Wollongong
Yerel İdare Bölgesi ve Şehir
Takma ad: "The Gong"
Yeni Güney Galler eyaleti içinde Wollongong
Ülke	Avustralya
Eyalet	Yeni Güney Galler
Bölge	Illawarra bölgesi
Yüzölçümü
• Toplam	572,2 km²
Rakım	5 m
Nüfus  (2018)[1]
• Toplam	302.739
• Yoğunluk	oto/km²
Zaman dilimi	UTC+10.00 (AEST)
• Yaz (YSU)	UTC+11.00 (AEDT)
Resmî site [www.wollongong.nsw.gov.au www.wollongong.nsw.gov.au]

Wollongong, Avustralya'da, Yeni Güney Galler eyaletinde coğrafi bakımdan bir şehirleşmiş metropoliten yerleşim alanıdır ve yerel idare bakımından "Yerel İdare Bölgesi (Local Government Area)" statülü "Wollongong Şehri", "Shellharbour Sehri" ve "Kiama Belediyesi" idari yerleşim birimlerinden oluşur. Takma adı isminin kısaltmasından çıkartılan "The Gong"'dur. Wollongong Sidney'in 88 km güneyinde karayolu ile ortalama 1.5 saat uzaklıkta "Güney Sahil (South Coast)" adı da verilen "Illawara Bölgesi"'nde bulunup bu bölgenin merkez şehridir. Nüfusu (2009 resmi tahminine göre) 199,277 kişi olup Yeni Güney Galler eyaletinde üçüncü sırada gelmektedir.

Wollongong şehri Avustralyalı beyazlar tarafından yerleşildiğinden beri zengin maden yataklarının işletilmesi ve kurulan sanayileri (özellikle demir-çelik sanayi) ile önem kazanmıştır. Şehirde Yeni Güney Galler bölgesinin en önemli balıkçılık filosu ve balık işleme merkezi bulunmaktadır. Şehirde uluslararası isim yapmış (eskiden Yeni Güney Galler Üniversitesi'nin bir kısmı olan ve günümüzde bu kurumdan ayrılmış olan) Wollongong Üniversitesi vardır ve bu üniversite özellikle gelen çok sayıda Güneydoğu Asyalı öğrenciler dolayısıyla şehrin kozmopoliten bir karakter kazanmasına katkı yapmıştır. Şehir II. Dünya Savaşı'ndan sonra Avustralya'ya gelmeleri artan yabancı göçmenler için çekici olmuştur; güney Avrupa'dan (Makedonya, İtalya, Yunanistan ve Türkiye'den) gelen göçmenlerin çalışma ve yerleşme yeri olmuş ve bunlara son yıllarda Vietnam, Lübnan, İran, Portekiz, İspanya, Afrika, Latin Amerika ve Bosna-Hersek'ten gelen göçmenler eklenmiş ve şehrin kozmopoliten havasını pekiştirmişlerdir.

Şehirde bölgede en büyük olan iki katedral bulunduğu gibi diğer mezhep dinlerinin dinsel binaları da bulunmaktadır. Bunlar arasında "Nan Tien" adlı büyük Budist tapınağının güney yarı kürenin en büyük modern Budist tapınağı olduğu iddia edilmektedir.

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Wollongong şehrinin çok özel bir coğrafi konumu bulunmaktadır. Şehir, doğu yönünde Tasman Denizi tarafından ve batı yönünde yüksek uçurumlu olan kumtaşından kayalıklı "Illawarra Yarları" adı verilen çok dik ve yüksek uçurumlar tarafından dar ve düz bir sahil şeridi içinde kısılıp kalmıştır. Bu ovalık sahil şeridi güneyde çok genişlemekte; kuzeyde gayet daralmakta ve Wollongong şehri çarşı ve iş merkezi ise bu şeridinin ortasında bulunmaktadır. Yarlar denizden yaklaşık 150 m ile 750 m'ye yükselmektedir ve bu yarların zirvelerinde güneye doğru Keira Dağı (464 m), Kembla Dağı (534 m), Broker's Nose Tepesi (440 m) ve Murray Tepesi (768 m) bulunmaktadır. Bu yarlar içinde kömür tabakaları bulunmaktadır ve geçen iki yüzyılda bu kömürleri çıkarmak için yarların içine delik gibi çok sayıda kömür ocakları açılmıştır. Bazı şehir varoşları yarların alt eteklerine erişmekle beraber, bu yarlar idari kararlarla doğa koruması altına alınmış ve koruma alanında bina yapılması yasak edilmiştir. Böylece korunan yarlarda subtropik maki korusu bitki örtüsü genellikle görülmekte ve bazı alanlarda ise yaprak döken ağaçlardan oluşan korular bulunmaktadır. Bu yarlardan bazı kısa ve hızlı akan ve çok kere seller getiren (Para Creek, Allans Creek, Nostaw Ravine, Jimbob Creek, Mullet Creek ve Macquarie Deresi adları taşıyan) dereler denize inmektedir.

