Spor tırmanışı

Spor tırmanışı bir tür kaya tırmanışıdır. Sporcular kayalara çakılmış emniyet malzemelerine geçirilmiş halatlarla önlem alarak tırmanabildikleri gibi, kısa mesafeli tırmanışlarda serbest şekilde ve düşmeleri durumunda düşmenin şiddetini azaltacak minderlerin konmasıyla doğal veya suni duvarlarda gerçekleştirilmektedir. Spor tırmanışı doğası gereği güç, dayanıklılık, cimnastik kabiliyet ve tırmanış tekniği gerektirmektedir. Spor tırmanışı son dönemlerde kazandığı yaygınlıkla beraber 2020 Yaz Olimpiyatlarına olimpik spor branşı olarak dahil edilmiştir.

Temel bilgiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Spor tırmanışında sporcular genel olarak suni veya doğal kaya yüzeyine daha önceden çakılmış ankrajları takip ederler. Genel olarak tırmanışlarda farklı uzunluklarda haat kullanılsa da çoğunlukla 60 metrelik (200 feet) tam uzunluktaki halat tercih edilir. Spor tırmanışı görece az malzemeyle gerçekleştirilebilir. Bu ekipmanlar arasında şunlar sayılabilir:

Dinamik halat
İki karabinden oluşan quickdraw
Mekanik sürtünme fren^[a]
Tırmanış koşumu
Tırmanış ayakkabısı
Tebeşir torbası
Tırmanış kaskı

Sürat tırmanışı[değiştir | kaynağı değiştir]

Daha önce açılmış bir kulvar hattına giren sporcular, emniyetlerini alarak rakiplerine ve süreye karşı belirlenen yükseklikteki hedef noktasına varıncaya kadar hızla tırmanış gerçekleştirirler. 2020 Yaz Olimpiyatları'nda spor tırmanışı kapsamındaki sürat tırmanış etabında 15 metre yüksekliğindeki hedefe en hızlı varan Fransız sporcu Bassa Mawem 3 Ağustos 2021 tarihindeki elemelerde 5:45'lik derecesiyle olimpiyat rekorunun sahibi olmuştur.^[1]

Bouldering[değiştir | kaynağı değiştir]

Sporcular eğer yarışmadalarsa o yarışma için özel olarak düzenlenmiş bir parkuru tamamlamaya çalışırlar. Yarışmada değillerse bir kaya grubunun belirlenen yüzeyinden geçişi içermektedir. Yarışma etaplarında sporcuların birbirlerinin denemelerini görmeleri engellenir ve rota problemini çözmek için düşünmeleri için belirli bir süre verildikten sonra zamana karşı yarışmaları ve etabı tamamlamaları beklenir. Etapta kimi ara noktalar belirlenmekte ve bu aşamayı geçen sporcular tamamen başarısız olan sporculardan ayrılmaktadır. Sürat tırmanışının aksine sporcunun etabın sonundaki hedef noktaya temas etmesi yetmez, burada kontrollü bir şekilde durabildiğini gösterecek kadar o noktada kalması beklenir.

Lider tırmanışı[değiştir | kaynağı değiştir]

Daha önce açılmamış bir rotadan ekip tırmanışı yapılabilmesi için ekip liderinin önden başlattığı tırmanıştır. Yarışmalarda ise daha önce belirlenmiş rotalara erişen sporcu beraberindeki halatı ulaştığı noktadaki iki karabinadan oluşan emniyet sistemine^[b] takarak hedef noktaya kadar devam eder.

Müsabaka[değiştir | kaynağı değiştir]

Spor tırmanışı son dönemlerde kazandığı yaygınlıkla beraber 2020 Yaz Olimpiyatlarına olimpik spor branşı olarak dahil edilmiştir. Yarışmalarda özel olarak tasarlanmış suni duvarlar kullanılmaktadır.

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ İngilizcesi belay device
^ İngilizcesi quickdraw

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Tokyo Olimpiyatları resmî sonuçları 3 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 6 Ağustos 2021 tarihinde erişilmiştir

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Liderli tırmanma

[1] İngilizcesi belay device

[3] İngilizcesi quickdraw

[2] Tokyo Olimpiyatları resmî sonuçları 3 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 6 Ağustos 2021 tarihinde erişilmiştir

[a]

[1]

[b]

Spor tırmanışı nedir?, Spor tırmanışı anlamı nedir?, Spor tırmanışı ne demektir?