Urartu Dini Nedir?
Urartu Dini Nedir?, Urartu Dini Nerededir?, Urartu Dini Hakkında Bilgi?, Urartu Dini Analizi? Urartu Dini ilgili Urartu Dini ile ilgili bilgileri sitemizde bulabilirsiniz. Urartu Dini ile ilgili daha detaylı bilgi almak ve iletişime geçmek için sayfamıza tıklayabilirsiniz. Urartu Dini Ne Anlama Gelir Urartu Dini Anlamı Urartu Dini Nedir Urartu Dini Ne Anlam Taşır Urartu Dini Neye İşarettir Urartu Dini Tabiri Urartu Dini Yorumu
Urartu Dini Kelimesi
Lütfen Urartu Dini Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız. Urartu Dini İlgili Sözlük Kelimeler Listesi Urartu Dini Kelimesinin Anlamı? Urartu Dini Ne Demek? ,Urartu Dini Ne Demektir? Urartu Dini Ne Demektir? Urartu Dini Analizi? , Urartu Dini Anlamı Nedir?,Urartu Dini Ne Demektir? , Urartu Dini Açıklaması Nedir? ,Urartu Dini Cevabı Nedir?,Urartu Dini Kelimesinin Anlamı?,Urartu Dini Kelimesinin Anlamı Nedir? ,Urartu Dini Kelimesinin Anlamı Ne demek?,Urartu Dini Kelimesinin Anlamı Ne demektir?
Urartu Dini Bu Kelimeyi Kediniz Aradınız Ve Bulamadınız
Urartu Dini Kelimesinin Anlamı Nedir? Urartu Dini Kelimesinin Anlamı Ne demek? , Urartu Dini Kelimesinin Anlamı Ne demektir?
Demek Ne Demek, Nedir? Tdk'ye Göre Anlamı
Demek kelimesi, dilimizde oldukça kullanılan kelimelerden birisidir. TDK'ye göre, demek kelimesi anlamı şu şekildedir:
Söylemek, söz söylemek - Ad vermek - Bir dilde karşılığı olmak - Herhangi bir ses çıkarmak - Herhangi bir kanıya, yargıya varmak - Düşünmek - Oranlamak - Ummak, - Erişmek - Bir işe kalkışmak, yeltenmek - Saymak, kabul etmek - bir şey anlamına gelmek - öyle mi, - yani, anlaşılan - inanılmayan, beklenmeyen durumlarda kullanılan pekiştirme veya şaşma sözü
Urartu Dini Bu Kelimeyi Kediniz Aradınız Ve Bulamadığınız İçin Boş Safyadır
Demek Kelimesi Cümle İçerisinde Kullanımı
Eskilerin dediği gibi beşer, şaşar. - Muşmulaya döngel de derler.
Kamer `ay` demektir. - Küt dedi, düştü. - Bu işe herkes ne der? - Güzellik desen onda, zenginlik desen onda. - Bundan sonra gelir mi dersin? - Saat yedi dedi mi uyanırım. - Kımıldanayım deme, kurşunu yersin. Ağzını açayım deme, çok fena olursun. - Yarım milyon dediğin nedir? - Okuryazar olmak adam olmak demek değildir. - Vay! Beni kovuyorsun demek, pekâlâ! Urartu Dini - Demek gideceksin.
Demek Kelimesi Kullanılan Atasözü Ve Deyimler
- dediği çıkmak - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek
- dedi mi - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin - demek istemek , - demek ki (veya demek oluyor ki) , - demek olmak , - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok - dediği çıkmak , {buraya- - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek i, - dedi mi , {buraya- - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin , - demek istemek - demek ki (veya demek oluyor ki) - demek olmak - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok
Urartu Dini
Urartu Dini Nedir? Urartu Dini Ne demek? , Urartu Dini Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi , Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız. İlgili Sözlük Kelimeler Listesi
Urartu Dini Kelimesinin Anlamı? Urartu Dini Ne Demek? Urartu Dini Ne Demektir? ,Urartu Dini Analizi? Urartu Dini Anlamı Nedir? Urartu Dini Ne Demektir?, Urartu Dini Açıklaması Nedir? , Urartu Dini Cevabı Nedir? , Urartu Dini Kelimesinin Anlamı?