Sahil şeridi kuzeyde gayet daralmaktadır. Bu kuzeyde dar geçit haline gelen bölgeden geçen ana karayolu devamlı yarlardan düşen kayalar tarafından zarar görüp kapanmaktaydı. 2005'te bu dar şerit önüne deniz üzerine deniz altındaki kayalara dayanan hem vasıta hem de yayalar için geçit veren "Sea Cliff Köprüsü" adı verilen bir viyadük açılmıştır. "Güney Sahil Demiryolu " hattı ise Sidney metropoliten bölgesine gidebilmek için birkaç tünelden geçmektedir. Diğer taraftan kara içinden geçen "Old Prenses Karayolu" ve "Southway Oto Yolu" yarların daha güneyinden "Bull Geçiti" ve "Mount Pusley Geçiti"'nden şehre girmektedirler.

Ovalık sahil şeridi güneye gittikçe genişlemektedir. "Albion Park" ad verilen en geniş olduğu yerde Pasifik Okyanusu'ndan ince bir kumsal şeridi ile ayrılmış ve tuzlu sulu bir sahil lagünü olan "Illawarra Gölü" bulunmaktadır.

Bu ovalık sahil şeridi çok mümbit topraklara haiz olup 19. yüzyılda beyaz göçmenlerin gelip burada tarım ve çiftçilik yapmak için yerleşmelerine neden olmuştur.

Sahil şeridinin önündeki deniz sahillerinde açık altın-renkli ince kumları olan birçok plaj bulunmaktadır. Bu plajlar aralarında denize uzanan kayalık burunlar bulunmaktadır. Bu burunlardan bir kısmı kazılarak ve diğerlerinin öne yapısal mendirekler yapılarak yatlar için elverişli "Port Kembla", "Shellharbour" ve "Kiama" adı verilen korunaklı limanlar yapılmıştır. Wollongong'un merkezinin hemen güneyinde denizde 5 küçük ada bulunmakta ve bu adalar "Beş Ada Doğa Rezervi" adı verilen doğa koruma alanları olarak binalardan arındırılmaktadır.

Şehrin merkez semtleri kuzeyde "Para Creek Deresi"'nden güneyde "Greenhouse Parkı" na kadar uzanıp Wollongong'un varoşlarını, "Kuzey Wollongong"'u ve "Wollongong Hastanesi"'ni içine alır. Şehrin iş ve ticaret merkezi dükkanları, iş yerlerini ve büyük mağazaları ihtiva eden "Crown Street Mall" ile "Market Sokağı", Corrimal Sokağı", "Burelli Sokağı" ve demiryolu hattı ile çevrelenen alandadır. Şehirde ikametgâhlar genellikle bir veya iki katlı evlerden oluşmaktadır ama iş ve ticaret merkezinin kuzeydoğusunda yüksek birkaç katlı apartmanlar semti "Smith's Hill"'de bulunmaktadır.

Şehrin doğusunda kayalık ve ve dik sahilli Falstaff Burnu vardır. Bu tepenin bir tarafı 19. yüzyılda sürgün suçlular işçi olarak kullanılarak kazılıp "Belmore Sığınağı" adlı bir liman yapılmış ve sonradan kuzeyine bir mendirek yapılıp genişletilerek "Wollongong Limanı" yapılmıştır. Belmore Sığınağı Wollongong'da bulunan ticari balıkçılık filosu limanıdır ve balıkçı gemisi sahipleri tarafından kurulan balıkçılık kooperatifi gemileri tarafından kullanılmaktadır. Wollogong Limanı ise daha çok özel yatlar için liman hizmeti vermektedir.

Bu burunun üstündeki tepede "Falkstaff Tepesi Kalesi" adı verilen bir tarihi istihkam mevkii, eski gemilerden indirilen toplar ve iki deniz feneri bulunmaktadır. Limanın girişine 1871'de demir levhalar kullanılarak yapılan "Mendirek Deniz Feneri" günümüzde kullanılmamakla beraber şehrin bir sembolü olmuştur. 18936'da tepenin üstüne yeni bir deniz feneri yapılmıştır ve günümüzde kullanılmaktadır.

Wollongong merkezine yakın plajlar arasında "Kuzey Plaj" limandan "Para Creek deresi" ağzındaki lagün kadar uzanır ve "Wollongog Plajı" Falstaff Burnun'dan Coniston Plajı'na kadar uzanmaktadır.

