Sporda Türk kadını

Türk Kadınları, atletizm, voleybol, basketbol, halter, güreş, atletizm gibi spor dallarında mücadele ederek birçok kupa ve başarı kazanmıştır.

Olimpiyatlara katılım[değiştir | kaynağı değiştir]

Öncüleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye’yi Olimpiyat Oyunları'nda temsil eden ilk kadın sporcular, 1936 Yaz Olimpiyatları'nda eskrim dalında yarışan Suat Fetgeri Aşeni ve Halet Çambel olmuştur.^[1]

Madalyalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Olimpiyatlar	İsim	Kategori (dal)	Derece
1992	Hülya Şenyurt	Judo, 48 kg	3 Bronz
2000	Hamide Bıkçın	Tekvando 57 kg	3 Bronz
2004	Nurcan Taylan	Halter, 48 kg	1 Altın
2008	Azize Tanrıkulu	Tekvando 57 kg	2 Gümüş
2012	Nur Tatar	Tekvando 67 kg.	2 Gümüş
2016	Nur Tatar	Tekvando 67 kg.	3 Bronz
2020	Busenaz Sürmeneli	Boks, 69 kg	1 Altın^[2]
2020	Buse Naz Çakıroğlu	Güreş, 51 kg	2 Gümüş^[3]
2020	Yasemin Adar	Güreş, 76 kg	3 Bronz^[4]
2020	Hatice Kübra İlgün	Tekvando, 57 kg	3 Bronz^[5]
2020	Merve Çoban	Karate, 61 kg	3 Bronz^[6]

Atletizm[değiştir | kaynağı değiştir]

Dünya Atletizm Şampiyonası[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıl	İsim	Kategori (dal)	Derece
2003	Süreyya Ayhan	1500 m.	2 Gümüş
2007	Elvan Abeylegesse	10000 m.	2 Gümüş
2009	Karin Melis Mey	Uzun atlama	3 Bronz

Avrupa Atletizm Şampiyonası[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıl	İsim	Kategori (dal)	Derece
2002	Süreyya Ayhan	1500 m.	1 Altın
2006	Elvan Abeylegesse	5000 m.	3 Bronz
2010	Elvan Abeylegesse	5000 m.	1 Altın
	Elvan Abeylegesse	10000 m.	1 Altın
	Nevin Yanıt	100 m. engelli	1 Altın
2012	Aslı Çakır Alptekin	1500 m.	1 Altın
	Gamze Bulut	1500 m.	2 Gümüş
	Nevin Yanıt	100 m. engelli	1 Altın
	Gülcan Mıngır	3000 m. engelli koşu	1 Altın

Akdeniz Oyunları'nda Atletizm[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıl	İsim	Kategori (dal)	Derece
1987	Serap Aksu	400 m. engelli	2 Gümüş
1991	Aysel Taş	Cirit	3 Bronz
1997	Serap Aktaş	Maraton	1 Altın
1997	Lale Öztürk	Maraton	3 Bronz
2001	Nora Güner	100 m.	1 Altın
	Nora Güner	200 m.	1 Altın
	Süreyya Ayhan	1500 m.	2 Gümüş
	Ebru Kavaklıoğlu	1500 m.	3 Bronz
	Ebru Kavaklıoğlu	5000 m.	1 Altın
	Elvan Abeylegesse	10000 m.	3 Bronz
	Mehtap Sızmaz	Maraton	1 Altın
	Serap Aktaş	Maraton	2 Gümüş
	Anzhela Atroshchenko	Heptatlon	1 Altın
2005	Binnaz Uslu	800 m.	3 Bronz
	Anzhela Atroshchenko	Heptatlon	3 Bronz
	Türk Takımı	4x400 m.	3 Bronz
2009	Nevin Yanıt	100 m. engelli	1 Altın
	Elvan Abeylegesse	10000 m.	1 Altın
	Burcu Ayhan	Yüksek atlama	2 Gümüş
	Karin Melis Mey	Uzun atlama	2 Gümüş

Basketbol[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye kadın millî basketbol takımı. Potanın Perileri'nin en büyük başarısı 2005 Akdeniz Oyunları'nda kazandığı altın madalyadır.

