İber vaşağı

İber vaşağı
Korunma durumu
	; Kritik tehlikede (IUCN 2.3)
Biyolojik sınıflandırma
lem:	Animalia;
Şube:	Chordata;
Alt şube:	Vertebrata;
İnfa şube:	Gnathostomata;
Sınıf:	Mammalia;
Takım:	Carnivora (Etçiller);
Alt takım:	Feliformia (Kedimsiler);
Familya:	Felidae (Kedigiller);
Alt familya:	Felinae (Küçük kediler);
Cins:	Lynx (Vaşak);
Tür:	L. pardinus;
İkili adlandırma
	Lynx pardinus; Temminck, 1827
	; Dağılımı

İber vaşağı (Lynx pardinus), kedigiller (Felidae) familyasından İspanya ve Portekiz'de yaşayan çok ender bir vaşak türü.

Özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]

İber vaşakları görümüm olarak Avrasya vaşağına çok benzerler ama önemli ölçüde daha küçüktürler. 12 kg vücut ağırlıklarıyla bir Avrasya vaşağı ağırlığının üçte ikisinden biraz daha hafiftirler. Postları kuzeydeki akrabasından genelde daha belirgin ve güçlü şekilde lekelidir. Bunların dışında iber vaşağı, tüm tipik vaşak özelliklerine sahiptir. Kısa kuyruk, fırça tüylü kulaklar, kısa güçlü vücut ve uzun bacaklar.

Yaşam alanı[değiştir | kaynağı değiştir]

Başlangıçtaki dağılım tüm İspanya ve Portekiz üzerinde uzanıyordu. Bugün yaklaşık 100 birey, birbirinden az ayrılmış popülasyon olarak İber Yarımadası üzerinde dağınık olarak yaşar. Yalnız iber vaşakları, Portekiz Algarve'de, kalanlar İspanya'da yaşar. Her iki büyük popülasyon, Milli park Coto de Doñana ve Sierra de Andújar, Jaén'de yaşar.

Tercih edilen habitat ağaçları olan açık arazidir. İber vaşakları, Avrasya vaşaklarından çok daha az orman hayvanı olarak göze çarpar. İber vaşaklarının bugün genelde dağlarda yaşaması, habitat olarak yüksek konumları tercih etmelerine değil, güçlü kovuşturma ve zulüme dayanmaktadır.

Yaşam tarzı[değiştir | kaynağı değiştir]

İber vaşakları geceleri aktif yalnız dolaşan hayvanlardır. Başlıca avları, besinlerinin neredeyse % 95 ini oluşturan yaban tavşanlarıdır. İber vaşakları, tavşan mevcudiyetine bu kadar bağımlı olmasından, tavşanların popülasyonlarındaki oynamalar, vaşakların mevcudiyetinde hak eden bir etkiye sahiptir. Yaygın tavşan salgını myxomatosis (tavşan vebası), vaşakların nüfuslarına dolaylı olarak tehdit eder.

Besinlerinin geri kalan % 5 i, kuşlar ve kemirgenlerden oluşur. Bunlar ancak sadece, eğer yaban tavşanı mevcut olmadığı zamanlarda yenir.

İnsan himayesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Şu anda esaret altında 15 vaşak vardır. Mart 2005'te insani himaye ile iber vaşağı üretmek, dişi vaşak Sally ile başarılı olmuş, Milli Park Coto de Doñana'nın üretim istasyonunda 3 yavru vaşak dünyaya gelmiştir. Mart 2006'da Sally, 2 yavru dünyaya getirerek ikinci kez anne olur.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

The Iberian Lynx Emergency
A BBC report on the population decline27 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
IUCN species information5 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
About the birth of the cubs in captivity27 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
ARKive İber vaşağı (Lynx pardinus) fotografları

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

İber vaşağı nedir?, İber vaşağı anlamı nedir?, İber vaşağı ne demektir?