Yadigar Ejder

Yadigar Ejder
Yadigar Ejder
Doğum	Adnan Ayberk; 5 Eylül 1951; Sivas, Türkiye
Ölüm	4 Mart 1991 (39 yaşında); İstanbul, Türkiye
Defin yeri	Kulaksız Mezarlığı, İstanbul
Milliyet	Türk
Vatandaşlık	Türkiye
Meslek	Oyuncu
Etkin yıllar	1967-1991

Yadigar Ejder veya Yadigar Kuzu, gerçek adıyla Adnan Ayberk, (5 Ekim 1951, Sivas - 4 Mart 1991, İstanbul),^[1] Türk sinema sanatçısı.^[2]

Türk sinemasında çok sayıda filmde yardımcı oyuncu olarak rol alan sanatçı, özellikle Gerzek Şaban filminde Kahveci Hamza rolüyle ve Doktor Civanım filminde oynadığı Gaffur karakteriyle^[3] hatırlanır.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

1951 yılında Sivas'ta dünyaya geldi. Orta hâlli, altı çocuklu bir ailenin en büyük çocuğu idi.^[4] İlkokul üçüncü sınıfta okulu bıraktı.^[4] 1967'de İstanbul'a gitti ve bir süre sonra Yeşilçam sinemasında oyunculuğa başladı. Birçok filmde yardımcı oyuncu olarak rol aldı. Özellikle Kemal Sunal filmlerinde oynadı. "Yadigar Ejder" adıyla tanındı. Yönetmen Memduh Ün kendisiyle tanışmasını: “Yadigâr Ejder’i ilk kez Levent’teki evimizden hatırlıyorum; odun kırmaya gelmişti. Üzerinde hiçbir şeyi yoktu, mont vermiştim ona. Kan davasından yattığını, cezaevinden yeni çıktığını söylemişti. Ona uygun elbiseyi bulmakta zorlanırdık. Tarlabaşı’nda bir terzi vardı, o dikerdi elbiseleri. Normal insana 2-2,5 metre kumaştan pantolon dikilirdi. Yadigâr’a 3.5 metre kumaştan diktirirdik”^[5]

1991 yılında İstanbul'da hayatını kaybetti. Sanatçının Taksim Parkı'nda donarak öldüğü iddia edildi.^[6] Ancak daha sonra sanatçının yüksek tansiyon ve şeker hastası olduğu, bu hastalıklara bağlı kalp krizi ve beyin kanaması geçirdiği ya da kayarak başını duvara çarptığı ve bu nedenle öldüğü söylendi.^[4]

Hayatı, Erhan Tuncer'in kaleme aldığı ve 2015 yılında yayımlanan "Bir Yadigar Ejder" adlı kitaba konu olmuştur.^[7] Mezarı, Beyoğlu Kulaksız Mezarlığı'ndadır.

Yadigar adını kullanması[değiştir | kaynağı değiştir]

Yadigar Ejder'in sinemada kullanmak için, 29 Nisan 1959 tarihinde Sivas'ta henüz 29 yaşındayken öldürülmüş olan^[8] meşhur Sivaslı kabadayı Yadigar Aykut'un adını (aynı mahallede oturduğundan dolayı çocukluğundan hatırladığı için) kendisine seçtiği Sivas ahalisi tarafından söylenmektedir.^[9] CNN Türk'de yayınlanan bir haberde "Sivas’ta ünlü bir kabadayı olan Yadigar’ın adını kullandı" cümlesi yer almaktadır.^[10] Sinema sektörüne girmeden önceki yaşamı da bu iddiayı destekler niteliktedir. Yadigar Ejder'in İstanbul’daki Sivaslı kabadayılarla takıldığı, pavyoncuların ve kumarhane sahiplerinin yanlarında çalıştığı sektörün içindeki çeşitli kişiler tarafından anlatılmaktadır.^[11]

Filmografisi[değiştir | kaynağı değiştir]