Akdeniz Oyunları'nda;

Yıl	Şehir	Derece
1987 Akdeniz Oyunları	Lazkiye, Suriye	2 Gümüş
2005 Akdeniz Oyunları	Almería, İspanya	1 Altın

Futbol[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'de kadın futbolu, 1970'lerin başında İstanbul'da kurulan Dostlukspor kulübü ile başlamıştır.

Önemli kadın futbolcular;

Merve Aladağ (d. 1993)
Sevgi Çınar (d. 1994)
Bilgin Defterli (d. 1980)
Sibel Duman (d. 1990)
Eylül Elgalp (d. 1991)
Esra Erol (d. 1985)
Melahat Eryurt (d. 1975)
Leyla Güngör (d. 1993)
Lale Orta (d. 1960)
Hatice Bahar Özgüvenç (d. 1984)
Zeliha Şimşek (d. 1981)
Ebru Topçu (d. 1996)
Yağmur Uraz (d. 1990)
Cansu Yağ (d. 1990)
Aylin Yaren (d. 1989)

FIFA kokartlı kadın hakemler;

Güreş[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'nin kadın güreşinde yer aldığı ilk uluslararası organizasyon, 6-10 Mayıs 1998 tarihlerinde Slovakya'nın başkenti Bratislava da yapılan Avrupa Serbest Güreş Şampiyonası idi.^[7]
Bu dalda Türkiye ilk madalyasını 2000 yılında Budapeşte’ de yapılan Avrupa Bayanlar Güreş Şampiyonası’nda, 75 kiloda Zarife Yıldırım bronz madalya kazanarak Türk güreş tarihinde madalya kazanan ilk kadın sporcu oldu.^[8]
Bir sonraki madalya 12 yıl sonra Sırbistan'ın başkenti Belgrad'da 2012'de gerçekleştirilen Avrupa Güreş Şampiyonası'nda kadınlar 63 kiloda mindere çıkan Rus asıllı Elif Jale Yeşilırmak'ın elde ettiği bronz madalya oldu^[9]
Yeşilırmak, 2012 Londra Olimpiyatları'na katılarak olimpiyatlara katılan ilk Türk kadın sporcu oldu.
Avrupa şampiyonalarında altın madalya elde eden ilk kadın sporcu 2016'da birinci olan Yasemin Adar'dır. Adar, 2017,2018, 2019'da da Avrupa Güreş Şampiyonası'nda altın madalyayı kazandı. Adar, ayrıca 2017 yılında Türkiye'nin daha önce kadınlarda hiç finalde mücadele edemediği Dünya Şampiyonası'na katılarak 75 kiloda şampiyon oldu.^[10]
Adar'ın bu başarıları Türkiye'de kadın güreşçilerin özgüven kazanmasında ve uluslararası başarılar elde etmesine öncülük etmiştir.^[9] 2021 yılında Avrupa Gençler Güreş Şampiyonası'nda milli güreşçiler Avrupa üçüncüsü olmuştur.^[11]

Hentbol[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye Kadınlar Hentbol Süper Ligi

Akdeniz Oyunları'nda;

Yıl	Şehir	Derece
2009 Akdeniz Oyunları	Pescara, İtalya	2 Gümüş

Buz Hokeyi[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye Kadın Millî Buz Hokeyi Takımı

Jimnastik[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'nin ilk kadın atleti olan Mübeccel Argun, İsveç'te jimnastik kursları alarak Türkiye'de aletli jimnastik yapan ilk kadın olmuş ve okullarda, halk evlerinde jimnastik öğretmenliği yapmıştır. 100 yıl kadar jimnastik alanında Türk sporcular ciddi bir başarı elde etmedi ancak 2000'i yıllarda hem erkek jimnastikçiler ve kadın jimnastikçiler uluslararası başarılar elde etmeye başladı.

