Cannes Film Festivali Festival de Cannes
Resmî adı	le Festival international du film de Cannes
Yıl	20 Eylül 1946-günümüz
Yeri	Cannes
Ülke	Fransa
Resmî site	festival-cannes.fr

Cannes Film Festivali (Fransızca: Festival de Cannes), Fransa'nın güneyinde bulunan Cannes kentinde her yıl genellikle Mayıs ayında düzenlenen uluslararası film festivalidir. Festivale dünyanın her yanından ve her türden yeni filmler katılır. Festivalin en prestijli ödülü Altın Palmiye'dir.

Cannes Film Festivali, Avrupa'daki en önemli 3 film festivalinden biridir. Altın Palmiye için her yıl ortalama 20 film yarışır. Kazananlar, uluslararası sanatçılardan oluşan jüriler tarafından belirlenir. Cannes Film Festivali'nde verilen yarışma ödülleri Altın Palmiye, Büyük Ödül, En İyi Yönetmen, En İyi Kadın Oyuncu, En İyi Erkek Oyuncu, En İyi Senaryo, En İyi Kısa Film ve Jüri Ödülü'dür.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Festivalin çıkışı 1930'ların sonunda Philippe Erlanger'in o zaman Fransa Eğitim ve Güzel Sanatlar Bakanı olan Jean Zay'den isteği ve Zay'in Venedik Film Festivali'ne rakip olabilecek uluslararası kültürel bir organizasyon kurmaya olan arzusuna dayanmaktadır.^[1]

İlk festivalin 1 Eylül 1939'da Cannes'da Louis Lumière'in başkanlığında düzenlenmesi planlanmıştı. Ancak Alman birliklerinin Polonya'ya saldırısı ile başlayan II. Dünya Savaşı'dan dolayı iptal edildi. Savaştan dolayı ilk festival ancak 20 Eylül 1946'da başlayabildi. İlk yıllarda eşitlik ilkesine bağlı olarak jüride her ülkeden sadece bir temsilci yer alabiliyordu. Bu etkinlik için 1949'da inşa edilmiş olan Festival Sarayı (Fransızca: Palais des Festivals) çatısı tamamlanmadan açıldığı için fırtına sırasında çatısı uçmuştur. Festival 1952'ye kadar 1948 ve 1950 hariç olmak üzere Eylül ayında düzenlendi ancak 1952'den itibaren festival Venedik Film Festivali'nin de sonbaharda düzenlenmesinden dolayı Mayıs ayında düzenlenmeye başlandı.

1955'te o zamana kadar verilmekte olan Büyük Ödül (Fransızca: Grand Prix du Festival) Altın Palmiye (Fransızca: Palme d'Or) olarak değiştirildi. 1957'de Dolores del Rio festival jürisinin ilk kadın üyesi olarak tarihe geçti. 1959'da ise festivale ticari bir kimlik kazandıran, sinema endüstrisinin üreticilerini ve alıcılarını bir arada toplayan Film Pazarı (Fransızca: Marché du Film) kuruldu. Günümüzde Film Pazarı sinema endüstrisinin bir numaralı ticari platformu durumundadır.

1962'de Cannes Film Festival'inin ilk paralel bölümü olan Eleştirmenler Haftası Fransız Eleştirmenler Birliği tarafından başlatıldı. Amaçları ticari kaygı gütmeden yönetmenlerin ilk veya ikinci filmlerine de bu vitrinde yer sağlamaktı. Jean Cocteau ölümünün ardından Onursal Başkan ilan edilmiştir. Bir yıl sonra ise Olivia de Havillan festivalin ilk kadın başkanı olmuştur.

1968'de festival 19 Mayıs günü durduruldu. Carlos Saura ve Miloš Forman gibi bazı yönetmenler filmlerini yarışmadan çektiler. 18 Mayıs'ta ise film yapımcısı Louis Malle bir grup yönetmen ile birlikte Festival Sarayı'nın büyük salonunu ele geçirdi, gösterimleri Fransa'daki öğrenciler ve grev yapan işçilerle birlik ve Fransız Sinematekin başkanının tahliyesi için durdurdu. Sinemacılar başkanın haklarının iade edilmesini sağladılar ve aynı yıl Film Yönetmenleri Derneği'ni kurdular. 1969'da dernek, Pierre-Henri Deleau öncülüğünde festivalin yarışma dışı bölümü olan ve dünyanın dört bir yanından bir film seçkisi sunan Yönetmenlerin 15 Günü'nü başlattı.

