Sławomir Mrożek

Sławomir Mrożek
Sławomir Mrożek
Doğum	29 Haziran 1930; Borzęcin, Aşağı Polonya Voyvodalığı, Polonya
Ölüm	15 Ağustos 2013 (83 yaşında); Nice, Fransa
Meslek	oyun yazarı, yazar, karikatürist
Milliyet	Polonya
Vatandaşlık	Fransız, Polonyalı

Sławomir Mrożek (29 Haziran 1930 - 15 Ağustos 2013), Polonyalı oyun yazarı, yazar ve karikatüristtir.

1963'te İtalya'ya, oradan Fransa'ya ve ardından Meksika'ya göç etmiştir. 1996'da Polonya'ya dönüp Kraków şehrine yerleşmiştir. 2008 yılında Fransa'ya geri dönmüştür.^[1] Nice'te 83 yaşında ölmüştür.^[2]

Tiyatro oyunları absürt tiyatro olarak nitelenir.^[3] Satirik (taşlama) oyunlarının ve öykülerinin çoğu bireyin totaliter sistemde yaşadığı problemleri konu edinmiştir.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Slawomir Mrozek, mimarlık ve felsefe eğitimi gördü. Liseyi 1949 yılında bitirip Polonya Birleşik İşçi Partisi'ne katıldı. 1950 yılında Przekrój gazetesinde yazmaya başladı. 1952'de Polonya Yazarlar Birliği'ne (ZLP) katıldı.^[4] Sonraları Polonya'daki hükûmete karşı açıkça tavır aldı ve sürgüne zorlandı.

1959'da Maria Obremba ile evlenip Varşova'ya yerleşmiştir. 1963'te karısıyla beraber İtalya'ya iltica etmiştir. İtalya'da 5 sene kaldıktan sonra Fransa'ya geçmiş ve 1978'de Fransız vatandaşlığını almıştır.^[4]

ABD, Almanya ve Meksika'da yaşamıştır. İlk karısı Maria Obremba 1969 yılında ölmüştür. 1987'de Meksikalı Susana Osorio Rosas ile evlenmiştir. 1996'da Polonya'ya dönmeye karar vermiş ve Krakov'a yerleşmiştir. 2002'de felç geçirmiş, uzun süre konuşma güçlüğü çekmiş ve durumunun düzelmesi yıllar sürmüştür. 2008'de Fransa'nın Nice kentine yerleşmiş ve burada 15 August 2013'te hayatını yitirmiştir. Cenazesi 17 Eylül 2013'te Krakov'a getirilmiş ve oraya defnedilmiştir.

Sanat Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

1950'li yılların sonlarına doğru tiyatro oyunları yazmaya başladı. İlk oyunu Policja (Polisler) 1958 yılında basılmıştır. Totalitarizm konulu Absürt tiyatro tarzında kaleme aldığı ilk uzun oyunu Tango (1965), Mrozek'e, Polonyalı çağdaş drama yazarları arasında önemli bir ün sağlamış,^[1] kimilerine göre en başarılı oyunudur.^[3] 1975'teki ikinci popüler oyunu Emigranci (Sığıntılar), Paris'teki Polonyalı iki göçmenin acı ve ironik bir tablosudur.^[5]

Polonya'da 1960 başlarında ve 1981'deki sıkıyönetim ilanından sonra birçok oyunu yasaklanmıştır.^[6]

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Professor / Profesör
Policja / Polisler, 1958
Męczeństwo Piotra Ohey'a / Peter Ohey'in Şehitliği, 1959
Indyk / Hindi, 1960
Na pełnym morzu / Denizde, 1961
Karol, 1961
Striptease / Striptiz, 1961
Zabawa / Parti, 1962
Kynolog w rozterce / Köpek Yetiştiricisinin İkilemi, 1962
Czarowna noc / Sinirli Gece, 1963
Śmierć porucznika / Teğmenin Ölümü, 1963
Der Hirsch, 1965
Tango, 1965
Racket baby, 1965
Poczwórka, 1967
Dom na granicy / Sınırdaki Ev, 1967
Testarium, 1967
Drugie danie / Ana Yemek, 1968
Szczęśliwe wydarzenie / Şanslı Vaka, 1971
Rzeźnia / Mezbaha, 1971
Emigranci / Sığıntılar, 1974
Garbus / The Hunchback, 1975
Serenada / Serenat, 1977
Lis filozof / Filozof Tilki, 1977
Polowanie na lisa / Tilki Avı, 1977
Krawiec / Terzi, 1964
Lis aspirant / Çaylak Tilki, 1978
Pieszo / Yayan, 1980
Vatzlav, 1968
Ambassador / Büyükelçi, 1982
Letni dzień / Bir Yaz Günü, 1983
Alfa, 1984
Kontrakt / Kontrat, 1986
Portret / Portre, 1987
Wdowy / Dullar, 1992
Milość na Krymie / Kırım'da Aşk, 1993
Wielebni / Aziz Peder, 2000
Piękny widok / Güzel Manzara, 2000

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b Krystyna Dąbrowska, Sławomir Mrożek. 29 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., September 2009.
^ Staff writer (15 Ağustos 2013). "Sławomir Mrożek nie żyje" (Lehçe). Gazeta Wyborcza. 28 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2013.
^ ^a ^b "Sławomir Mrożek, from theEncyclopædia Britannica". 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2014.
^ ^a ^b "Sławomir Mrożek trail". Malopolska Regional Operational Programme ERDF. Literacka Małopolska. 2013. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2013.
^ August Grodzicki, "Bardzo polska tragikomedia." 14 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Życie Warszawy nr 5; 07-01-1976
^ Dąbrowska, Krystyna. "Slawomir Mrożek". The Adam Mickiwicz Institute - Poland's National Institute of Culture. 18 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2014.

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Alek Pohl (1972) Zurück zur Form. Strukturanalysen zu Slawomir Mrozek. Berlin: Henssel ISBN 3-87329-064-2
Halina Stephan (1997) Transcending the Absurd: drama and prose of Slawomir Mrozek. (Studies in Slavic Literature and Poetics; 28). Amsterdam: Rodopi ISBN 90-420-0113-5

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Sławomir Mrozek
Interview with Mrozek; Wayback Machine
Extensive Mrozek bibliography
On Sławomir Mrożek - Playwright's Tango 24 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Review: Sławomir Mrożek's "The Diary. Volume 1. 1962-1969" 3 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[culture.pl-1] Krystyna Dąbrowska, Sławomir Mrożek. 29 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., September 2009.

[Mrozek_nie_zyje-2] Staff writer (15 Ağustos 2013). "Sławomir Mrożek nie żyje" (Lehçe). Gazeta Wyborcza. 28 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2013.

[britannica.com-3] "Sławomir Mrożek, from theEncyclopædia Britannica". 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2014.

[readingmalopolska-4] "Sławomir Mrożek trail". Malopolska Regional Operational Programme ERDF. Literacka Małopolska. 2013. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2013.

[e-teatr.pl-5] August Grodzicki, "Bardzo polska tragikomedia." 14 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Życie Warszawy nr 5; 07-01-1976

[6] Dąbrowska, Krystyna. "Slawomir Mrożek". The Adam Mickiwicz Institute - Poland's National Institute of Culture. 18 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2014.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Slawomir Mrozek nedir?, Slawomir Mrozek anlamı nedir?, Slawomir Mrozek ne demektir?