1967: Eşrefpaşalı^[12]
1971: Ayşecik Bahar Çiçeği
1972: Estergon Kalesi
1972: Tarkan: Altın Madalyon
1973: Zambaklar Açarken
1974: Almanyalı Yarim
1974: Zindan
1975: Babacan
1975: Cemil
1976: Ben Bir Garip Keloğlanım
1976: Deli Şahin
1976: Kara Murat Şeyh Gaffar'a Karşı
1976: Korkusuz Cengaver
1976: Nereye Bakıyor Bu Adamlar
1976: Sahte Kabadayı
1976: Su Perisi Elması
1976: Tek Başına
1976: Yarınsız Adam
1977: Baba Ocağı
1977: Baskın
1977: Bazıları Cacık Sever
1977: Hakanlar Çarpışıyor
1977: Kara Murat Denizler Hakimi
1977: Yıkılmayan Adam
1978: Avanak Apti
1978: Balkona Etti / Haydar
1978: Çarli'nin Kelekleri
1978: İnsanları Seveceksin
1978: Kara Murat Devler Savaşıyor
1978: Kılıç Bey
1978: Ölüm Görevi
1978: Taşı Toprağı Altın Şehir
1979: Benim Yaşantım
1979: İki Cambaz
1979: İnsan Sevince
1979: Kanun Gücü
1979: Korkusuz Korkak
1979: Püsküllü Bela / Dilberim Kıyma Bana
1979: Şark Bülbülü
1979: Süpermen Dönüyor
1979: Umudumuz Şaban
1980: Devlet Kuşu
1980: Gerzek Şaban
1980: Kartal Murat
1980: Rüzgâr
1981: Öğretmen Kemal
1980: Sarışın Tehlike
1981: Üç Kağıtçı
1982: Adile Teyze
1982: Baş Belası
1982: Doktor Civanım
1982: Dünyayı Kurtaran Adam
1982: Gırgır Ali
1982: Yor
1983: Gırgıriyede Cümbüş Var
1983: Kılıbık
1983: Toprağın Kanı
1984: Belalı Fedailer
1984: Gırgıriyede Büyük Seçim
1984: Sevdalı
1984: Zalim Dünya
1985: Gariban Beşler
1985: Kanun Adamı
1985: Şaban Pabucu Yarım
1986: Balta
1986: Bela
1986: İnfilak
1986: Kıratlı Süleyman
1986: Ninja Gece Savaşçısı
1986: Size Selam Getirmişem
1986: Tarzan Rıfkı
1986: Tokatçılar
1987: Otobüs Yolcuları / İhsaniye - Karasu
1987: Vahşiler
1987: Beyoglu’nun Arka Yakasi
1988: Bombacı
1988: Sen Benimsin
1989: Acı Şarkı
1989: Canımdan Can İste
1989: Doktorlar
1989: Tecelli
1991: Ula Ula Niyazi
1992: Dalgacılar

