Piaggio, 1884 yılında İtalya'da kurulmuş olan, araba, motosiklet, scooter ve uçak üreten bir şirkettir. Yedi marka altında (Piaggio, Vespa, Gilera, Aprilia, Moto Guzzi, Derbi ve Scarabeo) kompakt ticari araçlar üretir. Şirket merkezi İtalya, Pontedera'da bulunmaktadır.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

1882'de Enrico Piaggio, bir kereste deposu kurmak için Sestri Ponente (Cenova) 'da arazi satın aldı. İki yıl sonra, 1884'te 20 yaşındaki oğlu Rinaldo Piaggio, Piaggio & C'yi kurdu. Şirket başlangıçta lokomotifler ve vagonlar inşa etti ancak 1917'de Dünya Savaşı, Rinaldo Piaggio askeri sektöre döndü. Başlangıç olarak şirket Ansaldo, Macchi, Caproni ve Dornier lisanslarıyla MAS anti-denizaltı motorbotları, uçaklar ve deniz uçağı üretti ancak daha sonra Piaggio'nun kendi çizimlerine göre inşa edilen araçlara geçti.^[1]

1937 ile 1939 yılları arasında Piaggio, şirketin Pontedera 'daki yeni fabrikasında ürettiği uçak ve motorları ile 21 dünya rekoru elde etti ve bunlara dört motorlu Piaggio P.108 bombardıman uçağı eklendi.

Rinaldo 1938'de öldü ve bu sırada Piaggio girişimci, Attilio Odero ile birlikte aile içinde birden fazla hissedara aitti. Şirketin yönetimi oğulları Enrico ve Armando'ya geçti.^[2]

1940'a gelindiğinde Piaggio, trenler, deniz teçhizatı, uçak motoru, uçaklar, kamyonlar, tramvaylar, otobüsler füniküler ve alüminyum pencere ve kapılar üretiyordu. Pontedera fabrikası Müttefiklerin bombalanması sonucu yok edildi ve üretim faaliyetleri Biella bölgesine taşındı.

Savaştan sonra Enrico Piaggio İtalyan kitle pazarı için modern ve uygun fiyatlı bir ulaşım yöntemine yönelik algılanan ihtiyacı karşılamak için şirketin havacılık endüstrisi dışındaki faaliyetlerini çeşitlendirmeye karar verdi. paraşütçüler için yapılan küçük bir motosiklet 'e dayanan ilk girişim MP5 olarak biliniyordu ve garip şekli nedeniyle takma adı "Paperino" (Donald Duck için İtalyanca adı) idi. Sonunda Enrico Piaggio bundan hoşlanmadı ve Corradino D'Ascanio 'dan yeniden tasarlamasını istedi.

Agusta tarafından tasarlanan ilk modern helikopterin tasarımından ve yapımından sorumlu bir havacılık mühendisi olan D'Ascanio, motosiklet 'lere karşı doğal olarak hevesli değildi, onları rahatsız, bir delinmeden sonra değiştirmek için tekerlekleri zor ve hantal olarak değerlendirdi. Ferdinando Innocenti için bir motosiklet tasarlaması istendiğinde D'Ascanio scooter tasarımında bir adım attı ancak D'Ascanio ve Innocenti boru yerine preslenmiş parça kullanımı konusunda fikir ayrılığına düştü ve D'Ascanio tasarımını Piaggio'ya getirdi. Innocenti nihayetinde D'Ascanio'nun orijinal tasarımını Lambretta scooter'ları için kullanacaktı.

Piaggio D'Ascanio'dan basit, sağlam ve uygun fiyatlı bir araç yapmasını istedi. Motosiklet, hem erkekler hem de kadınlar için kolay sürülmeli, bir yolcu taşıyabilmeli ve sürücünün kıyafetlerini kirletmemeliydi. Mühendisin çizimleri Paperino'dan önemli bir sapma olduğunu kanıtladı. Mario D'Este 'nin yardımıyla Nisan 1946'da Piaggio'nun yeni inşa edilen Pontedera merkezinde üretilen ilk Vespa projesini hazırladı. Piaggio, Vespa' yı başlattı ve on yıl içinde bir milyondan fazla üretildi. İtalyanca Vespa'da bir yere gitmek anlamına gelen "vespare" adlı yeni bir kelime kazandı.^[3]

Mülkiyet[değiştir | kaynağı değiştir]

Vespa, Gianni Agnelli 'nin CEO olduğu 1992 yılına kadar başarılı oldu. Agnelli zaten kanserden muzdaripti ve 2003 yılında öldü. 1999'da Morgan Grenfell Özel Sermaye Piaggio'yu satın aldı ancak hızlı satış umutları Çin'deki başarısız bir ortak girişim tarafından suya düştü. İtalya'da Piaggio yeni bir motosiklete 15 milyon euro (19.4 milyon dolar) yatırım yaptı ancak bir prototip oluşturduktan sonra onu bıraktı.