Mehr (Mağara Tapınağı) Kapısı |
---|
Kutsal Mağara Tapınağı Kapısı (Mehr Kapı Anıtı), Rusahinili (Toprak-Kale), Van. |
Urartu Dini; Van / Mehr Kapısı (Mağara Tapınağı) anıtındaki yazıta göre, Urartuların inandığı, kutsadığı ve adlarına belirli dönemlerde kurban kestiği 79 tanrı, tanrıça ve tanrısal özellik bulunmaktadır. Bunlardan ilk üç sırayı Haldi, Teişeba ve Şivini paylaşır. Haldi - (Eşi Bagbartu / Bagmaştu / Arubani) Urartuların baştanrısı idi. İsim olarak kökeni MÖ 13. yüzyıl Asur yazıtlarına kadar inmektedir. En büyük tapınağı Musaşirin'de idi. Teişeba (Fırtına tanrısı) Hurri kökenlidir ve Hititlerde Teşup ile aynı tanrı olmalıdır. Şivini de (Güneş tanrısı) olup Hurri kökenlidir. Hititler'deki Şimegi'nin karşılığıdır. Urartular büyük merkezlerde tanrıları için kule tipi tapınaklar ve açık alanlardaki kayalara kapı görünümlü kutsal nişler yapmışlardı.
Urartu tanrıları için ritüeller eşliğinde kurbanlar kesilmesi esasına dayanmaktadır. Kurbanlar koyun, inek ve sığır olarak çeşitlilik arzeder ve Urartuların 79 tane tanrılarından her bir tanesi için kaç tane koyun / sığır kesileceği belirlenmiştir. Ayrıca devletin başkenti olan Tuşpa için de kurban kesilmekteydi. Kesilen hayvanların kanlarının Van Kalesi'ndeki bir meydanda toplanması için drenaj kanalları inşa edilmişti. Araştırmacı bilimadamları benzer kanallardan diğer yerleşim site ve şehirlerinde de keşf etmişlerdir. Kesilen hayvanların yaşlarının ortalama iki günlük olacak kadar çok genç oldukları anlaşılmıştır. Blur-Karmir (Kızıl-Tepe) mevkîinde yapılan araştırmalar sırasında dört binin üzerinde kurban edilmiş hayvan külleri bulundu. Alman arkeologların Rusahinili (Toprak-Kale) mevkîinde yürüttükleri araştırmalar neticesinde hayvan kemiklerinin arasında bazı çocuk kemiklerinin de bulunmasıyla insan kurban etme adetinin de Urartuların gelenekleri arasında olduğu sonucuna vardı. Haldi'nin onuruna çocukların nasıl kurban edileceğini ve hangi ritüellerin uygulanacağını açıklayan bir kil tablet ele geçirilmiştir.[kaynak belirtilmeli]
Urartu Dinî Sanat Eserlerinden Kabartma ve Heykel Örnekleri | ||
---|---|---|
Urartu Yüce (Kâinat) Tanrısı Ḫaldi | Ḫaldi'nin Freski | |
Ḫaldi'nin Kabartması | Kabartmasının Tasviri | |
Sol Taraf: Erebuni Kalesi Müzesinde bulunan Urartu Tanrısı Ḫaldi'nin Kabartması, Erivan, Ermenistan. Orta: Urartu Tanrıları Ḫaldi ile Teişeba'nın Kabartmaları (Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ankara). Sağ Taraf: Ḫaldiler tanrısı, Arin-BERD, (Ermenistan Tarihi Müzesi, Erivan). |
Urartu Dinî Sanat Eserlerinden Kabartma ve Heykel Örnekleri | ||
---|---|---|
Urartu Fırtına ve Savaş Tanrısı Teişeba | Teişeba'nin Bronz Heykelciği | |
Teişeba Rölyefi | Teişeba Tasviri | |
Sol Taraf: Adilcevaz'da bulunan bir Urartu Kalesinin kalıntıları arasında taş üzerine işlenmiş Urartu Fırtına ve Savaş Tanrısı Teişeba'nın Alçak kabartması ve tasvirî portresi, Van Müzesi. Sağ Taraf: Teişebaini'deki Kazılarda Ele Geçirilen Urartu Fırtına ve Savaş Tanrısı Teişeba'nın Bronz heykelciği, Ermenistan Tarihi Müzesi. |
Urartu Dinî Sanat Eserlerinden Kabartma ve Heykel Örnekleri | ||
---|---|---|
Urartu Tanrıları Ḫaldi ile Teişeba'nın Kabartmaları | Ḫaldi ile Teişeba'nın Birlikte Rölyefi Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ankara. | |
