ve 1931 yılında o dönemde yasadışı olan Portekiz Komünist Partisine üye oldu. 1935 yılında 7.Komintern toplantısında katılmak için partisini temsilen Moskova’ya gitti. 1936 yılında 24 yaşındayken parti merkez komitesine girdi. 1937 yılında siyasi faaliyetler yüzünden polis tarafından tutuklandı. Hapisteyken hukuk öğrenimi tamamlayacak ve diplomasını alacaktır. Serbest kaldıktan sonra Lizbon’da hukuk eğitimi verecek, öğrencileri arasında geleceğin Portekiz cumhurbaşkanı Mario Soares de olacaktır. 1941-49 yılları arasında yeraltında faaliyet gösterecek ve partinin filli lideri olacaktır. 1949 yılında yakalandıktan sonra 1960 yılında görkemli bir şekilde kaçıncaya kadar Peniche Hapishanesinde yatacaktır. Portekiz’de diktatörlük rejimi kurmuş olan António de Oliveira Salazar hapishanenin yakınlarında bir Sovyet denizaltısının beklediğini iddia edecektir. Hapisten çıktıktan sonra tekrar siyasi faaliyetlerine devam eden Cunhal, Yeşil Burun Adalarındaki çalışma kampında ölen eski genel sekreter Bento Gonçalves’in yerine 1961 yılında Portekiz Komünist Partisinin genel sekreterliğine getirilir. Cunhal evlenecek ve Moskova’da sürgünde yaşayacaktır. Burada kızı Ana dünyaya gelecek, daha sonra 1974 yılındaki Karanfil Devrimine kadar Paris’de kalacaktır.

Karanfil Devrimi[değiştir | kaynağı değiştir]

1974 Devriminden sonra Portekiz’e dönen Cunhal, Salazar rejimini deviren en önemli örgütlü muhalefet güç olan Portekiz Komünist Partisinin yasal olmasıyla beraber partinin başına geçer. Devrimden sonra başa gelen birçok hükûmette devlet bakanı olarak yer alır. Devrimden sonraki hükûmetlerde komünist yanlısı çok sayıda subayın yer alması partinin darbe hazırlığında olduğu iddialarına yola açacaktır.^[1] Cunhal, Portekiz Sosyalist Partisi ve lideri Soares ile uzlaşmaz tutumuyla iki partinin birleşmesine engel olacaktır.

Görevden ayrılışı[değiştir | kaynağı değiştir]

Cunhal partideki görevlerinden 1992 yılında ayrılacak, yerine ise Carlos Carvalhas geçecektir. Ancak parti içerisinde sözü dinlenir kişilerden olduğu için uzun yıllar danışılan kişi olacak ve desteğini geleneksel komünist hattan çekmeyecektir.

Manuel Tiago[değiştir | kaynağı değiştir]

Partideki görevlerinden ayrıldıktan sonra Cunhal, Manuel Tiago mahlasıyla hapisteyken birçok roman yazdığını açıklayacaktır. Hapisteyken ayrıca Maria Manuela Serpa mahlasıyla Shakespeare’den Kral Lear’ı Portekizceye çevirmiştir.

Cenazesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Álvaro Cunhal Lizbon’da 2005 yılında hayata gözlerini yumdu. Cenazesi 15 Haziran günü Lizbon’da kaldırıldı ve anısına yapılan törene yaklaşık 250 bin kişi katıldı.

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• A Verdade e a Mentira sobre a Revolução de Abril (Nisan Devrimiyle ilgili gerçekler ve yalanlar)
• A Revolução Portuguesa (Portekiz Devrimi)

Manuel Tiago mahlasıyla yazdığı eserlerden Türkçeye çevrilen[değiştir | kaynağı değiştir]

• Yarın Bizimdir Yoldaşlar, Yar Yayınları ISBN 975-7530-27-1

Hakkında yazılanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

• José Pacheco Pereira, Álvaro Cunhal — Uma biografia política, Temas & Debates, Lisbon, 1999, ISBN 972-759-150-7

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• The Guardian gazetesindeki ölüm ilanı 5 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Portekiz Komünist Partisi resmi sitesinde onuruna ayrılan bölüm 7 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.