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Yadigar Ejder'in mezarı". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2020. Gerçek adı - soyadı ile doğum ve ölüm tarihleri
^ "Sinematürk' te Yadigar Ejder". 17 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2022.
^ "Yeşilçam efsanesi donarak mı oldü?". Ulke.com.tr haber sitesi, 7 Ocak 2016. 27 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2016.
^ ^a ^b ^c Akyol, Arzu (9 Kasım 2014). "Üçüncü adamlara selam olsun!". Akşam. 7 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2016.
^ "Yadigar Ejder". Gazete Duvar. 15 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2016.
^ "Yeşilçam'dan bir yıldız daha kaydı.. Yadigar Ejder'in yürek burkan sonu." Spothaber.com 7 Eylül 2013. 1 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2016.
^ "Bir Yadigar Ejder Vardı". Türk Sineması Araştırmalar sitesi, 15 Ocak 2015. 27 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2016.
^ Yadigar'ın Öldürülüşü 19 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Fuat Bozkurt, Kişisel Blog Sayfası (kendi yazdığı "Sivas Kabadayıları" adlı kitabından), Yayın Tarihi: 26 Kasım 2017, Erişim Tarihi: 19 Aralık 2021
^ Milliyet Gazetesi - Magazin Haberleri, "Yadigar Ejder'in bilinmeyen yaşamı" 30 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. başlıklı yazı, Yayın Tarihi: 06 Ekim 2016, Erişim Tarihi: 19 Aralık 2021 (7 numaralı fotoğrafın altındaki açıklama)
^ "Bir Yeşilçam emektarı: Yadigar Ejder" 19 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. başlıklı haber, CNN Türk, Alıntı: "Ama kimseye asıl adının Adnan olduğunu söylemedi. Sivas’ta ünlü bir kabadayı olan Yadigar’ın adını kullandı. Kimse kendini rahatsız etmesin diye de “ben cezaevinden çıktım” diye bir hikaye uydurdu." Yayın Tarihi: 28/01/2018, Haber Kaynağı: Özgen Aydos, Erişim Tarihi: 19 Aralık 2021
^ Gazete Duvar, "Yadigar Ejder: Yufka yürekli fedai" 1 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. başlıklı yazı, Yayın Tarihi: 11 Kasım Cuma 2016
^ "Bugün Nereye Gitmeli?". Milliyet Hafta Sonu İlavesi. 7 Ağustos 1967. s. 6.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Beyazperde'de Yadigar Ejder
IMDb'de Yadigar Ejder
Sinemalar.com'da Yadigar Ejder
SinemaTürk'te Yadigar Ejder
Yadigar Aykut - Fotoğraf (Yadigar Ejder'in ismini kullandığı kabadayı)
Bir Yeşilçam Emektarı: Yadigar Ejder Hakkında Bilmeniz Gereken 8 Şey 5 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Yadigar Ejder: Yufka yürekli fedai 1 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
TSA´de Yadigar Ejder 16 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[mezar-1] "Yadigar Ejder'in mezarı". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2020. Gerçek adı - soyadı ile doğum ve ölüm tarihleri

[2] "Sinematürk' te Yadigar Ejder". 17 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2022.

[3] "Yeşilçam efsanesi donarak mı oldü?". Ulke.com.tr haber sitesi, 7 Ocak 2016. 27 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2016.

[arzu-4] Akyol, Arzu (9 Kasım 2014). "Üçüncü adamlara selam olsun!". Akşam. 7 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2016.

[5] "Yadigar Ejder". Gazete Duvar. 15 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2016.

[6] "Yeşilçam'dan bir yıldız daha kaydı.. Yadigar Ejder'in yürek burkan sonu." Spothaber.com 7 Eylül 2013. 1 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2016.

[7] "Bir Yadigar Ejder Vardı". Türk Sineması Araştırmalar sitesi, 15 Ocak 2015. 27 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2016.

[8] Yadigar'ın Öldürülüşü 19 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Fuat Bozkurt, Kişisel Blog Sayfası (kendi yazdığı "Sivas Kabadayıları" adlı kitabından), Yayın Tarihi: 26 Kasım 2017, Erişim Tarihi: 19 Aralık 2021

[9] Milliyet Gazetesi - Magazin Haberleri, "Yadigar Ejder'in bilinmeyen yaşamı" 30 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. başlıklı yazı, Yayın Tarihi: 06 Ekim 2016, Erişim Tarihi: 19 Aralık 2021 (7 numaralı fotoğrafın altındaki açıklama)

[10] "Bir Yeşilçam emektarı: Yadigar Ejder" 19 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. başlıklı haber, CNN Türk, Alıntı: "Ama kimseye asıl adının Adnan olduğunu söylemedi. Sivas’ta ünlü bir kabadayı olan Yadigar’ın adını kullandı. Kimse kendini rahatsız etmesin diye de “ben cezaevinden çıktım” diye bir hikaye uydurdu." Yayın Tarihi: 28/01/2018, Haber Kaynağı: Özgen Aydos, Erişim Tarihi: 19 Aralık 2021

[11] Gazete Duvar, "Yadigar Ejder: Yufka yürekli fedai" 1 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. başlıklı yazı, Yayın Tarihi: 11 Kasım Cuma 2016

[12] "Bugün Nereye Gitmeli?". Milliyet Hafta Sonu İlavesi. 7 Ağustos 1967. s. 6.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Yadigar Ejder nedir?, Yadigar Ejder anlamı nedir?, Yadigar Ejder ne demektir?