Törüngey

Törüngey, Türk ve Altay mitolojisinde ilk insan, Adem. Türüngey (Torongay) olarak da bilinir. Yeryüzünde yaratılan ilk kişi olduğuna inanılır. İnsanların atasıdır. Gökte yaşamaktadır. Ne bir ulusa ne de bir boya (kabileye) sahip değildir. İlk önceleri eşi de yoktur. Sonradan yeryüzüne gönderilmiştir. Yeryüzüne gönderilirken Ulukayın (veya Ulu Ata) tarafından kendisine Su, Ateş ve Demir verilmiştir. Karısının adı Ece (Eje)’dir. Elli kapılı, kırk pencereli, çatısı otuz kirişli bir evi vardır. Öküzleri tarla sürmede kullanan kişidir. Köten (saban) sürmeyi bulan kişi de odur. Kımızı bulan da odur. Kımız içme töreni ona aittir. Bazen göklerden mi indiği yerden mi çıktığı belli olmayan kişi olarak betimlenir. Bazen de gökten düştüğü söylenir. Ateşi elde etmiştir. Ve kendisi yurdundan kovar, bu durum kovulma motifiyle de bağlantılıdır. İslam, Hristiyanlık ve Museviliğin etkisiyle çamurdan yaratıldığı inancı yerleşmiştir. Karısıyla birlikte adları Ecey (Ece) ve Elley (Ele) şeklinde de geçer.

Sogotoh Han[değiştir | kaynağı değiştir]

Sahaların (Yakutların) atasıdır. Sokotoh (Soğotoğ) Han olarak da söylenir. Bazen yeryüzündeki ilk insan olarak da anılır. Kimi yönleri Oğuz Han ile benzerlikler taşır. Sogotoh’un karısının adı Tunalıkan, kayınbabasının adı Omogoy Han’dır (Yakutça: Омоҕой, Rusça: Омогой). Sözcük; tek, yalnız, yalın, saf, beyaz anlamlarına gelir. Yakutçada Soho kil demektir.

Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

(Tör/Tür) kökünden türemiştir. Türemek kökünden gelir. Töre/Türe/Törö sözcüğü adalet ve hukuk anlamı da taşır. Türk kelimesiyle aynı kökteştir. Tör/Törü/Türe/Törö/Turo/Turu sözcükleri Moğolcada da emir, düzen ve bunun yanında evlilik ve doğum anlamlarını bünyesinde barındırır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ezoterik Bilgi Kaynağında Yasak Meyve, Prof.Dr.Fuzuli Bayat [1] 13 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Türk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Törüngey anlamı nedir