Yüce Evren Tanrısı Ḫaldi | Fırtına Tanrısı Teişeba | |
Orta ve Sol Taraf: Erebuni Kalesi Müzesinde bulunan Urartu Tanrıları Ḫaldi ile Teişeba'nın Kabartmaları, Erivan, Ermenistan. Sağ Taraf: Urartu Tanrıları Ḫaldi ile Teişeba'nın Kabartmaları (Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ankara). |
Başlık | Görüntü | Temsil Ettiği Kişilik | Kaynağı | Kurban Miktarı |
---|---|---|---|---|
Ḫaldi | Yüce tanrı olan Ḫaldi, genellikle bir aslan üzerinde ayakta tasvir edilmektedir. | Görünüşe göre, her ne kadar asırlık Urartu tanrısı olarak kabul görse de, Menşei Asurluların kuzeydeki ibadet merkezi olan Muṣaṣir Antik Kentine dayandırılmaktadır. | Bayramlarda kendisi için 17 sığır ile 34 koyun kurban edilirdi. | |
Teişeba | Fırtına, Rüzgar, Gök Gürültüsü, Yağmur ve Savaş Tanrısı olan Teişeba, genellikle aslan ya da en azından bir boğa üzerinde ayakta tasvir edilmektedir. | Babilliler-Asurlular Panteon'unda Fırtına Tanrısı; Adad (Akatça), Işkur (Sümerce), Hadad (Aramice), adı verilen tanrılar ile ayni özelliklere sahip olup ayni değerleri temsil etmektedir. | Bayramlarda kendisi için 8 sığır ile 12 koyun kurban edilirdi. | |
Şivini | Güneş Tanrısı olan Şivini, hep kanatlı bir kalkan (disk) halinde tasvir edilmektedir. | Asur tanrısı Şamaş ile ilişkilendirilmektedir. | Bayramlarda kendisi için 4 sığır ile 8 koyun kurban edilirdi. |
yinlerde kullanılan bir kazan | Güneş tanrısı Şivini'nin karısı tanrıça Tuşpuea | |
---|---|---|
Sol taraf: Tanrı ve tanrıça başlıklı tutacak yerleri bulunan dinî ritüel kazanı, Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ankara. Orta: ve Sağ taraf: Dinî ritüellerde kullanılan kazanlar üzerinde tutacak kulp maksadıyla yer alan, Güneş tanrısı Şivini'nin karısı tanrıça Tuşpuea'nın bronz heykelcikleri, İstanbul Arkeoloji Müzeleri. |
Kilden yapılma çömlek | Kanatlı ve Boğa Başlı tanrı figürleriyle süslü bronz kaplar | |
---|---|---|
Sol taraf: Boğa başları ile süslenmiş kilden yapılma çömlek Kızıl-Tepe (Karmir-Blur) ve Erebuni Müzeleri, Erivan. Orta: ve Sağ taraf: Kanatlı ve boğa başlı tanrı figürleriyle süslü dinî ritüellerde kullanılan kazanlar, Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ankara. |
Cenaze töreni bölgeler arasında farklılıklar göstermektedir. Araştırmacılar Urartu kültürünün karakteristik bir cenaze töreni olmadığını ve defin törenlerinin değişiklik arzetttiğini saptamışlardır. Mezarlar içinde yakılan cesetlerin küllerinin yanı sıra bilezik, kemer ve bronz eşyalar da bununmuştur. Bu bulgulardan Urartuların ölümden sonra bir yaşama inandıkları sonucuna varılmıştır. Bir yerleştirilen kül cesetlerinin yakılması ardından Urn gibi yerlerde toprağa gömüldükleri, bazen de, küllerin saksılar içine doldurulduktan sonra saklandığı anlaşılmıştır. Urartularda yaygın cenaze şekli cesetlerin yakılması idi. Bu yöntem öncelikle saraylarda krallara yapılan törenlerde uygulanmaktaydı. Van Kalesi-Tuşpa'da kral küllerinin saklandığı mağaralar bulunmuştur. Van Kalesi'nde Kudüs ve Frig mezarlarına benzer kaya mezarlar ortaya çıkarıldı. Mısır antik mezarların inşası ile benzerlikler cenaze törenlerinin çok kültürlülük arzettiğini kanıtlar niteliktedir.
