Törensel Tyne ve Wear Kontluğu Ceremonial County of Tyne and Wear
Bayrak
Tyne ve Wear'in İngiltere'de konumu
Ülke	İngiltere
Bölge	Kuzey Doğu İngiltere
Metropoliten Kontluk	Tyne ve Wear Metropoliten Kontluğu
Yüzölçümü
• Toplam	538 km²
Nüfus  (2019)
• Toplam	1,136,371
• Yoğunluk	2073/km²

Tyne ve Wear, İngiltere'nin Kuzey Doğu bölgesinde bir "metropoliten" kontluktur. Bu metropoliten kontluk 1974'te resmen yürürlüğe giren "1972 Yerel İdare Reformu Kanunu" ile kurulmuştur. Kurulduğu dönemde birinci seviyede seçilmiş bir konsey ve konseyin yürütülmesi için bir yerel bürokrasi idaresi vardı. Tyne ve Wear Metropoliten Kontluğu altında şu ikinci seviyeli beş şehir ve metropoliten borough bulunmaktaydı: Newcastle upon Tyne, Sunderland, Gateshead Metropoliten Borough, North Tyneside Metropoliten Borough ve South Tyneside Metropoliten Borough. Fakat 1989'da "Tyne ve Wear Metropoliten Kontluğu" konseyi ve buna bağlı bürokratik idare lağvedilip kapatıldı. Bu idarenin altında bulunan 5 şehir ve metropoliten "borough" tek-seviyeli-yerel-idare statüsü kazandılar. Fakat metropoliten kontluk bir törensel kontluk statüsü taşımaktadır. Ayrıca kuruluş kanunu kaldırılmadığı için hukuken halen yürürlükte olan bir kamu kuruluşu statüsüne haizdir. Bunun yanında coğrafyacılar ve coğrafya istatistikleri tarafından kullanılan bir tanımdır.^[1][2][3]

Törensel Tyne ve Wear Kontluğu'nun yüzölçümü 538 km²; 2019 tahminine göre nüfusu 1.136.371 kişi ve nüfus yoğunluğu 2.105 kişi/km² dir.

Komşu kontluklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Törensel Tyne ve Wear Kontluğu'nun Northumberland ve Durham Kontluğu törensel kontlukları ile sınırları vardır. Doğusunda Kuzey Denizi sahilleri bulunur.

Alt-idare birimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Törensel Tyne ve Wear Kontluğu'na bağlı şu metropoliten yerel idare bölgeleri bulunur:

Bölgeler	Harita ayrıntıları
Gateshead Metropoliten Borough Newcastle upon Tyne Şehri North Tyneside Metropoliten Borough South Tyneside Metropoliten Borough Sunderland Şehri

Törensel Tyne ve Wear Metropoliten Kontluğu içinde 5 tane "tek-seviyeli-yerel-idare konseyi" statülü "şehir" ve "metropoliten borough" idare birimi; idare merkezleri; içlerinde bulunan önemli yerleşkeleri listesi ve birer görüntü şöyle verilmiştir: .

Kontluk	Tek Seviyeli Metropoliten Şehir veya Borough		İdare Merkezi	Diğer yerleşkeler	Görüntü
Tyne ve Wear Törensel Kontluğu	Gateshead Metropoliten Borough Tek Seviyeli		Gateshead	Low Fell, Blaydon, Sheriff Hill, Rowlands Gill, Ryton, Whickham
	Newcastle upon Tyne Şehri Tek Seviyeli		Newcastle upon Tyne	Byker, Gosforth, North Kenton, Blakelaw, Fenham, Elswick, Newburn, Walbottle, Westerhope, Jesmond, West Moor, Heaton, Throckley, Walker
	North Tyneside Metropoliten Borough Tek Seviyeli		Wallsend Town Hall.	Backworth, Cullercoats, Dinnington, Earsdon, Kenton, Killingworth, Longbenton, Monkseaton, North Shields, Shiremoor, Tynemouth, Wallsend, Whitley Bay
	South Tyneside Metropoliten Borough Tek Seviyeli		South Shields	Boldon, Cleadon, Hebburn, Jarrow, Marsden, South Shields, Whitburn, Whitburn Colliery
	Sunderland Şehri Tek Seviyeli		Sunderland	Castletown, Hetton-le-Hole, Houghton-le-Spring, Ryhope, Washington

Görülecek yerler[değiştir | kaynağı değiştir]

