AT-16 Scallion

9K121 Vikhr
9K121 Vikhr
	;
Çeşidi	havadan karaya güdümlü tanksavar füzesi
Uyruğu	Rusya
Hizmet geçmişi
Hizmet	1990–
Kullanıcılar	Rusya
Üretim tarihi
Tasarımcı	Almaz-Antey - Almaz S.I.C
Üretici	KBP Endüstriyel Tasarım Bürosu
Üretildiği tarih	2007
Özellikler
Ağırlık	45 kg
Uzunluk	2.80 m
Genişlik	519 mm
Namlu Çapı	130 mm
Etkili menzil	8-10 km
Kanat genişliği	380 mm
İtici güç	Lazer ışın güdümlü
Seyir irtifası	30000 m
Platform	Helikopterler Ka-50; Ka-52; Mi-28; Savaş Uçağı Su-25T;

9A1472 Vikhr (Rusça: Вихрь, Türkçesi Kasırga) Rusya tarafından geliştirilen lazer ışın güdümlü tanksavar füzesidir. GRAU adı "9K121",NATO rapor adı ise AT-16 Scalliondur. Füze Ka-50, Ka-52 helikopterleri ve Su-25T savaş uçağından fırlatılır. 1990 yılında Rus Ordusunda kullanılmaya başlandığı düşünülen füze ilk olarak 1992 yılındaki Farnborough Hava Gösterisi sırasında halka izlettirilmiştir.

Füze her türlü zırhlı bunlar içerisinde yarı etkin zırhla kaplı araçlarda dahil olmak üzere hareketli yer hedeflerine karşı hava savunma sistemlerinin durumuna göre gündüz helikopterden 8 km'den, savaş uçağından ise 10 km öteden ateşlenebilir. Gece ise bu mesafe 5 km düşmektedir.

Vikhr füzesi Vikhr-M sisteminin bir parçası olup, sistem içerisinde otomatik nişangah ve katlanabilir fırlatıcı bulunmaktadır.

Otomatik nişangah TV ve kızılötesi kanallar sayesinde hedefi izlemekte,lazer ışınlı füze kontrol, lazer menzil ölçer, otomatik hedef takibi ve dijital bilgisayarla hedef izlenmektedir. Otomatik nişangah sayesinde hedef hem gündüz hem de gece belirlenip izlenebilmektedir. Otomatik hedef takip sistemi ve güdülmeme sistemi silaha kesin bilgiler vererek füzenin ne zaman ateşlenmesi gerektiğini bildirir. Mühürlü taşıma zarfı içerisindeki füze bünyesinde HEAT sınıf savaş başlığı, dahili füze, hava dinamiği kontrol erişim düzeneği, elektronik kontrol, motor ve lazer algılayıcı bulunmaktadır.

Çok amaçlı savaş başlığı sayesinde (ikili patlayıcılı HEAT ve ilave şarapnel kuşağı bulunmaktadır) füze zırhlı, hava ve kara hedeflerine karşı da kullanılabilir. Bu kıymetli özelliğinden ötürü 9M120 Ataka-V gibi üç farklı füze başlığına ihtiyaç duymadan bu işi tek savaş başlıkla halledebilmektedir. Bünyesindeki itici füze yardımıyla 500 m/s hızla giden hava hedeflerine karşı en fazla 5 metrelik bir yanılma payı ile hedefini bulur.

Vikhr füzesi ateşlendikten sonraki bilgi iletişimindeki titiz doğruluğun en önemli sebebi sahip olduğu lazer ışınlı kontrol sistemidir. Vikhr füze kontrol sisteminin sinyal alıcılarının yan yüzlerde olmasından ötürü füze her türlü sinyal bozucu düzeneğe karşı yüksek seviyede korunmaktadır.

Sahip olduğu otomatik hedef izleme ve yüksek hassaslıkta füze kontrol sistemleri yasinde nokta hedeflere karşı yüksek vuruş yüzdesine (raporlara göre duran hedeflerde %95) sahiptir.

Füze tekli ve ikili olarak aynı andan aynı hedefe hedeflenebilir ki bu da hedef üzerinde çok daha ölümcül bir hasar bırakır.

Füze sahip olduğu yüksek uçuş hızı sayesinde hedefine çok çabuk varabilir. Fırlatma sistemi 10 km'lik bir menzilden 30 saniyelik bir zaman dilimi içerisinde iki ila dört farklı hedefe ateşlenme imkânı sunmaktadır. Bu kendinden önceki füze sistemlerine nazaran 3 ila 4 kez daha fazla ateş gücü demektir.

