Raffaello Sanzio

Raffaello Sanzio
Raffaello Sanzio
	Raffaello'nun portresi
Genel bilgiler
Doğum adı	Raffaello Sanzio
Doğum	6 Nisan 1483; Urbino, İtalya
Ölüm	6 Nisan 1520 (37 yaşında); Roma, İtalya
Uyruk	İtalyan
Alanı	Resim, mimarlık
Sanat eğitimi	Perugino
Katıldığı akımlar	Rönesans
Ünlü yapıtları	Scuola di Atene (Atina Okulu)
İmzası

Raffaello Sanzio da Urbino^[1] (28 Mart / 6 Nisan 1483 - 6 Nisan 1520^[2]), kısaca Rafael olarak bilinen Rönesans döneminin İtalyan ressamı ve mimarıdır. Çalışmaları, şekillerin belirginliği, eserlerinin zenginliği ve insan ihtişamın neoplatonic (Platonun insan hakkındaki fikirleri) fikirlerinin ifadesindeki görsel başarıları sebebiyle takdir görmektedir. Michelangelo ve Leonardo da Vinci ile birlikte, bu dönemin geleneksel üçlüsü olarak büyük üstatlarını oluşturmaktadır.^[3]

Rafael muazzam derecede üretkendi, genellikle büyük bir atölyede çalışırdı ve 37’sinde ölmesine rağmen çalışmalarının büyük bir kısmını ardında bıraktı. Çalışmalarının büyük çoğunluğu, merkezde bulunan ve kariyerindeki en büyük eseri olan fresk edilmiş Rafael odası, Vatikan Palace'da bulunmaktadır. En iyi bilinen eseri olan Vatikan Stanza della Sefnatura'da bulunan Atina Okulu'dur. İlk yıllarından sonra Roma'daki çalışmalarının büyük kısmı ve atölyesindeki çizimlerinden büyük miktarda kayıp yaşanmıştır. Hayatı boyunca her ne kadar Roma dışındaki eserleri daha çok ortaklaşa gravür olarak bilinse de aşırı derecede nüfuzludur.

Ölümünden sonra, Rafael'in daha asude ve ahenkli vasfı yüce bir model olarak hürmet edilirken, en büyük rakibi olan Michelangelo 18 ve 19. Yüzyıllara kadar Rafael'e karşı daha çok bilinmiştir. Mesleki başarısı, doğal olarak üç faza ve üç tarza indi. İlki Georgio Vasari tarafından tanımlanan: Umbria'daki ilk yıllarında, daha sonra Floransa'daki sanatsal gelenekleri emen yaklaşık dört yıllık dönem (1504- 1508), bunu iki Papa ve onların yakın kişilere çalışarak geçirdiği Roma'daki hummalı ve muzaffer on iki yılı.^[4]

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

İtalya'nın Urbino kentinde 6 Nisan 1483'te doğdu. Raffaello, Rönesans hareketlerini, erken gelişmiş becerikli bir genç olarak görmüş, işe on altı yaşında yaptığı Havva’nın yaratılışı ve Trinite tabloları ile başlamıştır. Raffaello'in babası olan Giovanni Santi de Urbino da ressamlık yapıyordu. Babası 1494 senesinde ölünce Raffaello, kendi evinde dış etkilerden uzak bir şekilde çalışmalarını sürdürdü. Raffaello'in Urbino'daki çalışmalarında Melozzo da Forlì, Piero della Francesca ve en çok Pietro Perugino'nun üslûbu görülür. Özellikle, 1503 senesinde tamamladığı Coronation of Virgin - Taç Giyme tablosunda Perugino'nun etkisi görülür. Bunun en büyük nedeni Floransa'ya gitmeden önce, Perugia'da Pietro Perugino'dan öğrenim görmüş olmasıdır. Perugino'nun bu etkisi altında, 1504 senesinde, çizdiği en son tablo Marriage of the Virgin - Kutsal Bâkirenin Evlenmesi'dir. Bu resmi ile Perugino'dan üslûp olarak ayrılmaya başlamıştır.

Raffaello, Floransa'ya gidince kendisini Rönesans'ın içinde buldu. Leonardo da Vinci ve Michelangelo etkisinde kalarak sanatına yenilikler kattı. Floransa'da 1508 senesine kadar yaptığı tabloları Sistine Madonne, La Belle Jandinière, Madonna of the Chair ve Entombmeut'tur.

Raffaello, Roma'da Papa II. Julius için çalıştı. Roma'ya geldiği zaman, Michelangelo, Julius'un yaptırdığı Sistine Kilisesi'nin süslemesini çiziyordu. Raffaello, burada ilk olarak Papanın kütüphanesini dekore etti. Çizdiği teolojik, felsefi, lirik tablolarında sükunet; renklerde âhenk; konularda berraklık ve bir bütün ifâde hâkimdir. Raffaello'in yaptığı işlerden biri de kumaş üzerine koyduğu süslemelerle, duvar örtüleri hazırlamasıdır. 1513-1521 seneleri arasında hazırladığı on adet büyük duvar süsleme örtüleri, Sistine Kilisesi'nde kullanılmıştır. 1514 yılında, Papa Leo X'in emri altında da Saint Peter Bazilikası'nın baş mimarı olarak görev yaptı.