2002 yılı sonunda şirket 577 milyon Euro'yu 945 milyon Euro'luk gelirle borçlandırdı ve 129 milyon Euro zarar etti.

2003 yılında Piaggio'nun borcu Colaninno ailesinin bir holding şirketi olan IMMSI tarafından yapılan 100 milyon Euro'luk bir yatırım azaltıldı. 150 milyon hisse de alacaklı bankalar tarafından dönüştürüldü. Yatırımı üzerine düşünürken Roberto Colaninno,

"Birçok insan bana deli olduğumu söyledi. Piaggio ölmüyordu. Sadece daha iyi tedavi edilmesi gerekiyordu." dedi.^[4]"

Colannino Piaggio'nun yeni başkanı olurken Dr. Rocco Sabelli genel müdür oldu. Sabelli üretim hattını Japon ilkelerine göre yeniden tasarladı, böylece her Piaggio scooter herhangi bir montaj hattında yapılabilirdi. Beklentilerin aksine Bay Colaninno tek bir işçiyi kovmadı- bu şirketin şüpheci sendikalarını baştan çıkarmaya yardımcı oldu. Colaninno, "Bir şirketteki herkes değer zincirinin bir parçasıdır" dedi. Mavi yakalı çalışanlar ve yönetim için tüm ikramiyeler aynı kriterlere dayanıyordu: kar marjları ve müşteri memnuniyeti. Fabrikaya ilk kez klima takılarak verimlilik artırıldı. Ayrıca şirketin mali krizi nedeniyle boşta kalan şirketin mühendislerine projeler için son tarihler verdi. 2004 yılında dünyada iki ilki gerçekleştirdiler: bir gazlı-elektrikli hibrit scooter ve yolu daha iyi kavramak için önde iki tekerleği ve arkada bir tekerleği olan sofistike yatabilen bir scooter.

Piaggio'nun Bay Colaninno'nun içeriden çözemediği sorunlarından biri de ölçeğiydi. Piaggio, Avrupa pazar lideri olmasına rağmen rakipleri Honda ve Yamaha tarafından cüceleştirildi. Piaggio'nun sağlığına kavuştuktan bir yıl sonra Colaninno, Piaggio'nun İtalyan scooter ve motosiklet üreticisini Aprilia ve onunla birlikte, ünlü İtalyan motosiklet üreticisi Aprilia'ya ait Moto Guzzi 'yi devraldı.

2006 yılında Piaggio [Milan Borsası] 'nda halka açık bir şirket haline geldi.

Üretim[değiştir | kaynağı değiştir]

1956'da bir milyonuncu Vespa scooter'ın üretimiyle İtalya, ilk seri üretilen motorlu aracına sahip oldu. Vespa' nın başarısı sayesinde artan nakit akışından yararlanan Piaggio küçük bir binek otomobili olan 1957 Vespa 400 dahil olmak üzere başka ürünler geliştirdi.

1959'da Piaggio, otomobil üreticisinin Fiat SpA sahipleri olan Agnelli ailesinin kontrolüne girdi.

1960'a kadar Vespa dünya çapında 4 milyon birim üretip sattı.^[5]

1964'te Piaggio'nun havacılık ve motosiklet bölümleri, Fiat'ın İtalyan endüstrisindeki geniş mülkiyetinin bir sonucu olarak iki bağımsız şirket haline geldi. Havacılık bölümü IAM Rinaldo Piaggio olarak adlandırıldı. Uçak şirketi Piaggio Aero, hala Ferrari 'nin %10'una sahip olan Piero Ferrari ailesi tarafından kontrol ediliyordu.

1969'da Piaggio, sportif başarıları ve Motosiklet Dünya Şampiyonası 'ndaki dünya şampiyonluklarıyla ünlü Avrupa'nın en eski motosiklet üreticilerinden biri olan (1909'da kuruldu) motosiklet şirketini Gilera satın aldı.^[6]

1971'de, ilk olarak 1948'de üretilen ve Ape Car ile doruğa ulaşan Piaggio Ape modeline bir direksiyon eklendi. Dört yıl sonra 1975'te şirket, elektrikli Ağe'nin (Türkçe:Maymun) ilk prototipini yaptı.^[7]

1988'de Vespa, üretilen 10 milyon adetlik kilometre taşına ulaştı.^[8]

1996 yılında ilk modelin ellinci yıl dönümünde üretilen Vespa sayısı 15 milyon adedi geçti ve 18 yıldır tamamen ilk Vespa olan yeni 4 zamanlı Vespa ET piyasaya sürüldü.^[9] Piaggio'nun mali durumu hâlâ kötüydü ancak marka tanınırlığı ET4'ün birkaç Hollywood filminde görünüm desteğiyle güçlü kaldı .