9M120 Ataka-V ile ilgili karışıklık[değiştir | kaynağı değiştir]

1980'li yılların sonlarına kadar SSCB yapımı birçok füze ile ilgili yanlış bilgiler bulunmaktaydı. Soğuk Savaşın sona ermesi ile bunların birçoğu gün yüzüne çıktı. Ancak hala Batı ülkelerinde yayınlanmakta olan kitapların %90 ı bu gibi bilgilerle doludur.

Bu kitaplar içerisinden fazla karışıklık yaşananlar ise 9M120 Ataka-V ve 9A1472 Vikhr sistemidir. Rusya pazarında yarışan bu iki sistem birbirinden tamamı ile farklı sistemlerdir. 9M120 Ataka-V füzesi Mil Moskova Helikopter Fabrikası, 9A1472 Vikhr ise Suhoy ve Kamov tarafından onaylanmıştır. 9M120 helikopterden sekiz namlulu fırlatma aparatı ile, 9A1472 uçak kanadından doğrudan veya helikopterden altı namlulu fırlatma aparatından atılmaktaydı. Dört namlulu fırlatma aparatı ise bir tür kısa menzilli uçaksavar füzesi olan Iglaya aitti. Rusların hava kuvvetleri bünyesinde tanksavar füzelerini ateşlemek için dört namlulu fırlatıcısı bulunmuyordu. Günümüzde ağırlıktan ötürü bu değişmiş olabilir.

Bunların dışında diğer bir hata da kullandıkları güdülmeme sistemi ile ilgiliydi:

9M120 Ataka-V radyo sinyalli SACLOS ve Mi-24V ve kara birlikleri tarafından sıkça kullanılan kullanılan geliştirilmiş 9M114 Shturm sistemine sahipti. Bu sistemin her ne kadar uzun menzillerden ateşlendiği durumlarda isabet oranını düşse de her türlü hava koşulunda fırlatma yapabilmekteydi.
Bunun yanında 9A1472ler "lazer ışın güdümlü füzedir". Batı ülkelerinde en fazla karışıklığa sebep olan bilgi eksikliği budur. Batılı çözümleyiciler Sovyet tasarımcıların (KPB Endüstriyel Tasarım Bürosu) geliştirdikleri füze üzerinde aynen AGM-114 Hellfire da bulunan yarı etkin lazer güdümleme (lazer güdümlü bomba benzeri) sisteminin kullanıldığını varsaymışlardır. İlk zamanlarda çizilen minyatür kopyalarında füze Kh-29L benzeri olarak düşünülmüştür. (ya da "AS-14 Kedge" geniş yarı etkin lazer güdümlü füze aerodinamik yapısını R-73den almış).

Elde edilen ilk kaliteli resimlerinden bile tam bir karara varılamamıştır. Bunun nedeni resimler üzerinde görünen bir güdümleme sistemi görülememesidir. Hatta bazı kimseler bu füzenin güdümsüz roket sistemi olduğunu bile ileri sürmüştür.

Kısaca anlatmak istediğimiz şudur: NATOnun pahalı ve nazik teknolojisine karşın Ruslar çok daha farklı bir yol izlemekteydi. Bu seride füzenin arka yüzündeki görüntüsüz detektörler fırlatma platformuna doğru dönük olarak bulunmakta, güdümleme ise bu detektörlerden düşen lazer ışınını takip ederek olmaktaydı. (yarı etkin lazer tarayıcılarında sistem hedef üzerinden yansıyan lazer ışınına doğru ilerler). Rusların bulduğu bu sistem aslında çok daha ucuz ve karşıt savunma sistemleri tesirsiz kalmaktaydı.

Sovyet tasarımcılar bu düşük maliyetli tarayıcıların yanında yeni bir uçuş kontrol sistemi de geliştirmiştir: Sabitlemiş kanatçıklar füzenin uçuşu esnasında kendi çapı ekseninde dönmesine ve tek bir hareketle füzenin rotasında değişiklik yapmaya yarıyordu. Bunun sonucunda aynı maliyete Batı ülkeleri bir adet füze yapabilirken Sovyetler beş adet füze yapıyordu. Füzelerin karşıt sistemler ile tesirsiz hale getirilmesini önlemek için pilotların aynı anda iki adet füzeyi ateşlemesi teşvik ediliyordu.