Türkiye Olimpiyat Oyunları'nda ilk kez Göksu Üçtaş Şanlı tarafından 2012 yılında temsil edildi.
Tutya Yılmaz, artistik jimnastikte olimpiyatlara katılma hakkı kazanan Türkiye'den ikinci kadın sporcu oldu ve 2016 Yaz Olimpiyatlarına katıldı. *Tutya Yılmaz, aynı yıl Artistik Jimnastik Dünya Kupası’nda altın madalya kazanırken aerobik jimnastik alanında Ayşe Begüm Onbaşı, 16. Dünya Aerobik Jimnastik Şampiyonası'nda Genç Kadınlar Bireysel kategorisinde şampiyon olmayı başardı.
Türk Kadınlar Cimnastik tarihinde kadınlarda ilk madalya, Mersin'de düzenlenen 2020 Avrupa Kadınlar Artistik Jimnastik Şampiyonası'nda Derin Tanrıyaşükür tarafından 2020 yılında kazanıldı.^[12]
Ritmik jimnastik dalında Türkiye Kadın Ritmik Jimnastik Grup Milli Takımı, 2020 yılında Ukrayna’nın başkenti Kiev'de düzenlenen Ritmik Jimnastik Avrupa Şampiyonası'nda ‘3 çember 2 labut’ aletinde şampiyonluğu elde etti.^[13]

Judo[değiştir | kaynağı değiştir]

Akdeniz Oyunları'nda;

Yıl	Kategori (dal)	İsim	Derece
1997 Akdeniz Oyunları, Bari, İtalya	48 kg.	Gülnigar Gülsaran	3 Bronz
	61 kg.	Neşe Yazıcı	3 Bronz
	66 kg.	Gamze Sakızlıgil	3 Bronz
	72 kg.	Zarife Yıldırım	3 Bronz
2001 Akdeniz Oyunları, Tunus, Tunus	48 kg.	Neşe Şensoy	1 Altın
2005 Akdeniz Oyunları, Almería, İspanya	48 kg.	Neşe Şensoy	3 Bronz
	52 kg.	Aynur Samat	2 Gümüş
	78 kg.	Seda Karadağ	3 Bronz
	78+ kg.	Belkız Zehra Kaya	1 Altın
2009 Akdeniz Oyunları, Pescara, İtalya	48 kg.	Derya Cibir	3 Bronz
	78+ kg.	Gülşah Kocatürk	3 Bronz

Yüzme[değiştir | kaynağı değiştir]

