Sebastián Piñera
35. Şili Cumhurbaşkanı
Görev süresi 11 Mart 2018 - 11 Mart 2022
Yerine geldiği	Michelle Bachelet
Yerine gelen	Gabriel Boric
Görev süresi 11 Mart 2010 - 11 Mart 2014
Yerine geldiği	Michelle Bachelet
Yerine gelen	Michelle Bachelet
Ulusal Yenilenme Başkanı
Görev süresi 26 Mayıs 2001 - 10 Mart 2004
Yerine geldiği	Alberto Cardemil
Yerine gelen	Sergio Díez
Kişisel bilgiler
Doğum	Miguel Juan Sebastián Piñera Echenique 1 Aralık 1949(1949-12-01) Santiago, Şili
Ölüm	6 Şubat 2024 (74 yaşında)[1]  Şili, Ranco Gölü
Partisi	Ulusal Yenilenme (2010'dan önce) Bağımsız (2011–2024)
Evlilik(ler)	Cecilia Morel Montes (e. 1973; ö. 2024)
Çocuk(lar)	Magdalena Cecilia Sebastián Cristóbal
Bitirdiği okul	Şili Papa Katolik Üniversitesi Harvard Üniversitesi
Dini	Roma Katoliği
İmzası

Miguel Juan Sebastián Piñera Echenique (1 Aralık 1949 - 6 Şubat 2024), Şilili milyarder iş insanı ve siyasetçi. Piñera, Amerika kıtasının güneyinde, Güney Amerika'da yer alan Şili'de 2010-2014 yılları arasında devlet başkanlığında bulunmuştur.

Şili'de uzun bir aradan sonra iktidara gelen sağcı devlet başkanı olan Piñera, 17 Ocak 2010 tarihinde yapılan 2. tur seçimlerinde devlet başkanı oldu. Aynı zamanda eski senatör ve ünlü bir iş insanıdır.

11 Mart 2010 tarihinde yapılan bir törenle görevini Michelle Bachelet'ten devraldı. 11 Mart 2014 tarihinde görevini, devraldığı Michelle Bachelet'e devretti.

Bağımsız aday olarak katıldığı 2017 devlet başkanlığı seçimi sonucu makama ikinci kez seçildi. 11 Mart 2018 tarihi itibarıyla görevi Bachelet'ten devralarak ikinci dönemine resmen başladı.^[2]

Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Öğretmenlik[değiştir | kaynağı değiştir]

Piñera, 1971'den 1988'e kadar Şili Üniversitesi, Şili Papa Katolik Üniversitesi ve Adolfo Ibáñez Üniversitesi'nde ekonomi öğretim görevlisi olarak çalıştı. 1971 yılında Şili Üniversitesi Ekonomi Okulu'nda ve 1972 yılında Valparaiso İşletme Okulu'nda Ekonomik Politik Teori'den sorumluydu.^[3]

Vakıflar[değiştir | kaynağı değiştir]

1989 yılında Cecilia Morel, Danica Radic ve Paula Délano ile birlikte Girişimci Kadınlar Vakfı'nı kurdu. Vakıf, düşük gelirli genç kadınların kalkınmasına yardımcı olmayı amaçlamaktadır.

1973 yılında Piñera, başkanı olduğu ve yöneticileri Cristián Boza D., María Teresa Chadwick P., Hugo Montes B., Cecilia Morel M., Renato Poblete S.J. ve Fabio Valdés C. olan Fundación Futuro adlı vakfı kurdu. Vakfın genel müdürü Magdalena Piñera'dır.^[4] Vakfın misyonu Şili'de adalet, özgürlük ve demokrasinin gelişmesine yardımcı olmaktır. Piñera başkan seçildikten sonra vakfın adı Fundación Cultura y Sociedad olarak değiştirildi.

