On Üç Koloni

On Üç Koloni
On Üç Koloni
1607-1776
	Bayrak
	On Üç Koloni, kırmızı renk ile gösteriliyor
Tür	Britanya Amerikası'nın parçası
Başkent	Londra'dan yönetildi
Yaygın dil(ler)	İngilizce; Almanca; Felemenkçe; ve diğer azınlık diller
Resmî din	Protestanlık; Roma Katolik; Yahudilik; Yerli Amerikan dinleri
Hükûmet	Meşrutiyet
Kral
• 1607-1625
• 1607-1625	I. James
• 1760-1776	III. George
Tarihçe
• Virginia Kolonisi
• Virginia Kolonisi	1607
• Amerikan Bağımsızlık Bildirisi	1776
Nüfus
• 1625
• 1625	1.980
• 1775	2.400.000
Para birimi	Pound sterling
Öncüller	Ardıllar
	Yeni Hollanda
Amerika Birleşik Devletleri

On Üç Koloni, Britanya İmparatorluğu'na ait olan Kuzey Amerika'nın doğu kıyısında (Atlantik kıyısı) bulunan 13 kolonidir. 1607'de Virginia Eyaleti'nde Jamestown kasabasının kurulmasıyla kuruluşa başlamış, 1733'te Georgia Eyaleti'nin kurulmasıyla kuruluş tamamlanmıştır.

1754'te Albany Kongresi'ni kurup, Büyük Britanya'dan daha fazla hak istediler. Sonra 1774'te Kıtasal Kongre'yi kurdular. 1776 yılına kadar Büyük Britanya'ya bağlı kaldılar. 1776'da bağımsızlıklarını ilan edip, Büyük Britanya'ya karşı savaştılar. Dolayısıyla bu 13 Koloni, ABD'nin kurucu eyaletleridir. Bu Koloniler sırasıyla kuzeyden güneye doğru sırayla: New Hampshire, Massachusetts, Rhode Island, Connecticut, New York, New Jersey, Pensilvanya, Delaware, Maryland, Virjinya, Kuzey Karolina, Güney Karolina ve Georgiadır.^[1]

Demografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Sömürge nüfusu 17. yüzyılda çeyrek milyona, Amerikan Devrimi'nin arifesinde ise yaklaşık 2,5 milyona yükseldi. Nüfusa kolonilerin idaresi dışındaki yerli kabileleri dahil edilmemektedir. Kolonilerin büyümesinde sağlık faktörü etkili oldu: "Gençler arasındaki ölüm oranının daha düşük olması, nüfusun büyük bir kısmının üreme çağına ulaştığı anlamına geliyordu ve tek başına bu durum, kolonilerin neden bu kadar hızlı büyüdüğünü açıklamaya yardımcı oluyor."^[2] Nüfus artışında, sağlık koşullarının iyi olmasının yanı sıra Büyük Göç gibi birçok neden daha vardı.

1776'ya gelindiğinde, beyaz insan nüfusun atalarının yaklaşık %85'i Büyük Britanya (İngiliz, İskoç, İrlandalı veya Gallerli) %9'u Alman, %4'ü ise Hollanda, %2'si Fransa ve diğer Avrupa bölgelerinden geliyordu. Nüfusun %90'ından fazlası çiftçiydi ve kolonilerde bulunan birkaç küçük şehir sömürge ekonomisini büyük Britanya İmparatorluğu'na bağlayan liman niteliğindeydi. Bu nüfus, özellikle yüksek doğum oranları ve düşük ölüm oranları nedeniyle, 18. yüzyılın sonları ve 19. yüzyılın başlarında hızlı bir şekilde büyümeye devam etti. Göç, 1774'ten 1830'a kadar nüfus artışı için nispeten daha küçük bir faktördü.^[3]

Yerleşik insan sayısı^[4]
Yıl	Nüfus
1610	350
1620	2.302
1630	4.246
1650	49.368
1660	75.058
1670	111.935
1680	151.507
1690	210.372
1700	250.588
1710	331.711
1720	466.185
1730	629.445
1740	905.563
1750	1.170.760
1760	1.593.625
1770	2.148.076
1775	2.400.000

Amerika Birleşik Devletleri Tarihsel Nüfus Sayımı Veri Tabanı'na (USHCDB) göre, 1700, 1755 ve 1775 yıllarında İngiliz Amerikan Kolonilerindeki etnik nüfus dağılımı şöyleydi:


1700, 1755 ve 1775 yıllarına ait etnik dağılım verileri
1700	yüzdelik	1755	yüzdelik	1775	yüzdelik
İngiliz ve Gallerli	%80.0	İngiliz ve Gallerli	%52.0	İngiliz	%48.7
Afroamerikalı	%11.0	Afroamerikalı	%20.0	Afroamerikalı	%20.0
Hollandalı	%4.0	Alman	%7.0	İskoçyalı - İrlandalı	%7.8
İskoçyalı	%3.0	İskoçyalı - İrlandalı	%7.0	Alman	%6.9
Diğer	%2.0	İrlandalı	%5.0	İskoçyalı	%6.6
		İskoçyalı	%4.0	Hollandalı	%2.7
		Hollandalı	%3.0	Fransız	%1.4
		Diğer	%2.0	İsveçli	%0.6
				Diğer	%5.3