İsim	Organizasyon	Ev sahibi	Kategori (dal)	Derece
Melis Akarsu	2013 İslami Dayanışma Oyunları	Palembang, Endonezya	200 m. kelebek	3 Bronz
	2013 İslami Dayanışma Oyunları	Palembang, Endonezya	400 m. karışık	2 Gümüş
	2013 İslami Dayanışma Oyunları	Palembang, Endonezya	4×200 m. serbest röle	1 Altın
Gizem Bozkurt	2013 Akdeniz Oyunları	Mersin, Türkiye	4×100 m. serbest röle	3 Bronz
	2013 İslami Dayanışma Oyunları	Palembang, Endonezya	100 m. serbest	2 Gümüş
	2013 İslami Dayanışma Oyunları	Palembang, Endonezya	200 m. karışık	1 Altın
	2013 İslami Dayanışma Oyunları	Palembang, Endonezya	4×100 m. serbest röle	1 Altın
	2013 İslami Dayanışma Oyunları	Palembang, Endonezya	4×200 m. serbest röle	1 Altın
	2013 İslami Dayanışma Oyunları	Palembang, Endonezya	4×100 m. karışık bayrak	3 Bronz
Ceren Dilek	2013 İslami Dayanışma Oyunları	Palembang, Endonezya	4×100 m. serbest röle	1 Altın
Ceren Dilek	2013 İslami Dayanışma Oyunları	Palembang, Endonezya	4×100 m. karışık bayrak	3 Bronz
Burcu Dolunay	2013 Akdeniz Oyunları	Mersin, Türkiye	50 m. serbest	3 Bronz
Burcu Dolunay	2013 Akdeniz Oyunları	Mersin, Türkiye	4×100 m. serbest röle	3 Bronz
Dilara Buse Günaydın	2013 Akdeniz Oyunları	Mersin, Türkiye	50 m. kurbağalama	2 Gümüş
Dilara Buse Günaydın	2013 Akdeniz Oyunları	Mersin, Türkiye	100 m. kurbağalama	3 Bronz
Esra Kübra Kaçmaz	2013 Akdeniz Oyunları	Mersin, Türkiye	4×100 m. serbest röle	3 Bronz
	2013 İslami Dayanışma Oyunları	Palembang, Endonezya	50 m. kelebek	2 Gümüş
	2013 İslami Dayanışma Oyunları	Palembang, Endonezya	200 m. sırt üstü	1 Altın
	2013 İslami Dayanışma Oyunları	Palembang, Endonezya	100 m. kelebek	2 Gümüş
	2013 İslami Dayanışma Oyunları	Palembang, Endonezya	4×200 m. serbest röle	1 Altın
	2013 İslami Dayanışma Oyunları	Palembang, Endonezya	4×100 m. serbest röle	1 Altın
Ayşe Ezgi Yazıcı	2013 İslami Dayanışma Oyunları	Palembang, Endonezya	50 m. kelebek	3 Bronz
	2013 İslami Dayanışma Oyunları	Palembang, Endonezya	100 m. kelebek	3 Bronz
	2013 İslami Dayanışma Oyunları	Palembang, Endonezya	4×100 m. karışık bayrak	3 Bronz
Halime Zülal Zeren	2013 Akdeniz Oyunları	Mersin, Türkiye	200 m. sırt üstü	3 Bronz
	2013 Akdeniz Oyunları	Mersin, Türkiye	4×100 m. serbest röle	3 Bronz
	2013 İslami Dayanışma Oyunları	Palembang, Endonezya	200 m. serbest	1 Altın
	2013 İslami Dayanışma Oyunları	Palembang, Endonezya	50 m. ters	1 Altın
	2013 İslami Dayanışma Oyunları	Palembang, Endonezya	200 m. sırt üstü	1 Altın
	2013 İslami Dayanışma Oyunları	Palembang, Endonezya	4×100 m. serbest röle	1 Altın
	2013 İslami Dayanışma Oyunları	Palembang, Endonezya	4×200 m. serbest röle	1 Altın
	2013 İslami Dayanışma Oyunları	Palembang, Endonezya	4×100 m. karışık bayrak	3 Bronz

Voleybol[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye kadın millî voleybol takımı. Filenin Sultanları' en büyük başarısı, 2005 Akdeniz Oyunları'nda kazandığı altın madalyadır.

Akdeniz Oyunları'nda;

Yıl	Şehir	Derece
1975 Akdeniz Oyunları	Cezayir, Cezayir	3 Bronz
1987 Akdeniz Oyunları	Lazkiye, Suriye	2 Gümüş
1991 Akdeniz Oyunları	Atina, Yunanistan	2 Gümüş
1993 Akdeniz Oyunları	Languedoc-Roussillon, Fransa	3 Bronz
1997 Akdeniz Oyunları	Bari, İtalya	2 Gümüş
2001 Akdeniz Oyunları	Şehir\|Tunus, Tunus	2 Gümüş
2005 Akdeniz Oyunları	Almería, İspanya	1 Altın
2009 Akdeniz Oyunları	Pescara, İtalya	2 Gümüş
2013 Akdeniz Oyunları	Mersin, Türkiye	2 Gümüş

