Osmanlı İmparatorluğu'nda Tanzimat öncesi ıslahat hareketleri

II. Osman döneminde yapılan ıslahat hareketleri[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Osman döneminde birçok ıslahat hareketine girişilmiş ancak başarılı olunamamıştır. Bunlar:

Yeniçeri Ocağı'nı kaldırarak yerine Anadolu Türkleri ve Türkmenlerden yeni bir ordu kurmak^[1]
Başkenti İstanbul'dan Anadolu'daki bir şehre taşımak^[1]
Kıyafet inkılabı yapmak^[1]
Fatih Kanunnamesi'ni kaldırarak yeni bir kanun hazırlamak^[1]
İlmiye sınıfın siyasi ve mali hakimiyetini kırarak din ocağı haline getirmek^[1]

Fakat 1622 yılında katledirilerek öldürülmesi üzerine bu ıslahatlar sözde kalmıştır.

IV. Murad 2 Eylül 1633 yılında birtakım ıslahat hareketleri gerçekleştirdi.Bunlar;

Bizzat IV. Murad akşamları kıyafet değiştirerek kontrole çıkar, kurallara uymayanları cellat yardımıyla başlarını keserdi.^[2]

III. Selim döneminde önemli ıslahatlar yapıldıysada Kabakçı Mustafa isyanı sonucu geçerliğini yitirmiştir.Bunlar;

Yeniçerilerin Esame alımı yasaklandı.^[3]
Osmanlı-Rus savaşına katılmayan tımarlıların dirlikleri kesildi.^[3]
1792 yılında ise Halıcıoğlu'nda bir Humbaracı ocağı kurmuştur.^[3] Bu kışlanın bir bölümünde istihkamcı, diğer bir kısmında ise humbaracı yetiştiriliyordu.^[3]
1800 yılında Humbaracı Ocağına bağlı olarak Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn kuruldu.^[3]
1805 yılında yine bu okul inşaat ve seyrü sevafin adlı iki ana bölüme ayrılmıştır.^[3]
1793 yılında Nizam-ı Cedit ordusu kuruldu.1.600 asker İstanbul'da, diğer 12.000 kişi ise diğer vilayetlere gönderildi.^[4]
Nizam-ı Cedit ordusunda uygulanan talim zamanla imparatorluğun çoğu yerinde uygulanmaya başlandı.^[4]

Humbaracı Ahmed Paşa tarafından Humbarhane ve Herdeshane kurulmuş, fakat yeniçerilerin kazan kaldırmasıyla kaldırılmıştır.^[5]

Sürat topçuları ocağının kontenjanı geliştirilerek 250'den 2.000'e çıkarıldı.^[6]
Haliç'teki istihkam okulu Camialtı'na taşındı.^[6]

II. Mahmud döneminin en önemli ıslahatı yeniçeri ocağını kaldırmasıdır.

1808 yılının ocak ayında Nizam-ı Cedit ordusunun devamı olan Sekban-ı Cedit ordusu kuruldu.Daha sonra Yeniçerilerin baskısıyla kaldırıldı.^[7]
Yeniçeri Ocağı kaldırılarak yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediyye (17 Haziran 1826) ordusunu kurmuştur.^[8]
Kıyafet inkılabı yaparak başlık, cepken ve şalvar yerine fes, ceket ve pantolon getirilmiştir.^[9]
İlk posta teşkilatı kuruldu.^[9]
İlk gazete olan Takvim-i Vekayi çıkarıldı.^[9]
Divan-ı Hümayun kaldırılarak yerine Nazırlıklar kuruldu.^[9]
1827 yılında cerrahhane ve tıbhane birleştirilerek "Mektebi Tibbiyeyi Adliyeyi Şahane" kuruldu.^[9]
Tulumbacılar Ocağı kuruldu.^{[kaynak belirtilmeli]}
Mecmua-i Fünun Münif Paşa önderliğinde çıktı.^{[kaynak belirtilmeli]}
PTT kuruldu.^{[kaynak belirtilmeli]}
Telgraf müdürlüğü kuruldu.^{[kaynak belirtilmeli]}
İlk buharlı gemi "Buğu" kullanılamaya başlandı.^{[kaynak belirtilmeli]}
Şehir hatları kuruldu.^{[kaynak belirtilmeli]}
İlk demir yolu hattı kuruldu.^{[kaynak belirtilmeli]}
Darülmuallimin,Darülmuallimat, İstanbul Üniversitesi, Mektebi Maarifi Adliyye kuruldu.^{[kaynak belirtilmeli]}

Osmanlı İmparatorluğu ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.