Mısır Türkleri

أتراك مصر
Mısır Türkleri
Toplam nüfus
	100.000-1.500.000
Önemli nüfusa sahip bölgeler
	Kahire; İskenderiye; Nil Deltası; El Ariş;
Diller
	Türkçe; Mısır Arapçası;
Din
	Sünni İslam

Mısır Türkleri (Arapça: أتراك مصر)olarak da anılan Mısır'daki Türkler,^[2] Tolunoğulları (868-905), İhşîdîler (935-969), Memlûk (1250-1517) ve Osmanlı da dahil olmak üzere çeşitli Türk hanedanlarının yönetimi sırasında bölgeye gelen yerleşimcilerin torunları olan kısmi veya tam Türk kökenli Mısır vatandaşlarıdır.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

11'inci yüzyılda, Mısır bahri hanedanı tarafından ilk daha sonra Osmanlı Sultan I. Selim yönetildi 1517'da Ridaniye Muharebesi ile Mısır'ı fethetmesinden sonra başlayan Türk hakimiyeti ile bölgeye yerleşen Türklere verilen addır.^[3]

Mısır Türkleri tarihsel süreçte çok büyük görevler üstlenmişlerdir. Haçlı ordularına karşı yaptıkları savaşlar yanında, günümüze değin işgal altında olan bölgelerde kutsal hac yollarının koruyucuları ve bölgelerinin savunucuları olmuşlardır.

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Gamal Nkrumah'ın Haftalık Mısır Ahram Gazetesinde yer alan bir makalesine göre, Türk azınlığın nüfusuna ilişkin tahminler önemli ölçüde değişmekte olup, 100.000 ile 1.500.000 arasında değişmektedir.^[4] Ancak 1971'deki bir tahmin, Mısır'da yalnızca Girit Türklerinin nüfusunun 100.000 olduğunu öne sürmektedirler.^[5] 1993'teki bir başka tahmin, Mısır'daki Türk azınlığın o dönemde 1,5 milyon olduğunu iddia ediyordu.^[6]

Kültür[değiştir | kaynağı değiştir]

Dil[değiştir | kaynağı değiştir]

Mısır Osmanlı yönetimi sırasında doğrudan Türkçe konuşan seçkinler tarafından yönetiliyordu.^[7] Sonuç olarak, Mısır Arapçasında Türkçenin etkisi, Levant Arapçasına göre daha fazla olmuştur. Bugün, birçok Türkçe sözcük öğesi (ve Türkçe aracılığıyla Farsçadan geçen kelimeler) Mısır Arapçasına sıkı sıkıya entegre edilmiştir

Türk Kökenli Tanınmış Mısırlı Kişiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ünlü Mısırlı şarkıcı ve oyuncu Şadiye Türk kökenli idi.

Türk asıllı Muhammed Şerif Paşa üç kez Mısır Hidivliği için Başbakanlık yaptı.