Urartu Tapınak ve Kurban Yerleri | ||
---|---|---|
Sol Taraf: Tuşpa, Van Kalesi bahçesinde bulunan çocukları kurban etmek maksadıyla kullanılan uçurum yeri. Orta: Ḫaldiler tapınağının duvarındaki fresklerin onarımı. Sağ Taraf: Rusahinili (Toprakkale) Ḫaldi Tapınağının Kurban Kesme Yeri, İstanbul Arkeoloji Müzesi. |
Urartu'da yakarak veya yakmadan gömü yapılmaktaydı. Yönetici kesim ve olasılıkla aileleri büyük kale ve merkezlerin yakınındaki çok odalı kaya mezarlarına birlikte, diğerleri ise sosyal statülerine göre toprak altına inşa edilen oda mezarlara, basit toprak mezarlara veya yakılarak urne adı verilen küplere gömülmekteydiler. Merkezde Van Kalesi, batıda Palu, Malazgirt ve Altıntepe'de, kuzeyde Aras Nehri'nin güney bölgesinde, doğuda Şangar (İran'da Bastam'ın kuzeyi) gibi önemli yönetim merkezlerinin yakınında çok odalı kaya mezarları bulunmaktadır. Dilkaya Höyüğü, Karagündüz Höyüğü ve Yoncatepe Höyüğü'nde ise soyulmadan günümüze ulaşmış, içinde birden çok gömü bulunan yeraltı oda mezarları incelenmiştir. Ölümden sonraki yaşama inandıkları için ölülerin mezarlarına günlük yaşamda kullandığı yastık, çanak, çömlek gibi eşyalar konulurdu.
Urartu (Ararat) Dinlerinin Diğer İnanç Elemanları | ||
---|---|---|
Sol Taraf: Erebuni'deki Kral I. Argişti tarafından inşa edilen tapınak (Argişti Vakfıyyesi). Orta ve Sağ Taraf: Karmir-Blur'de yapılan kazılar neticesinde ele geçirilen Ermenistan'daki Sardarapat ve Erebuni Müzelerinde korunan taş putlar. |
№ | Tanrının adı | Resimle tasviri | Cinsiyeti | Kurbanlık boğa adedi | Kurbanlık koyun adedi | Temsil ettiği kişilik ve menşeî |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | Ḫaldi | Erkek | 17 | 34 | Evren | |
2 | Teişeba | Erkek | 6 | 12 | Fırtına ve Gök | |
3 | Şivini | Erkek | 4 | 8 | Güneş | |
4 | Hutuini | Erkek | 2 | 4 | Savaş ve Zafer | |
5 | Turanj | Erkek | 1 | 2 | Gökkuşağı / Alâim-î Semâ (Teişeba'nın oğlu) | |
6 | Уа | Erkek | 2 | 4 | ||
7 | Nalaini | Erkek | 2 | 4 | ||
8 | Şebitu | Erkek | 2 | 4 | ||
9 | Arsimela | Erkek | 2 | 4 | ||
10 | Anapşa | Erkek | 1 | 2 | ||
11 | Diduaini | Erkek | 1 | 2 | Sığır Tanrısı Hamisi | |
12 | Şelard | Erkek | 1 | 2 | Sümer / Akad mitolojisinde Sin ya da Nunn adı verilen Ay Tanrısı'ın muadili olan Urartu Ay Tanrısı | |
13 | Ḫaldi ve Silah | Erkek | 1 | 2 | Bir de üç olan Tanrı: Baba ve Oğul ve Kutsal Ruh | |
14 | Atbini | Erkek | 1 | 2 | ||