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Raffallo Sanzio ve eşi Maria Bibbiena'nin Roma Pantheonda anıt mezarı. Madonna heykeli heykeltıraş: Lorenzetto.

37. doğum gününde, 6 Nisan 1520'de, Roma'da öldü. Tarihçiler ve bilim adamları tarafından, bulaşıcı bir hastalık ve kan almanın bir kombinasyonu gibi, ölümüyle ilgili diğer bazı olasılıklar öne sürüldü. Büyük bir cenaze töreni ile verasetinde istediği gibi antik Roma tapınağından kiliseye çevrilmiş olan Pantheon'da gömüldü ve sonradan büyük bir anıt-mezar yapılıp eşi Maria Bibbiena ile birlikte anıt-mezara gömüldü. Anıt-mezarı üstünde zamanın tanınmış heykeltıraşı Lorenzetto tarafından yapılmış bir Madonna heykeli bulunmaktadır. Tabiatla yarışan sanatçının mermerden yapılmış lahti üzerindeki mezar taşında arkadaşı şair Pietro Bembo'nun Latince yazdığı iki mısralık mersiye şöyle demektedir:

Hayatta iken, tabiat, o beni geride bırakacak diye korkardı, öldükten sonra da ben onunla öleceğim diye korktu. O şimdi burada yatıyor.

Raffaello, Avrupa'da klasik ressamlığın temelini atmıştır. Michelangelo'dan farklı olarak görünen her şeyi bütün zenginliğiyle tabloya aktarmış, tarihi ve Hristiyanlığa ait dini konulara sadık kalmış, pozlara konuşuyormuşçasına ifade niteliği kazandırmıştır. 1900'e gelindiğinde Bouguereau, Raphael'in ani ölümü nedeniyle; yeteneğinin ve popülaritesinin Michelangelo ve Leonardo'dan geri kaldığını belirtmiştir. Sanat tarihçisi Bernard Berenson, 1952'de Raphael'i Yüksek Rönesans'ın "en ünlü ve en sevilen" ustası olarak adlandırdı.

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Atina Okulu adlı eseri.
Parnassos Dağı'nda Homeros
Francesco Maria della Rovere (1514), Czartoryski Müzesi, Kraków}}

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Raffaello Sanzio eserleri listesi

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Variants also include Raffaello Santi, Raffaello da Urbino or Rafael Sanzio da Urbino. The surname Sanzio derives from the latinization of the Italian Santi into Santius. He normally signed documents as Raphael Urbinas — a latinized form. Gould:207
^ Jones and Penny, p. 1 and 246. He died on his 37th birthday; according to different sources, his birth and death both occurred on Good Friday. The matter has been much discussed, as both cannot be true.
^ See, for example Honour, Hugh; Fleming, John (1982). A World History of Art. London: Macmillan Reference Books. p. 357. ISBN 9780333235836. OCLC 8828368.
^ Vasari, pp. 208, 230 and passim.

Dış kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Chapman, Hugo; Henry, Tom; Plazzotta, Carol; Nesselrath, Arnold; ve Penny, Nicholas (2004) Raphael: From Urbino to Rome, Londra: National Gallery Publications Limited, 2004, ISBN 1-85709-999-0 (20.10.2004-16.1.2005deki National Gallery, Londra'daki Sergi katalogu) (İngilizce)

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"Nationagallery.org.uk" websitesinde "Studying Raphael, Raphael Research Resource" maddesi

[1] 9 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Münster'de Westfälische Wilhelms Üniversitesi "Institut für Kunstgeschichte" ve Würzburg'da Julius-Maximilian Üniversitesi "Kunsthistorische Institut" Raffael araştırma projesi, "Raffael-projekt" websitesi endeksi [2] 30 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] Variants also include Raffaello Santi, Raffaello da Urbino or Rafael Sanzio da Urbino. The surname Sanzio derives from the latinization of the Italian Santi into Santius. He normally signed documents as Raphael Urbinas — a latinized form. Gould:207

[2] Jones and Penny, p. 1 and 246. He died on his 37th birthday; according to different sources, his birth and death both occurred on Good Friday. The matter has been much discussed, as both cannot be true.

[3] See, for example Honour, Hugh; Fleming, John (1982). A World History of Art. London: Macmillan Reference Books. p. 357. ISBN 9780333235836. OCLC 8828368.

[4] Vasari, pp. 208, 230 and passim.

[1]

[2]

[3]

[4]

Raphael Sanzio nedir?, Raphael Sanzio anlamı nedir?, Raphael Sanzio ne demektir?