Muhammed Abduh, din alimi ve liberal reformcu
Adel Adham, Mısırlı oyuncu
Ismail Adham, yazar ve bilgin
Eqbal Afifi, Enver Sedat'ın ilk eşi.
Tatamkulu Afrika, şair
Zakariyya Ahmad, müzisyen
İbrahim Ahmed, sanatçı
Şecerüddür, İslam tarihinde hükümdar olan ikinci Müslüman kadın
Somaya El Alfy, oyuncu
Tevfik el Hakim, yazar [38]
Leila Ahmed, yazar [9]
İsmail Mustafa el-Falaki, gök bilimci ve matematikçi
Tevfik el Hakim, yazar
Mustafa Lutfi al-Manfaluti, yazar
Mervat Amin, oyuncu
Kasım Amin, kadın hakları aktivistleri
Marwan Anwer, müzisyen
Ali Bahjat, arkeolog ve tarihçi
Hüseyin Bikar, ressam
Nonie Darwish, insan hakları aktivisti
Nabila Ebeid, oyuncu
Nawal El Saadawi, feminist.
Mai Ezz Eldin, oyuncu
II. Abbas, Mısır Hidivi
Ali Kamel Fahmi, prens (karısı Marguerite Alibert tarafından öldürüldü)
Mustafa Fahmi, Mısır Başbakanı
Abdel Rahman Fahmy, yazar
Eşref Fahmy, oyuncu
Mohammad Farid, milliyetçi lider, yazar ve avukat
Hüseyin Fakhry, eğitim bakanı ve Mısır Başbakanı
Hassan Fathy, mimar
Leyla Fevzi, 1940 Mısır Güzeli ve oyuncu
Mohamed Fawzi, müzisyen
Dodi Fayed, film yapımcısı ve Galler Prensesi Diana'nın son arkadaşı
Mustafa Fazıl, Prens
İsmail Fazıl, Osmanlı ve Türk siyasetçi
Nazlı Fazıl, Prenses
Ola Ghanem, oyuncu
Mahmud Tahir Haqqi, yazar
Yahya Haqqi, yazar
Aziza Shukri Hussein, sosyal yardım uzmanı
Ahmed Hussein, sosyal bilimci, reformcu ve ABD büyükelçisi
Hafız İbrahim, şair
İslam Konferansı Örgütü eski Genel Sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu
Halid İslambouli, ordu subayı
Muhammed 'Osman Celal, yazar
Şeyh ‘Abd al-’Aziz Jawish, eğitimci
Yakup Kadri Karaosmanoğlu, yazar
Amin Maalouf, yazar
Ahmed Magdy, oyuncu
Shahinda Maklad, Tajamu Partisi Sekreteri
Şemsettin Mardin, Türkiye'nin Lübnan Büyükelçisi
Nihal Mazloum, kuyumcu ve zanaatkar
Ahmad Mazlum, kabine bakanı ve meclis lideri
Abdul Muhammad, dini reformcu ve yazar
Nabawiyya Musa, feminist
Cesa Nabarawi, feminist
Muhammed Naji, ressam
Muhammed Tevfik Nasim, Mısır Başbakanı
Sherine Seif El Nasr, oyuncu
Mahmoud El Nokrashy, Mısır Krallığı'nın ikinci başbakanı
Nermin Nazim, televizyon spikeri, sunucu ve şair
Wedad Orfi, film yapımcısı
İsmail Paşa, Mısır Hidivi
Tewfik Paşa
Tusun Paşa
Noura Qadry, oyuncu
Ahmed Rami, şair
Bahigah Rashid, kadın hakları aktivisti
Hüseyin Refki, savaş bakanı ve senatör
Hüseyin Riad, oyuncu
Muhammed Rıfat, tarihçi ve eğitim bakanı
Rojina, oyuncu
Zaki Rostom, oyuncu
Hussein Rushdi, Mısır Başbakanı
Ali Sabri, Mısır Başbakanı
Şerif Sabri, politikacı
Muhammed Said, Mısır Başbakanı
İsmail Sadık, Maliye Bakanı
Hüseyin Salem, iş insanı
Abdel Khalek Sarwat, Mısır Başbakanı
Zeinab Sedky, oyuncu
Huda Sha'arawi, Mısırlı feminist liderin öncüsü
Ahmed Zaki Abu Shadi, şair
Elham Shahin, oyuncu
Muhammed Şerif, Mısır Başbakanı
Ahmed Shawqi, yazar
Farid Shawqi, oyuncu
Fouad Shafiq, oyuncu
Sherihan, oyuncu
Hanaa El Shorbagy, oyuncu
Shwikar, oyuncu
Suzanne Spahi, sanatçı
Huda Sultan, oyuncu
Halil Şerif, diplomat ve sanat koleksiyoncusu
İbn Taghribirdi
Laila Taher, oyuncu
Ahmed Talaat, aristokrat
Zein Al-Sharaf Talal, Türk Kökenli Mısırlı Ürdün Kraliçesi
İsmail Jabal Tareq, Mısır donanmasının ilk filo amirali
Ahmed Taymour, yazar
Aisha Taymur, yazar
Mahmoud Teymour, yazar
Muhammed Taymur, oyun yazarı
Zubaida Tharwat, oyuncu
Hanan Tork, oyuncu
Dina Torkia, moda tasarımcısı ve blog yazarı
Ahmad ibn Tulun, Tolunoğulları hanedanının kurucusu
Hasan Husni al-Tuwayrani, yazar
Youssef Wahbi, oyuncu
Adham Wanly, ressam
Seif Wanly, ressam
Adly Yakan, Mısır Başbakanı
Muhammad Wali al-Din Yakan, yazar
Nil Yalter, sanatçı
Madiha Yousri, oyuncu
Rose al Yusuf, oyuncu ve gazeteci
Ahmed Zaher, oyuncu
Youssef Zulficar, hakim ve Mısır Kralı I. Faruk'un kayınpederi
Kraliçe Feride, Mısır Kraliçesi
Mısırlı Prenses Farial
Mısırlı Prenses Fevziye Faruk
Mısırlı Prenses Fadia