1999'da Baramati 'de,Hindistan iç pazarı için üç tekerlekli Ape'nin üretimi başladı.^[10]

2000 yılında Piaggio ve Vespa Los Angeles'taki ilk Vespa Butiğinin açılmasıyla Amerika Birleşik Devletleri'ne döndü. Aynı yıl Piaggio Tarih Müzesi Pontedera 'da açıldı. Müze, İtalya'nın endüstriyel tarihinin en kapsamlı şirket arşivlerinden biri olan Piaggio Tarih Arşivi'ni sergiliyor.^[11]

2001'de Piaggio Group,^[12] 1922'de kurulmuş, 18 dünya şampiyonluğu kazanmış ve küçük motorlu motosiklet segmentinde kıta lideri olan tarihi İspanyol markası olan Derbi-Nacional Motor SA'yı satın aldı. Aynı yıl Gilera Motosiklet Dünya Şampiyonası 'na geri döndü ve Manuel Poggiali ile 125 kategorisinde hemen dünya şampiyonu oldu.^[13]

2004'Aralık sonunda, Aprilia- Moto Guzzi Group 'un satın alınması için nihai sözleşme imzalandı. Avrupa'nın en önemli iki tekerlekli grubu doğdu.^[14]

2007'de Piaggio Group resmen Vietnam 'a geldi. Vinh Puch fabrikası, Ar-Ge, kaynak ve boyama faaliyetlerinin yanı sıra, ambar, test, kalite kontrol ve ofis alanlarıyla birlikte scooterların son montajını içerir.^[15]

2009 yılında Piaggio Mp3 Hybrid, geleneksel düşük çevresel etkiye sahip içten yanmalı motoru sıfır emisyonlu bir elektrik motoruyla entegre eden ve iki güç aktarma sisteminin avantajlarını birleştiren dünyadaki ilk hibrit scooter olan pazara ilk kez girdi.^[16]

Baramati 'de (Maharashtra 'nin Eyaleti), 2012 yılında, Piaggio Group'un yerel pazar için Vespa üretimi için yeni fabrikası açıldı.^[17]

2013 yılında PADC - Piaggio Gelişmiş Tasarım Merkezi Pasadena (Kaliforniya, Amerika Birleşik Devletleri) 'de açıldı.^[18] Vespa 946, "küçük beden" ailesinin son evrimi yeni Vespa Primavera ile birlikte bu yıl piyasaya sürüldü.

2013'te Vespa'nın dünya çapındaki satışları yaklaşık 190,000 adede ulaştı; 2004 yılında bu rakam 58,000 idi. On yıllık sürekli ilerlemeyle 1.3 milyondan fazla yeni Vespa dünya sokaklarına ulaştı. 1946'dan beri 18 milyondan fazla Vespa üretildi ve satıldı.^[19]

Eylül 2017'de Foton ve Piaggio, hafif ticari araç geliştirmek ve üretmek için bir ortak girişim kurmayı kabul etti.^[20] Foton şasisine dayanan yeni araç Piaggio Ticari Araç bölümünce Avrupa'da ve dünyanın tüm pazarlarında satıldı ancak Çin'de satılmadı. Aracın Piaggio Porter 'ın halefi olması amaçlanıyor ve üretimin Çin'de Foton tarafından üretilen tüm bileşenlerle 2019 ortalarında Pontedera (İtalya)' da başlaması planlanıyor.^[21]

Türkiye'de durumu[değiştir | kaynağı değiştir]

Ticari araçlar grubunda Porter, Porter Maxxi, Quargo ve Ape gibi markalar üretmektedir. Ticari araçlar Türkiye distribütörü Aytok Şirketler Grubu'dur.2 yıl sınırsız km garantisi olan dizel seçeneği bulunan ticari araçlar rakipleri olan Çinli araçlara karşı oldukça başarılıdır. Piaggio 2 teker grubunda ise Aprilia, Derbi, Gilera, Ligier, Moto Guzzi, Vespa gibi markalar bulunur.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Sitesi 2 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Wikimedia Commons'ta Piaggio ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.