İklim[değiştir | kaynağı değiştir]

Wollongong'un yarı okyanus ve subtropik iklimi vardır. Ortalama en yüksek sıcaklıklar kışın 17 °C ve yazın (güney yarıkürede Aralık, Ocak, Şubat aylarında) 26 °C olmaktadır. Gözlemlenen en yüksek sıcaklık Ocak'ta 44,1 °C ve en düşük sıcaklık Temmuz'da 0,8 °C olmuştur.^[2]

Sıcak yaz günlerinde çok kere güneyden hızla gelen soğuk hava kütlesi nedeniyle genellikle hafif rüzgarlar ortaya çıkmakta ve insanları rahatsız edecek kadar yüksek sıcaklıklar görülmemektedir. Fakat bazen sıcak aylarda yıldırım, şiddetli yağmur ve hatta dolu yağışlarına sebep olan yaz fırtınaları da Wollongong'da görülmektedir. Kış ayları olan Temmuz ve Ağustos ayları, batıdan gelen bazen 100 km/saat'a ulaşan şiddetli rüzgarlar dolayısıyla, "rüzgarlı aylar" olarak nitelendirilmektedir.^[2]

Ilık iklimi olması nedeniyle yağmur halinde olan yağışlar, yıl içinde, yıllın ilk aylarında biraz daha fazla olmak üzere, genellikle düzgün olarak dağılmaktadır. Yüksek İlliwara Yarı dolayısıyla denizden gelen bulutlar şehir üzerine yağış sağlamaktadırlar. Yılın herhangi bir zamanında kısa zaman süren ama çok şiddetli yağmur yağışları olağandır ve bazen bunlar yerel sellere sebep olmaktadır. Bunlardan en şiddetlisi 17 Ağustos 1998 gözlemlenmiş ve şehirde üç saatlik bir zaman içinde 316 mm olarak gözlenen yağış getiren yağmurlu fırtına şehrin bazı semtlerini yerel sellerin basması olayını ortaya çıkartmıştır.^[2]

Wollongong iklimi
Aylar	Oca	Şub	Mar	Nis	May	Haz	Tem	Ağu	Eyl	Eki	Kas	Ara	Yıl
En yüksek sıcaklık (°C)	44,1	41,7	40,2	35,4	28,5	24,7	25,7	30,3	34,2	38,8	40,6	41,5	44,1
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C)	25,8	25,8	24,5	22,6	20,1	17,9	17,2	18,6	20,7	22,5	23,1	24,9	22,0
Ortalama en düşük sıcaklık (°C)	17,9	18,1	16,6	13,8	11,6	9,6	8,4	8,6	10,5	12,5	14,2	16,3	13,2
En düşük sıcaklık (°C)	9,6	10,3	9,1	5,1	3,1	2,0	0,8	2,0	3,3	4,7	5,4	8,3	0,8
Ortalama yağış (mm)	130,3	156,4	160,4	129,3	106,4	112,4	63,4	83,3	67,4	100,5	115,6	94,6	1.320,9
Kaynak: Avusturalya Meteoroloji Bürosu[3]

Demografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Woollongong şehri varoşları ile kuzey'de "Helensburgh Şehri"'nden güneye "Gerroa" şehrine kadar uzanmaktadır. Bu idari sınırlar içinde nüfusu 292.190 kişi olup, böylece bu şehir Avustralya'da nüfus itibarıyla 9. sırayı almaktadır. İçinde bulunduğu Yeni Güney Galler eyaleti içinde ise Sidney ve Newcastle şehirlerinden sonra üçüncü sıradadır.^[4]

Görülecek yerler[değiştir | kaynağı değiştir]

Wollongong'da başlıca turizm çeken yerler bazıları Avustralya'da çok tanınmış olan, çok sayıda yüzme ve surfing plajlarıdır. Bunların yanında şu görülebilecek turizm mevkileri de sayılabilir:

Resimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Wollongong

Wollongong - Illawarra Yarı üstünden Thirroul ve Wollongong görüntüleri

• 
  Wollongong - şehrin kuzeyinde sahil ve plaj
• 
  Wollongong - yat limanı
• 
  Wollongong - Market Street'te eski mahkeme binası
• 
  Wollongong - Flagstaff Tepesi Kalesindeki eski toplar
• 
  Wollongong - İkkawarra Yarı kenarından geçen Sea Cliff Köprüsü viyadüğü
• 
  Wollongong - St Michaels Anglikan Katedrali
• 
  Wollagong - Nan Tien Budist tapınağı

Kardeş şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]

Wollongong şehrinin şu yabancı şehirlerle kardeş şehir bağlantıları bulunur:^[5]

• Kawasaki, Kanagawa, Japonya
• Ohri, Kuzey Makedonya
• Longyan, Çin

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Wollongong ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Resimler
  • "Wollongong ve Illawarra'nın uydu ve havadan video görüntüleri"
• Turizm Kılavuzları
  • Grand Pacific Otomobil yolu 8 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Wollongong'da turizm 11 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Özel ilgi alanları
  • Güzel Sanatlar katalogu
  • Wollongong civarında bisiklet turları
• Haberler
  • "Illawarra Mercury" gazetesi 8 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Yerel idareler
  • Wollongong Şehir Konseiy28 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Shellharbour Şehir Konseyi 8 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Kiama Belediye Konseyi 3 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Ulaşım ve eğitim
  • Illawarra Bölge havaalanı 14 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Wollongong Üniversitesi23 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.