Kıta dışından getirilen köle sayısı
Yıl	Nüfus
1620–1700	21.000
1701–1760	189.000
1761–1770	63.000
1771–1780	15.000

Yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]

Siyasi politikalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Yerleşimciler Amerikan kolonilerinde demokratik bir sistem yaratma niyetiyle gelmediler; yine de kolonilerde geniş bir seçmen kitlesi yarattılar. 13 kolonide Avrupa'daki gibi aristokratlar yoktu. İngiltere'de ve New York'un kuzeyindeki Hollanda yerleşimlerinde olduğu gibi, tüm tarım arazilerine sahip olan ve bunları kiralayan zengin üst tabaka yoktu. Bunun yerine, seçimlerle başa gelen erkekler tarafından yönetilen yerel kontrole dayalı siyasi bir sistem vardı. Sömürgeler Britanya'dan ya da başka herhangi bir ülkeden daha geniş bir imkan sunuyordu. Herhangi bir mülk sahibi yasama meclisinin alt meclisi üyelerine oy verebilirdi. Valiler Londra'dan atandı, ancak Connecticut ve Rhode Island'da valileri koloni yönetimi seçti.^[5]

Koloniler 1774 yılına kadar kendi içlerinde bağımsızdılar. 1754 yılında, Benjamin Franklin önderliğinde Albany Kongresi'nde birleşmeye çalışsalar da, bunu başaramadılar. Her koloninin yönetim yapısı, İngilizlerin Hakları yasası temel alınarak oluşturulmuştu. Bu yüzden yönetimleri birbirininkine benzemekteydi.^[6]

Ekonomik politikalar[değiştir | kaynağı değiştir]

On Üç Koloni de Britanya İmparatorluğu gibi, tüm ticaretin devlet içinde yoğunlaştığı ve diğer devletlerle ticaretin yasak olduğu merkantilizm sistemiyle yönetiliyordu. Amaç Britanya'yı (yani Britanya'daki tüccarları ve Britanya hükümetini) zenginleştirmekti. Politikanın sömürgeciler için iyi olup olmadığı Londra için bir sorun değildi, ancak Amerikalılar merkantilist politikalara karşı giderek daha huzursuz hale geldi.^[7]

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuzey Amerika'da bulunan koloniler (1763-1776)
1775'te Kuzey Amerika'nın durumu
Kırmızı: On Üç Koloni
Pembe: Fransız Kolonileri
Sarı: İspanyol Kolonileri
ABD'nin ele geçirdiği topraklar (1782-1802)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "The 13 Colonies" (İngilizce). History com. 29 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Perkins, Edwin J. (1988). The Economy of Colonial America. Columbia University Press. s. 7. ISBN 9780231063395.
^ Smith, Daniel Scott (1972). "The Demographic History of Colonial New England". The Journal of Economic History. 32 (1): 165-83. doi:10.1017/S0022050700075458. JSTOR 2117183. PMID 11632252.
^ Sutherland, Stella H. (1975). "Chapter Z: Colonial and Pre-Federal Statistics (Series Z 1-19: Estimated Population of American Colonies: 1610 to 1780)" (PDF). Bicentennial Edition: Historical Statistics of the United States, Colonial Times to 1970, Part 2. Washington, D.C.: U.S. Census Bureau. s. 1168. 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
^ Dinkin, Robert J. (1977). Voting in Provincial America: A Study of Elections in the Thirteen Colonies, 1689–1776. Westport, Conn.: Greenwood Press. s. 45. ISBN 0-8371-9543-8. OCLC 3186037. 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2023.
^ Greene & Pole 2003, s. 665.
^ Savelle, Max (2005). Seeds of Liberty: The Genesis of the American Mind. Whitefish, Montana: Kessinger Publishing Legacy Reprint. ss. 204-211. ISBN 9781419107078. OCLC 309336967.

[1] "The 13 Colonies" (İngilizce). History com. 29 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[2] Perkins, Edwin J. (1988). The Economy of Colonial America. Columbia University Press. s. 7. ISBN 9780231063395.

[3] Smith, Daniel Scott (1972). "The Demographic History of Colonial New England". The Journal of Economic History. 32 (1): 165-83. doi:10.1017/S0022050700075458. JSTOR 2117183. PMID 11632252.

[4] Sutherland, Stella H. (1975). "Chapter Z: Colonial and Pre-Federal Statistics (Series Z 1-19: Estimated Population of American Colonies: 1610 to 1780)" (PDF). Bicentennial Edition: Historical Statistics of the United States, Colonial Times to 1970, Part 2. Washington, D.C.: U.S. Census Bureau. s. 1168. 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).

[Robert-5] Dinkin, Robert J. (1977). Voting in Provincial America: A Study of Elections in the Thirteen Colonies, 1689–1776. Westport, Conn.: Greenwood Press. s. 45. ISBN 0-8371-9543-8. OCLC 3186037. 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2023.

[FOOTNOTEGreenePole2003665-6] Greene & Pole 2003, s. 665.

[7] Savelle, Max (2005). Seeds of Liberty: The Genesis of the American Mind. Whitefish, Montana: Kessinger Publishing Legacy Reprint. ss. 204-211. ISBN 9781419107078. OCLC 309336967.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Onüç Koloni nedir?, Onüç Koloni anlamı nedir?, Onüç Koloni ne demektir?