Yenişehirli Avni

Yenişehirli Avni
Yenişehirli Avni
Doğum	1826; Yenişehir
Ölüm	7 Ekim, 1884; İstanbul
Defin yeri	Eyüp Mezarlığı, İstanbul
Meslek	Şair
Önemli eser	Dîvân; Mirat-ı Cünûn; bnâme; teşgede; Nihân-ı Kazâ; Mesnevi Tercümesi
	Etkiledikleri Muallim Naci;
	Etkilendikleri Mesnevi (Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmi, ; Fuzuli, Nef'i, Nab'i, ; Nedim, Şeyh Galip;

Yenişehirli Avni (1826, Yenişehir – 1884, İstanbul), 19. yüzyıl divan şairi.

Türk şiirinin Batı'ya açıldığı bir dönemde divan şiiri tarzını devam ettirmiş bir şairdir. Tanzimat şairlerinden Namık Kemâl ve Ziya Paşa'nın hayranlığını kazanan bir şiir ustasıdır.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

1826 yılında Osmanlı Devleti’nin günümüzde Yunanistan sınırında kalan Yenişehir (Larisa) kentinde dünyaya geldi. Asıl adı Hüseyin’dir. Babası Bekir Paşa, Osmanlı devlet adamlarından Tırhala mutasarrıfı Abdurrahman Sami Paşa’nın kahyası idi.^[1] Özel öğrenim görerek yetişti. Arapça, Farsça, Rumca ve bir miktar Fransızca öğrendi.

Abdurrahman Sami Paşa’nın Vidin valisi olduğu dönemde onun yanında kâtiplik yaptı. Paşa, Avni'nin yetişmesi ile ilgilenmiş, Mesnevi’yi bizzat kendisi öğretmişti.^[2]

1853-1855 yılları arasında İstanbul'a gitti ve çeşitli bölümlerde memur olarak çalıştı. Mevleviliği benimsemiş olan Yenişehirli Avni, 1855’de Beşiktaş Mevlevîhânesi Şeyhi Nazif Dede’nin kızı ile evlendi.^[2] Eserlerinde tasavvufî konulara ağırlık verdi. Hayattayken şiirlerini bir araya getirip yayınlamamıştır.^[3]

Bir ara divan kâtibi olarak Bağdat'a gitti. İstanbul'a tekrar döndüğünde eşini ve oğlu Hüsameddin’i peş peşe yitirmesi nedeniyle kendini içkiye verdi^[3] ve ömrünün geri kalan kısmını maddî ve manevî sıkıntılar içinde geçirdi. Hayatta kalan tek çocuğu olan kızı Muhsine’den üç torunu oldu. Son yıllarında Üsküdar Bidayet Mahkemesi üyesi olarak görev yapan şair, Encümen-i Şuara Topluluğu içinde yer aldı.

1884 yılında İstanbul’da öldü. Eyüp Bahariye Dergâhı Mezarlığı’nda kayınpederi ve eşinin mezarı yanına defnedildi^[4] Bu mevlevihane 1940’larda yanmış, mezarlar Eyüp Mezarlığı’nın bir köşesine taşınmıştır.^[5]

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Divan (1890 yılında damadı tarafından bastırıldı)
teşkede (Şeyh Galip’in Hüsn ü Aşk'ına nazire olarak yazılmış tamamlanmamış bir mesnevidir)
Mesnevî Tercümesi (Mesnevi'nin ilk üç cildinin mensur olarak çevirisi olan bu eser, tamamlanmamıştır.)
Mir'at-ı Cünun (678 beyitten oluşan tamamlanmamış bir mesnevidir)
Abname (Beşiktaş Mevlevîhânesi'ndeki susuzluğu II. Abdülhamid'e şikayet için yazılmış bir dilekçedir.)
İntak (Rumcadan tercüme ettiği roman)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Mehmet Çavuşoğlu, Bir Mevlevi Şahir:Yenişehirli Avni Bey ve Mevlana için Na'tı, Semazen Akademik, 07.07.2009". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2011.
^ ^a ^b "Turkcebilgi.com sitesi Yenişehirli Avni maddesi". 11 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2011.
^ ^a ^b Lokman Turan, “Yenişehirli Avni Bey’in Divan’ının Tahlili, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Erzurum 1998
^ Edebiyatfakültesi.com Sitesi Yenişehirli Avni Sayfası^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "Yazarmezar.com sitesi Yenişehirli Avni maddesi". 7 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2011.

Dış kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Koç, Mustafa (1999) "Avni (Yenişehirli)" Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlilar Ansiklopedisi Cilt:1 sayfa:273, İstanbul: Yapi Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, ISBN 975-08-0071-0

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Çavuşoğlu, Mehmet (2001) "Avni Bey (Yenişehirli)”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. c.4 say. 123-124 Online: [1]^{[ölü/kırık bağlantı]}

[Mevlevi-1] "Mehmet Çavuşoğlu, Bir Mevlevi Şahir:Yenişehirli Avni Bey ve Mevlana için Na'tı, Semazen Akademik, 07.07.2009". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2011.

[turkce-2] "Turkcebilgi.com sitesi Yenişehirli Avni maddesi". 11 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2011.

[lokman-3] Lokman Turan, “Yenişehirli Avni Bey’in Divan’ının Tahlili, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Erzurum 1998

[fakulte-4] Edebiyatfakültesi.com Sitesi Yenişehirli Avni Sayfası^{[ölü/kırık bağlantı]}

[mezar-5] "Yazarmezar.com sitesi Yenişehirli Avni maddesi". 7 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2011.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

g t d Divan edebiyatı
Şairler	Ahdî dile Sultan Ahmedî Ahmed Fakih Ahmed Paşa Ahmed-i Dâî kif Paşa Ali Şîr Nevaî şık Paşa şıkpaşazâde Azmîzâde Hâletî Babür Bağdatlı Rûhî Bâkî Enderûnlu Fâzıl Enderunlu Vâsıf Esrâr Dede Evliya Çelebi Fuzûlî Gülşehrî Gelibolulu Mustafa lî Hamdullah Hamdi Hayâlî Hoca Dehhânî Hoca Sâdeddin Efendi Hoca Sinan Paşa İbrahim Peçevî Kadı Burhâneddin Kul Mesud Latîfî Lâmiî Çelebi Kara Fazlî Kâtip Çelebi Keçecizâde İzzet Molla Koca Mehmed Ragıp Paşa Koçi Bey Leskofçalı Galib Leylâ Saz Mercimek Ahmed Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî Mihrî Hatun Mütercim sım Nâbî Nâilî Naîmâ Necâtî Nedîm Nergisî Nesîmî Neşâtî Nef'î Pîrî Reis Sehî Seydi Ali Reis Sultan Veled Süleyman Çelebi Sünbülzâde Vehbî Şeyh Galip Şeyhî Şeyyad Hamza Veysî Yenişehirli Avni Yirmisekiz Mehmed Çelebi Zâtî Zekeriyâzâde Yahyâ Efendi
Türler	Gazel Kaside Kırk hadis Kısas-ı enbiyâ Kıyafetnâme Maktel Menâkıbnâme Mesnevi Mevlid Münşeat Sâkînâme Seyahatnâme Siyâsetnâme Siyer Surnâme Şehrengiz Tevârîhnâme Tezkire
Söz sanatları	Hüsn-i talîl İstiare Leff ü neşr Tecâhül-i ârif Tekrir Telmih Tenasüp Tevriye

Yenişehirli Avni nedir?, Yenişehirli Avni anlamı nedir?, Yenişehirli Avni ne demektir?