Fundación Cultura y Sociedad bünyesindeki Grupo Tantauco, çevrecilik misyonuna sahiptir ve Juan Carlos Urquidi tarafından yönetilmektedir. Piñera'nın başkanlığı sırasında başlatmayı planladığı önerileri desteklemek üzere kuruldu. 2005 yılında Piñera, bölgenin eşsiz ekosisteminin 118.000 hektarlık kısmını korumak amacıyla Chiloé Adası'nın güney ucunda satın aldığı ve sahibi olduğu 1.180 km²'lik (456 sq mi) özel bir doğal rezerv olan Tantauco Park'ı (İspanyolca: Parque Tantauco) kurdu. Halka açık ve ekoturist bir yer olan parkı vakfı işletmektedir.

Aslında Piñera Chiloé'deki 118.000 hektarı Panama'daki bir offshore şirket aracılığıyla satın aldı. Varlıkları Piñera'nın satın almasından öncesine dayanan ve ailelerine ait toprakların tapusunu almak için yıllarca müzakere eden on altı Kızılderili aileye sekiz hektarlık bir alan bırakması için baskı gördü.^[5][6]

Ek bir proje olan Grupo Tantauco: Derechos Humanos, Augusto Pinochet'nin diktatörlüğü sırasında insan hakları ihlallerine maruz kalan Şili halkı arasında bir uzlaşma başlatma umuduyla gündeme getirildi.

İş dünyası[değiştir | kaynağı değiştir]

Piñera, Banco de Talca'nın genel müdürüydü. 1982 yılında, Piñera'nın Banco de Talca'nın CEO'su olduğu Şili Merkez Bankası'na 38 milyon ABD Doları'nın ödenmediği bir olayda, bankacılık yasasını ihlal etmek suçlamasıyla tutuklama emri çıkarıldı. Para ortadan kayboldu ve hiçbir zaman ödenmedi.^[7] Piñera 24 gün boyunca saklanırken, kardeşi José Piñera kararı temyize götürdü ve suçun hafife alınması yönünde bazı çağrılar yaptı. Önce Temyiz Mahkemesi tarafından reddedilen ancak daha sonra Yüksek Mahkeme tarafından onaylanan bir habeas corpus emri, Piñera'yı beraat ettirdi.^[8]

Bir zamanlar Piñera, ülke çapında yayın yapan karasal bir televizyon kanalı olan Chilevisión'un hisselerinin %90'ına sahipti. Ayrıca LAN Havayolları'nın (LAN) %27'sine;^[9] bir futbol kulübü olan Colo-Colo'nun %13'üne^[10] ve Quiñenco, Enersis ve Soquimich gibi şirketlerdeki diğer küçük hisse senedi pozisyonlarına sahipti.^[11][12][13]

Temmuz 2007'de Piñera, 2006 yılının ortalarında LAN Havayolları hisseleri hakkında ayrıcalıklı bilgi (içeriden öğrenenlerin ticaretine benzer bir ihlal) aldıktan sonra bir satın alma emrini geri çekmediği için Şili'nin menkul kıymetler düzenleyicisi (SVS) tarafından yaklaşık 680.000 ABD Doları para cezasına çarptırıldı. Aynı ayın ilerleyen günlerinde LAN ve Quintec yönetim kurullarından istifa etti.^[14]

Çıkar çatışmasını önlemek için 2010 yılında Chilevisión'u 160 milyon dolara Time Warner'a sattı.^[15] Ayrıca LAN'daki hisselerini Şubat ve Mart 2010 arasında birkaç turda ve Colo-Colo'daki hissesini de sattı.^[16] Forbes dergisine göre Piñera, Şubat 2018 itibarıyla tahminî olarak 2,8 milyar ABD doları tutarında bir servete sahiptir.^[17] Serveti büyük ölçüde 1970'lerin sonlarında Şili'ye kredi kartlarının getirilmesindeki rolünden ve daha sonra başta LAN Havayolları hisseleri olmak üzere yaptığı yatırımlardan kaynaklanmaktadır. Piñera, eskiden devlete ait olan şirketin hisselerini 1994 yılında Cueto ailesiyle ortak bir girişimin parçası olarak İskandinav Havayolları'ndan satın aldı.