15 | Kvera | Erkek | 1 | 2 | Gürcü Tanrısı Kvirila (Queer (კვირია): Tuhaflıklar / Gariplikler) muadili olan Urartu tanrısı. (Gürcü mitolojisinde baharın erken gelişini kutlamak için ritüeller içeren sekiz ayrı yerleşik kulenin yakınında yeşil dallar ile süslenmiş kutsal köyler arasında yarışmalar düzenlenir ilahiler seslendirdi, doğadaki canlı ve nebâtatın kurtuluşu için bu tanrıya teşekkür edilirdi). | |
16 | Elipri | Erkek | 1 | 2 | ||
17 | Taraini | Erkek | 1 | 2 | ||
18 | Adaruta | Erkek | 1 | 2 | ||
19 | Irmuşini | Erkek | 1 | 2 | Şifâ | |
20 | ILU aluše uruliliue šiuali | Erkek? | 1 | 2 | ||
21 | Alaptushini | Erkek | 1 | 2 | ||
22 | Erina | Erkek | 1 | 2 | ||
23 | Splintleme | Erkek | 1 | 2 | ||
24 | Unina | Erkek | 1 | 2 | ||
25 | Airaini (Prinç) | Erkek | 1 | 2 | İlâhiyat Mağaraları Tanrısı | |
26 | Zuzumaru | Erkek | 1 | 2 | ||
27 | Hara | Erkek | 1 | 2 | Yol | |
28 | Araz | Erkek | 1 | 2 | ||
29 | Ziukuni | Erkek | 1 | 2 | ||
30 | Şerefe | Erkek | 1 | 2 | ||
31 | Artsibedini | Erkek | 1 | 2 | ||
32 | Arnie | Erkek | 1 | 2 | Dağ | |
33 | Haldievo iniriašie | Erkek | 1 | 2 | Ḫaldi (Yüce Evren) ile bir de üç olan Tanrı | |
34 | Haldievo alsuišie | Erkek | 1 | 2 | Ḫaldi (Yüce Evren) ile bir de üç olan Tanrı | |
35 | Haldievo dirušie | Erkek | 1 | 2 | Ḫaldi (Yüce Evren) ile bir de üç olan Tanrı | |
36 | Haldiler (Evrenim) Orduları | Erkek | 2 | 4 | Ḫaldi (Yüce Evren) ile bir de üç olan Tanrı | |
37 | Teişeba ve Ev Sahibi | Erkek | 2 | 4 | Teişeba ile bir de üç olan Tanrı | |
38 | Artuharasau | Erkek | 2 | 34 | ||
39 | AR-di-Nİ (Muṣaṣir Antik Kenti Tanrısı) | Erkek | 1 | 2 | Van Gölünün güney doğusunda yer alan Ardini (Muṣaṣir Antik Kenti Tanrısı) | |
40 | Cumeni | Erkek | 1 | 2 | ||
41 | Tuşpa Tanrısı | Erkek | 1 | 2 | ||
42 | Ḫaldi (Yüce Evren) Tanrıları | 1 | 2 | |||
43 | Artsuniuini Şehir Tanrıları | 1 | 2 | |||
44 | Haldievo dašie | Erkek | 1 | 2 | Ḫaldi (Yüce Evren) ile bir de üç olan Tanrı | |
45 | Kürk | Erkek | 1 | 2 | ||
46 | Ḫaldiler (Evrenim) ve Kapısı | 1 | 2 | |||
47 | Teişeba ve Eridu şehrin kapısı | 1 | 2 | |||
48 | Şivini ve Uişini Kentin kapısı | 1 | 2 | |||
49 | Eliahu | Erkek | 1 | 2 | ||
50 | Haldievo Arnie | Erkek | 1 | 2 | Ḫaldi (Yüce Evren) ile bir de üç olan Tanrı | |
51 | Haldievo ašmašie | Erkek | 1 | 2 | Ḫaldi (Yüce Evren) ile bir de üç olan Tanrı | |
52 | Ḫaldi (Yüce Evren) Tapınağı Tanrısı | 1 | 2 | |||
53 | Talapura | Erkek | 1 | 2 | ||