• Gateshead
  • Angel of the North (Kuzeyin Meleği): Artist "Anthony Gormley" tarafından hazırlanmış olan 20m yüksekliğinde 54m metre eninde metalden bir modern heykel. A1 ve A167 ana karayollarından ve İngiltere'den doğusundan Londra ile İskoçya'yı bağlayan ana demiryolu hattından görülen bir tepe üzerinde kuruludur.
  • BALTIC Centre for Contemporary Art (BALTİC Çağdaş Güzel Sanatlar Merkezi): Tyne Nehri güney kıyısında eski büyük bir un fabrikasının renovasyonu ile 2002 'de açılmıştır.
  • Gateshead Millennium Köprüsü: Tyne Nehri üzerinde Gateshead ile Newcastle'ı bağlayan bir yaya köprüsü. 21. yy.i kutlamak için 2001'de açılmıştır.
  • Gibside: Günümüzde yıkık olan 17. yy yapımı bir malikane ve etrafındaki bahçeler.
  • The Sage Gateshead: Mimar Norman Foster tarafından tasarlanmış ultra-modern mimarı stilli bir müzik konser salonu
• Newcastle
  • Discovery Museum (Keşifler Müzesi)
  • Hadrian Duvarı Yürüyüş Patikası: 2003'te kurulan Kuzey İngiltere'de bulunan 135 km uzunlukta bir uzun menzilli yürüyüş patikasıdır. İngiltere'nin batısında Bowness-on-Solvay'den başlayıp doğuda Tyne ve Wear Kontluğu'nda bulunan sahil kasabası olan "Wallsend"'de sona erer. Bu uzun yürüyüş patikasınını büyük bir kısmı antik Romalılar tarafından İngiltere'de bulunan kuzey sınırlarını korumak için yaptırılan Hadrian Duvarı'nı takip eder. "Hadrian Duvarı" Birleşik Krallık için Dünya Mirası listesi UNESCO listesindedir.
  • Hancock Müzesi: Doğal tarih müzesi.
  • Jesmond Dene Parkı'
  • Newcastle Kalesi: Bu kale hisarı 1168 ile 1178 döneminde yapılmıştır ve Newcastle upon Tyne'a ismini veren kaledir.
  • St James' Park: Newcastle United futbol kulübü stadyumu
• North Tyneside
  • Segedunum: Hadrian Duvarı'nın Wallsend kasabasında en doğu ucunda bulunan Romalı kalesi.
  • St Mary's Adası: Üzerinde St Mary Deniz Feneri bulunan bir küçük ada.
  • Tynemouth Kalesi: Tyne Nehri halicinin ağzını savunmak için bir burunda yaptırılmış kale.
• South Tyneside
  • Arbeia: South Shields'de bulunan kısmen renove edilmiş olan bir antik Roma kalesi
  • Marsden Rock: Kuzey Denizi sahilinde engebeli bir doğal kayalık arazi.
  • Souter Point Deniz Feneri: "Marsden" köyü yakınında 1871'de kurulmuş olan bir deniz feneri.
• Sunderland
  • Museum and Winter Gardens (Müze ve Kış Bahçeleri): 1852'de Londra'da açılan "Crystal Palace" adlı camdan yapılmış büyük sergi evinin bir kopyasını ihtiva eden Sunderland Şehri'ne ait bir kamu parkı ve bir müze.
  • National Glass Centre: Millî Cam Merkezi.
  • Sea to Sea Cycle Route: Kuzey-Batı İngiltere'de Whitehaven, Cumbria'dan başlayıp Pennine Dağlarını ve "Peak District (Doruklar Bölgesi)"'ni geçen Kuzey Doğu'da Tyne ve Wear Kontluğu'nda, bir kolu Sunderland'da, diğer kolu Tynemouth'da Kuzey Denizi'ne ulaşan popüler uzun yol bisiklet yolu.
  • Stadıum of Light: Sunderland futbol takımının stadyumu.
  • Northren Gallery for Contemporary Art (Çağdaş Güzel Sanatlar Kuzey Galerisi): 1995'te açılmış olan çağdaş güzel sanatlar galerisi.
  • WWT Washington: Islak arazilerde yaşayan su kuşları için bir kuş cenneti olan doğa rezervi.

Resimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Tyne ve Wear

• 
  Newcastle upon Tyne'da Tyne Nehri köprüleri
• 
  Gateshead'deki "Baltic Günümüz Güzel Sanatlar Merkezi"'ne bakış
• 
  Gateshead'de Sage konser merkezi
• 
  "Angel of the North (Kuzeyin Meleği)" heykeli

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Kuzey Doğu İngiltere

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Tyne ve Wear ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Curlie'de and Wear/ Tyne ve Wear (DMOZ tabanlı) (İngilizce)