Siyasi kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

1988 yılında Pinochet referandumu kaybettiğinde ve Şili demokrasiye dönerken Piñera, Hristiyan Demokrat adayı Eduardo Frei Ruiz-Tagle'ye başkan adaylığı öncesi destek verdi.^[18]

1998 yılında Piñera, Baltasar Garzón tarafından başlatılan Augusto Pinochet'nin Londra'da tutuklanıp gözaltına alınmasına karşı çıkarak bunun Şili'nin egemenliğine ve onuruna yönelik bir saldırı olduğunu savundu.

14 Mayıs 2005 tarihinde Piñera, sürpriz bir şekilde 2005 başkanlık seçimleri için adaylığını açıkladı. Siyasi felsefesini Hristiyan hümanizmi olarak tanımladı.^[19]

2009-10 Cumhurbaşkanlığı seçimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Piñera, 2009-2010 seçimlerinde Şili Devlet Başkanlığı için yarıştı.^[20] Ağustos 2009'dan bu yana kamuoyu yoklamalarında önde giderek merkez sol adaylar Eduardo Frei Ruiz-Tagle, Marco Enríquez-Ominami ve Jorge Arrate ile yarıştı. 13 Aralık 2009 seçimlerinde Piñera, oyların %44,05'ini alarak birinci olurken, Frei oyların %29,6'sını alarak ikinci oldu.^[21] Her iki aday da toplam oyların yarısından fazlasını alamadı; bu nedenle Anayasa'ya göre Şilililer, 17 Ocak 2010 Pazar günü son bir ikinci tur seçim için sandık başına gitti.^[22] O akşam, üçüncü ve nihai ön sonuçlar İçişleri Müsteşarı tarafından açıklandı.^[23] Bu sonuçlar toplam sandıkların %99,77'sine tekabül ediyordu. Oyların %51,61'ini Piñera, %48,39'unu ise Frei aldı.

Piñera, kampanya marşı ve "Teşekkürler" pankartları gibi öğeleri içeren başkanlık kampanyası için tahminen 13,6 milyon ABD doları yatırım yaptı.^[24][25] Piñera'nın afiş ve billboardlarında ülke genelinde "Suçlular, partiniz sona erdi" ve "Küçük işletmeler, Büyük fırsatlar" gibi ifadeler yer aldı.^[26] Piñera'nın kampanyası YouTube'da, Şili'de daha önce hiçbir başkanlık kampanyasında görülmemiş bir şekilde, eşcinsel bir erkek çiftin yer aldığı ulusal bir TV spotu yayınladı. Piñera'nın vaatleri arasında eğitim oranlarını arttırmak ve komşu ülke Peru ile uluslararası ilişkileri geliştirmek de vardı.^[27]

Piñera'nın zaferi sağa doğru bir kayma anlamına geliyordu ve yirmi yıllık merkez sol siyasi liderliği kırarak 52 yıl sonra seçilen ilk sağcı lider oldu.^[28]

Piñera, 28 Ocak'ta Ulusal Yenilenme'deki (RN) üyeliğini askıya alarak gayri resmî olarak bağımsız oldu.^[29] RN'nin tüzüğü, partinin başarılı cumhurbaşkanı adaylarının, ülkeyi bir siyasi partinin ya da belirli bir siyasi felsefenin çıkarları doğrultusunda değil, öncelikle halkın çıkarları doğrultusunda adil bir şekilde yönetmek için partiden istifa etmelerini gerektirmektedir.

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

6 Şubat 2024'te Piñera'nın içerisinde bulunduğu helikopterin ülkenin güneyindeki Ranco Gölü'ne düşmesi sonucu hayatını kaybettiği aktarıldı. Piñera'nın kaza sonucu ilk etapta hayatta kalsa da, emniyet kemerini çözemediği için boğulduğu ifade edildi.^{[30][31][32][33][34]}

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]