1970'lerde festivalde birçok önemli değişiklik yapıldı. 1972'de başkan olan Robert Favre Le Bret filmlerin seçilme prosedüründe önemli değişikliklere imza attı. O zamana kadar ülkeler onları temsil edecek filmleri seçiyor ve festivale yolluyorlardı. Ancak bu tarihten sonra festivale katılacak Fransız filmleri ve yabancı filmler oluşturulan iki ayrı komite tarafından seçilmeye başlandı. 1978'de ise Altın Kamera (Fransızca: Caméra d'Or) ödülü ve Un Certain Regard bölümü festival programına eklendi. Diğer değişiklikler ise festivalin süresini otuz güne düşürebilmek için seçilen film sayısını azaltılması ve jüriye sinema endüstrisinden ünlülerin de alınmasıydı.

1983'te yeni bir Festival Sarayı inşa edildi, yeni bina bazı olumsuz tepkiler aldı hatta "Sığınak" ismiyle anılır oldu.

Gilles Jacob 1995 yılında festivalin son resmi bölümü olan Cinéfondation'u başlattı. Bu bölümün amacı dünyadaki film yaratım sürecinin desteklenmesi ve yeni senaryo yazarlarının ünlülerin de yer aldığı bu sosyal ortamda yer almasını sağlamaktı.

2002 yılında ise festivalin resmi ismi Festival de Cannes olarak değiştirildi.

Etkisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Festival zamanla Avrupa Sineması'nın en önemli vitrinlerinden biri haline geldi. Avrupa Sineması: Giriş (İngilizce: European Cinema: An Introduction) isimli kitaplarında Jill Forbes ve Sarah Street festivalin "Avrupa'nın sanatsal kaliteyi baz alan filmleri satma girişimleri, eleştirel ve ticari kaygıları açısından son derece önemli hale geldiğini" belirtmektedirler. Forbes ve Street ayrıca Cannes Film Festivali'nin Venedik ve Berlin Film Festivali gibi bir ülkenin sinemasının imajını belirlemesi ve Avrupa Sinemasının sanatsal sinema nosyonunu beslemesi açısından çok önemli imkânlar yarattığını vurgulamışlardır.

Diğer yandan çok ciddi boyutlara ulaşan medya ilgisi film yıldızlarını festivale çekmektedir. Film yapımcıları içinse yeni filmlerini tanıtmak ve dünyanın dört bir yanından dağıtımcılara çalışmalarını satmak için çok uygun bir ortam oluşturmaktadır.

Program[değiştir | kaynağı değiştir]

Cannes Film Festivali çeşitli bölümler içermektedir.

• Resmi Seçki - festivalin ana etkinliği
  • Yarışma - Altın Palmiye için yarışan yirmi filmden oluşur. Bu filmler Théâtre Lumière'de gösterilir.
  • Un Certain Regard - Farklı kültürlerden gelen, farklı ve orijinal yirmi filmlik bir seçkidir. Bu filmler Salle Debussy'de gösterilir.
  • Yarışma dışı - Bu seçkideki filmler de Théâtre Lumière'de gösterilir ancak büyük ödül için yarışmazlar.
  • Özel gösterimler
  • Cinéfondation - Dünyadaki çeşitli film okullarından kısa veya orta metrajlı on beş filmi içeren bu seçkinin gösterimi Salle Buñuel'de yapılır.
  • Kısa Film - Yaklaşık on filmden oluşan bu seçkide filmler kısa film alanındaki Altın Palmiye için yarışırlar
• Paralel Bölümler - Yarışma dışı bu bölümlerde sinemanın çeşitli yönlerinin keşfedilmesi amaçlanmaktadır.
  • Cannes Klasikleri
  • Dünyanın Sineması (Fransızca: Tous les Cinémas du Monde)
  • Altın Kamera (Fransızca: Caméra d'Or)
  • Sahil Sineması (Fransızca: Cinéma de la Plage)
• Diğer Bölümler - Cannes Film Festivali süresince diğer kuruluşlar tarafından gerçekleştirilen etkinliklerdir
  • Yönetmenlerin 15 Günü
  • Eleştirmenler Haftası
• Etkinlikler
  • Film Pazarı (Fransızca: Marché du Film) - Dünyanın en yoğun film pazarıdır.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Cannes Film Festivali Büyük Ödülü
• Cannes Film Festivali jüri başkanları listesi
• Cannes Film Festivali'nde Türkiye

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Cannes Film Festival26 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Tales of a festival : remembering Cannes in sound and picture (fr /en)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Cannes Film Festivali ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.