Çavdar birası

Çavdar birası, arpa maltının yanı sıra kayda değer oranda çavdar maltı ya da sek çavdar kullanılarak üretilen özel tahıl biralarını tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Çavdar biralarında şerbetçi otundan gelen acılık, çavdarın kendisinden gelen acılığı ve ekşimsiliği daha da artırmamak amacıyla genelde orta düzeyde tutulur.^[1]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Çavdar; soğuğa karşı dayanıklı, verimsiz topraklarda bile yetiştirebilinen, üretimi oldukça kolay olan bir tahıldır. Bu nedenle kuzey ülkelerinde kullanımı yaygındır.^[2]

Antik çağlardan beri Almanya başta olmak üzere pek çok Avrupa ülkesinde bira yapımında zaman zaman çavdar kullanılmıştır. Ancak Orta Çağ'da kötü geçen bir dizi hasat sonrası elde kalan çavdar, yalnızca ekmek yapımında kullanılmış; bira üretiminde ise yalnızca arpa kullanılmasını düzenleyen saflık yasaları çıkarılarak uzunca bir süre bira üretiminde çavdara rastlanmamıştır.^[3]

Alt Türler[değiştir | kaynağı değiştir]

Çavdar kullanılarak üretilen bira ve bira benzeri içecekler arasında en çok bilinenlerden biri Rusya kökenli kvastır. Geleneksel olarak çavdar ekmeğinin suda bekletilmesiyle üretilen kvas, yaklaşık olarak %0,50 ile %1,50 arasında alkol içerir.^[4] Alkol oranının düşüklüğü nedeniyle pek çok kez alkolsüz bira ya da alkolsüz içecek olarak kategorize edilir.

Finlandiya'da üretilen sahti adlı içecek de bir çavdar birası türüdür. Sahtide, çavdarın yanı sıra ardıç meyveleri de kullanılır ve yabani maya ile fermante edilir.

Çavdar birasının bir başka türü ise, ABD'de ev biracıları ve mikro biracılar tarafından geliştirilmiştir. Bazı örneklerde, şerbetçi otu varlığı, neredeyse Amerikan IPA biralarına yaklaşmıştır.^[5] Bu tür, Amerika'da çavdar ve IPA sözcüklerinin birleştirilmesiyle oluşturulan "Rye-PA" terimiyle anılır.

Rauchroggen (Almanca: isli çavdar birası) ise, çavdar maltının fırın yerine açık alevde kurutulmasıyla yapılır. Rauchroggen günümüzde yalnızca Güney Kaliforniya'da birkaç mikro biracıda ve Fransa'da tek bir yerde üretilmektedir.^[6]

Roggenbier[değiştir | kaynağı değiştir]

Roggenbier, çavdar maltı kullanılarak üretilen Bavyera kökenli bir çavdar biradır. Alman buğday biralarından hefeweizen ile aynı maya kullanılarak üretilir. Sonuç olarak görünüm ve baharatlılık açısından hefeweizen benzeri bir bira oluşur.

15. yüzyıla dek Bavyera başta olmak üzere Almanya'da, bira üretiminde çavdar kullanılması oldukça sık rastlanan bir durumdu. Bununla birlikte, kötü hasat dönemlerinden sonra çavdarın sadece ekmek pişirmek için kullanılacağı kararlaştırılmasıyla roggenbier yaklaşık beş yüzyıl boyunca ortalıkta gözükmedi. Ancak 1988'de Bavyera'da yeniden ortaya çıktı. Modern roggenbier aşağı yukarı %5,00 alkollü ve oldukça koyu renklidir. Tadı oldukça doyurucu olup pumpernickel ekmeğine benzetilir. Roggenbier yapımında genellikle toplam maltın yarısı kadar çavdar maltı kullanılır.^[7]

Üretim ve Servis[değiştir | kaynağı değiştir]

Çavdar biraları, karakter olarak buğday biralarına benzemektedir. Alt ya da üst fermantasyon yöntemiyle üretilebilirler. Sıcaklık olarak 7-13 °C derece arasında, buğday birası bardağıyla servis edilirler.^[8]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kvas
Sahti

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Rye Beer". Beer Advocate. 14 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.
^ "Çavdar". Wikipedia. 30 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.
^ Smith, Brad (27 Ağustos 2012). "The History of German Rye Beer". BeerSmith Home Brewing Blog. 9 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.
^ "Kvass". Milliyet Blog. Milliyet Blog. 13 Ekim 2008. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.
^ "Full Moon Pale Rye Ale - Real Ale Brewing Company". Beer Advocate. 23 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.
^ "Rye beer". Wikipedia. 6 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.
^ "Roggen-/Dinkelbier". Deutscher Brauer Bund. 7 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.
^ "Rye Beer". Craft Beer. 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Çavdar biraları14 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (BeerAdvocate)

[1] "Rye Beer". Beer Advocate. 14 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.

[2] "Çavdar". Wikipedia. 30 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.

[3] Smith, Brad (27 Ağustos 2012). "The History of German Rye Beer". BeerSmith Home Brewing Blog. 9 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.

[4] "Kvass". Milliyet Blog. Milliyet Blog. 13 Ekim 2008. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.

[5] "Full Moon Pale Rye Ale - Real Ale Brewing Company". Beer Advocate. 23 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.

[6] "Rye beer". Wikipedia. 6 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.

[7] "Roggen-/Dinkelbier". Deutscher Brauer Bund. 7 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.

[8] "Rye Beer". Craft Beer. 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Çavdar birası nedir