54 | Kilibani | Erkek | 1 | 2 | ||
55 | Eban | Erkek | 1 | 2 | Yeryüzü | |
56 | Sınır (Dağ?) | Erkek | 1 | 2 | ||
57 | Suining | Erkek | 1 | 2 | Su ve Denizler | |
58 | Athananau Tanrıları | 2 | 14 | |||
59 | Tanrı … | Erkek | 2 | 14 | ||
60 | ILANI Gamruti | Erkek? | 4 | 18 | ||
61 | Haldievomu nirible | Erkek | 4 | Ḫaldi (Yüce Evren) ile bir de üç olan Tanrı | ||
62 | Niche Kentin kapısı | 2 | ||||
63 | Babanov | Erkek | 10 | Dağlık Ülke | ||
64 | Arubaini | Kadın | 1 | 1 | Ḫaldi'nin Karısı | |
65 | Huba (Hubata) | Kadın | 1 | 1 | Teişeba'nin Karısı | |
66 | Tuşpuea | Kadın | 1 | 1 | Şivini'nin Karısı | |
67 | IAA | Kadın | 1 | |||
68 | Aia | Kadın | 1 | |||
69 | Sardi | Kadın | 1 | Venüs Tanrısı eşdeğeri. | ||
70 | Tsinuardi | Kadın | 2 | Doğurganlık ve Fiziksel Aşk | ||
71 | Iphari | Kadın | 2 | |||
72 | Bartz | Kadın | 1 | |||
73 | Siliana | Kadın | 1 | |||
74 | Arçha | Kadın | 1 | |||
75 | Adia | Kadın | 1 | |||
76 | Map | Kadın | 1 | |||
77 | Ain | Kadın | 4 | |||
78 | Ardi | Kadın | 2 | |||
79 | Inuanau | Kadın | 17 |
Miğfer, fildişi, silindir mühür ve freskler üzerine resmedilmiş hayat ağacı ve yılan görüntüleri | ||||
---|---|---|---|---|
Urartu Kralı II. Sarduri'nin miğferi | ||||
Sol Taraf: Teişebaini yakınlarında Kızıl-Tepe/Karmir-Blur'de yapılan kazılarda ele geçirilen üzerinde hayat ağacı ve yılan motifleri bulunan süslü bir miğfer. Üzerinde: "Argişti oğlu Sarduri bu miğferi ilâh Ḫaldi'nin adına ithaf eder," diye yazmaktadır. Sağ Taraf: Kask üzerinde, kanatlı tanrı figürleri ve yaşam ağacı motifleri içeren bir kesit. (Ermenistan Tarihi Müzesi, Erivan). |
Sol Taraf: (Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ankara): Tipik Urartu fildişi oymacılık sanatı, Toprak-Kale (Rusahinili), Van. Türkiye'de ilk kazılar 1879 yılında İngiliz Konsolosu tarafından yapıldı. Yapılan bu kazılarda, kraliyet kalkanları, takılar, dekoratif frizler, taş ve benzeri eşyalarından oluşan bir dizi değerli sanat eseri ele geçirildi. Bu buluntuların çoğu British Müzesi'nde bulunmaktadır. Orta: (Ermenistan Ulusal Tarihi Müzesi, Kızıl-Tepe/Karmir-Blur, Erivan): Üzerinde yılan kabartması bulunan bir silindir mühür. Sağ Taraf: (Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ankara): Hayat ağacına olan hayranlığı ve ona yapılan ibâdet sahnelerini betimleyen bir el yapımı fresk, Altıntepe. |
Wikimedia Commons'ta Urartu Dini ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
|