Berberi dilleri

Berberi dilleri
Berberi dilleri
Tamaziɣt / Tamazight
Bölge	Afrika
Etnisite	Berberiler
Konuşan sayısı	(65 Milyon atıf 20. ve 21.yüzyıllar)
Dil ailesi	Afro-Asyatik diller Berberi dilleri;
Yazı sistemi	Tifinag; Latin alfabesi; Arap alfabesi
Dil kodları
ISO 639-2	ber
ISO 639-3	ber

Berber dilleri (yerel adı: Tamazight) Fas, Cezayir, Tunus, Libya, Mısır (Siwa), ile Mali ve Nijer'deki küçük Berber toplulukları tarafından konuşulan birbiri ile yakın akraba olan bir diller grubudur. Nispeten seyrek bir toplulukta Sahara ve Sahel'in kuzeyine doğru uzanır. Afro-Asyatik diller ailesindendir. Birbiri ile çok yakın olan kuzey Berber dillerini konuşanlar arasında bunları tek bir standard altında birleştirmek için bir hareket vardır. Geleneksel olarak Orta Fas Tamazigti'ni işaret eden Tamazigt adı da bu standard Berberce dilini veya tüm Berberce için kullanılır ancak kullanım ceşitlilik gösterir ve pek çok Berberi kendini Tamazigt olarak tanımlamaz.

Berber dilleri arasında Orta Fas Tamazigti, Tarifit Berbericesi (kuzey Fas), Kabili dili(Cezayir) ve Taşelit (orta Fas) sayılabilir. Berber dilleri ceşitli işgallerle kesintiye uğramasına rağmen, 2000 yıldan fazla bir süredir bir yazı diline de sahiptirler. İlk olarak Tuaregler tarafından hala kullanılmakta olan Tifinag alfabesiyle yazılmıştır. En eski yazılı metin ise M.Ö 200 yılına aittir. Daha sonra 11. ve 16.yy yılları arasında Arap alfabesi (özellikle Fastaki Şilha). 20.yy dan sonra da özellikle Kabililer tarafından Latin alfabesi ile yazılmaya başlamıştır. Fas'ta Tifinag alfabesinin bir türü yakınlarda resmîleştirilmiştir. Latin alfabesi Cezayir'de yarı-resmî ve Mali ve Nijer'de resmî durumdadır. Yine de Mali ve Nijer'de hâlen yaygın olarak Arapça ve Tifinag kullanılmasına karşın Fas'ta ve Cezayir'in çeşitli bölgelerinde Latin alfabesi giderek daha fazla kullanılmaktadır.

Mağripin tamamen hürriyetine kavuşmasından sonra çoğu ülke temel olarak Fransızcanın eğitimde ve okuma yazmada baskın dil olmasını kaldırmak için değişen derecelerde bir Araplaşma politikası sürdürmüşlerdir. Fakat bu politikalar Amazig/Berber dillerini yasaklamış ve bastırmıştır. Bu çabalara Fas ve Cezayir'de yaşayan Berberler özellikle Kabililer tarafından karşı çıkılmıştır ve her iki ülkede de bazı okullarda bu dille eğitime yer verilmesi ve Berber dilini resmî dil olmasa da milli dil olarak tanınması ile çözüme ulaştırılmaya çalışılmaktadır.^[1] Berber nüfusunun az olduğu Magrip ülkelerinde bu tür önlemler alınmamıştır. Mali ve Nijer'de kısmen Tamaşık dili ile eğitim veren birkaç okul bulunmaktadır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ (Fransızca) - « Loi n° 02-03 portent révision constitutionnelle » 21 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., adopted on April 10, 2002, allotting in particular to "Tamazight" the status of national language.

Afro-Asyatik diller ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] (Fransızca) - « Loi n° 02-03 portent révision constitutionnelle » 21 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., adopted on April 10, 2002, allotting in particular to "Tamazight" the status of national language.

[1]

Tamazight nedir?, Tamazight anlamı nedir?, Tamazight ne demektir?

Tamazight nedir?, Tamazight anlamı nedir?, Tamazight ne demektir?

Berberi dilleri

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]