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Akar 1993, 94.
^ Baring, Evelyn (1910). Modern Egypt. Cambridge University Press. s. 590. ISBN 1108025536.
^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2013.
^ "Did the Turks sweeten Egypt's kitty? (Bugün Mısır'daki etnik Türklerin sayısı önemli ölçüde değişmektedir ve tahminler 100.000 ile 1.500.000 arasında değişmektedir. Çoğu Mısır toplumuna karışmıştır ve Türk kökenli önemli sayıda Mısırlı iki dilli olmasına rağmen, Türk olmayan Mısırlılardan neredeyse ayırt edilemezler.)". Al-Ahram Weekly. 1 Mayıs 2018. 20 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023.
^ Rippin, Andrew (2008). World Islam: Critical Concepts in Islamic Studies. Routledge. s. 77. ISBN 978-0415456531.
^ "Akar, Metin (1993), "Fas Arapçasında Osmanlı Türkçesinden Alınmış Kelimeler", Türklük Araştırmaları Dergisi, 7: 94–95, Günümüzde, Arap dünyasında hâlâ Türk asıllı aileler mevcuttur. Bunların nüfusu Irak'ta 2 milyon, Suriye'de 3.5 milyon, Mısır'da 1.5, Cezayir'de 1 milyon, Tunus'ta 500 bin, Suudî Arabistan'da 150 bin, Libya'da 50 bin, Ürdün'de 60 bin olmak üzere 8.760.000 civarındadır. Bu ailelerin varlığı da Arap lehçelerindeki Türkçe ödünçleşmeleri belki artırmış olabilir". 8 Ağustos 2018 tarihinde |arşiv-url= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım) arşivlendi. Eksik ya da boş |url= (yardım)
^ Al-Wer, Enam (2006), "The Arabic-speaking Middle East", in Ammon, Ulrich (ed.), Sociolinguistics: An International Handbook of the Science of Language and Society, Volume 3, Walter de Gruyter, p. 1922. ISBN 3110184184.

Bibliyografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Baedeker, Karl (2000), Egypt, Elibron, ISBN 1-4021-9705-5
Akar, Metin (1993), "Fas Arapçasında Osmanlı Türkçesinden Alınmış Kelimeler", Türklük Araştırmaları Dergisi, cilt 7, ss. 91-110
Baring, Evelyn (2005), Modern Egypt. Volume 2, Elibron, ISBN 1-4021-7830-1

[Akar_1993_loc=94-1] Akar 1993, 94.

[2] Baring, Evelyn (1910). Modern Egypt. Cambridge University Press. s. 590. ISBN 1108025536.

[3] "Arşivlenmiş kopya". 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2013.

[4] "Did the Turks sweeten Egypt's kitty? (Bugün Mısır'daki etnik Türklerin sayısı önemli ölçüde değişmektedir ve tahminler 100.000 ile 1.500.000 arasında değişmektedir. Çoğu Mısır toplumuna karışmıştır ve Türk kökenli önemli sayıda Mısırlı iki dilli olmasına rağmen, Türk olmayan Mısırlılardan neredeyse ayırt edilemezler.)". Al-Ahram Weekly. 1 Mayıs 2018. 20 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023.

[5] Rippin, Andrew (2008). World Islam: Critical Concepts in Islamic Studies. Routledge. s. 77. ISBN 978-0415456531.

[6] "Akar, Metin (1993), "Fas Arapçasında Osmanlı Türkçesinden Alınmış Kelimeler", Türklük Araştırmaları Dergisi, 7: 94–95, Günümüzde, Arap dünyasında hâlâ Türk asıllı aileler mevcuttur. Bunların nüfusu Irak'ta 2 milyon, Suriye'de 3.5 milyon, Mısır'da 1.5, Cezayir'de 1 milyon, Tunus'ta 500 bin, Suudî Arabistan'da 150 bin, Libya'da 50 bin, Ürdün'de 60 bin olmak üzere 8.760.000 civarındadır. Bu ailelerin varlığı da Arap lehçelerindeki Türkçe ödünçleşmeleri belki artırmış olabilir". 8 Ağustos 2018 tarihinde |arşiv-url= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım) arşivlendi. Eksik ya da boş |url= (yardım)

[7] Al-Wer, Enam (2006), "The Arabic-speaking Middle East", in Ammon, Ulrich (ed.), Sociolinguistics: An International Handbook of the Science of Language and Society, Volume 3, Walter de Gruyter, p. 1922. ISBN 3110184184.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

g t d Ülkelerine göre Türkler
Afrika	Cezayir (Kuloğlu Türkleri) Libya Mısır Sudan Tunus Güney Afrika
Amerika	ABD Kanada Brezilya Meksika Venezuela Şili
Asya	Afganistan BAE Hindistan Irak İsrail Japonya Katar Kazakistan Kırgızistan Kuveyt Lübnan Özbekistan Pakistan Suudi Arabistan Suriye Türkmenistan Ürdün Yemen
Avrupa	Almanya Azerbaycan Avusturya Belçika Birleşik Krallık (Londra) Bosna Hersek · Bulgaristan Danimarka Finlandiya Fransa Gürcistan (Abhazya / Ahıska) Hırvatistan Hollanda İrlanda İspanya İsveç İsviçre İtalya Karadağ Kosova Lihtenştayn Lüksemburg Macaristan Makedonya Moldova Norveç Polonya Romanya Rusya Sırbistan Ukrayna Yunanistan (Girit / On İki Ada / Batı Trakya)
Okyanusya	Avustralya Yeni Zelanda
Ayrıca bakınız	Türk azınlıklar Avrupa'da yaşayan Türkler Sovyetler Birliği'nde Türkler Orta Doğu Türkleri

Mısır Türkmenleri nedir?, Mısır Türkmenleri anlamı nedir?, Mısır Türkmenleri ne demektir?