Ayrıca kadınlar voleybolda Fenerbahçe 2012 yılında Avrupa Bayanlar Voleybol Şampiyonlar Ligi'ni, VakıfBank ise 2011 ve 2013 yıllarında Avrupa Bayanlar Voleybol Şampiyonlar Ligi 2013 yılında ise FIVB Kadınlar Dünya Kulüpler Şampiyonası'nı kazanmıştır. Eczacıbaşı ise 2015 ve 2016'da iki kez üst üste Dünya Kulüpler Şampiyonasını kazanmıştır.^[14]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Sporcularımızın Yaz Olimpiyatları Öyküsü" (PDF). TMOK. 3 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
^ "Busenaz Sürmeneli olimpiyat şampiyonu (Tokyo 2020)". www.ntv.com.tr. 7 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2023.
^ "Buse Naz Çakıroğlu'ndan gümüş madalya". www.ntv.com.tr. 7 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2023.
^ "Tokyo 2020: Yasemin Adar ve Rıza Kayaalp güreşte bronz madalya kazandı". euronews. 2 Ağustos 2021. 2 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2023.
^ "Olimpiyatlardaki ikinci madalya Hatice Kübra İlgün'den". NTVSpor.net. 25 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2023.
^ Sporx. "Bir madalya da Merve Çoban'dan! - Türkiye ÖZEL". Sporx. 21 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2023.
^ "Dünya bayanlar güreş şampiyonası müsabaka teknik analizi". Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 2009. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2021.
^ "Zarife Yıldırım, tarihe geçti". arsiv.ntv.com.tr. 21 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2021.
^ ^a ^b "Minderde erkek hegemonyası bitti". www.aa.com.tr. 7 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2021.
^ "Türkiye'nin dünya şampiyonu ilk kadın güreşçisi Yasemin Adar kimdir?". BBC News Türkçe. 21 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2021.
^ "Genç milli kadın güreşçiler Avrupa 3.'sü oldu". www.trtspor.com.tr. 3 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2021.
^ "Cimnastikçiler 10 madalya ile tarih yazdı". NTV Spor. 21 Aralık 2020. 21 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2021.
^ "Kadın Ritmik Cimnastik Grup Milli Takımı, Avrupa şampiyonu oldu". Anadolu Ajansı web sitesi, 28 Kasım 2020. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2020.
^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2016.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Türk kadın sporcuların başarıları
Türk Millî Olimpiyat Komitesi 28 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] "Sporcularımızın Yaz Olimpiyatları Öyküsü" (PDF). TMOK. 3 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.

[2] "Busenaz Sürmeneli olimpiyat şampiyonu (Tokyo 2020)". www.ntv.com.tr. 7 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2023.

[3] "Buse Naz Çakıroğlu'ndan gümüş madalya". www.ntv.com.tr. 7 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2023.

[4] "Tokyo 2020: Yasemin Adar ve Rıza Kayaalp güreşte bronz madalya kazandı". euronews. 2 Ağustos 2021. 2 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2023.

[5] "Olimpiyatlardaki ikinci madalya Hatice Kübra İlgün'den". NTVSpor.net. 25 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2023.

[6] Sporx. "Bir madalya da Merve Çoban'dan! - Türkiye ÖZEL". Sporx. 21 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2023.

[7] "Dünya bayanlar güreş şampiyonası müsabaka teknik analizi". Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 2009. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2021.

[8] "Zarife Yıldırım, tarihe geçti". arsiv.ntv.com.tr. 21 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2021.

[:0-9] "Minderde erkek hegemonyası bitti". www.aa.com.tr. 7 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2021.

[10] "Türkiye'nin dünya şampiyonu ilk kadın güreşçisi Yasemin Adar kimdir?". BBC News Türkçe. 21 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2021.

[11] "Genç milli kadın güreşçiler Avrupa 3.'sü oldu". www.trtspor.com.tr. 3 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2021.

[12] "Cimnastikçiler 10 madalya ile tarih yazdı". NTV Spor. 21 Aralık 2020. 21 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2021.

[13] "Kadın Ritmik Cimnastik Grup Milli Takımı, Avrupa şampiyonu oldu". Anadolu Ajansı web sitesi, 28 Kasım 2020. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2020.

[14] "Arşivlenmiş kopya". 24 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Sporda Türk kadını nedir?, Sporda Türk kadını anlamı nedir?, Sporda Türk kadını ne demektir?