Monique Wittig (d. 13 Temmuz 1935 - ö. 3 Ocak 2003), ‘heteroseksüel sözleşmesi’ tabirini deyim haline getiren ve sosyal zorunlu cinsiyet rolleri üzerine yazan bir Fransız yazar ve feminist kuramcıdır. 1964'te ilk romanı ‘L’Opoponax’ı yayımladı. İkinci romanı Les Guérillères (1969) lezbiyen feminizmi için önemli bir eserdir.

Yaşam öyküsü[değiştir | kaynağı değiştir]

Monique Wittig, 1935’te Dannemarie in Haut-Rhin, Fransa’da doğdu. 1950’de öğrenim almak için Paris’ten Sorbonne taşındı. 1964'te ilk romanı L,Opoponax ı yayımladı ve Fransa’da dikkat çekti. Romanı İngilizceye çevrildikten sonra, Witting uluslararası alanda takdir kazandı. Kadın Özgürlük Akımı’nın kurucularından biridir. 1969’da dünya çapında lezbiyen düşünürler ve feminist kaynaklar için devrimci bir eser olan Les Guerilleres’i yayımladı. Romanının yayımlanması Fransız feminizminin başlangıcı olarak düşünülür.

Wittig "Le Chantier littéraire" başlıklı tezini tamamladıktan sonra Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales den doktorasına hak kazandı. Wittig Fransa’daki lezbiyen ve feminist akımlarının baş figürüydü. 1971 Paris’de ilk lezbiyen grup olan the Gouines rouges’ın ("Red dykes") kurucu üyesiydi. Ayrıca radikal feminist grup olan ‘Devrimci Feministler’e (Féministes Révolutionnaires) katıldı. Partneri Sande Zeig ile 1973’te ‘Lezbiyen Beden’(Le Corps lesbien) ve 1976’da Lezbiyen Kişiler: Sözlük için Malzeme’yi (Broillon pour un dictionnaire des amantes) içeren başka çeşitli eserler yayımladı.

1976’da Wittig ve Zeid Wittig cinsiyet teorisi sağlama işine odaklanacakları yer olan Amerika Birleşik Devletlerine taşındılar. Wittig’in eserleri, felsefi makale türünde değişen The Straight Mind kıssasına benzer Les Tchiches et les Tchouches gibi lezbiyenliğin, feminizmin ve edebi eserin birbirine bağlandığını ve kesiştiğini keşfetti. Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri’nde çeşitli başyazı pozisyonları ile, Wittig’in eserleri uluslararası alanda tanındı ve hem Fransızca ve İngilizce eserleri yayınlandı. Tuscon’da Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley, Vassar College ve Arizona Üniversitelerinde konuk profesör olarak çalışmaya devam etti. 3 Ocak 2003'te kalp krizinden öldü.

Yazı tarzı[değiştir | kaynağı değiştir]

Wittig kendi eserlerinde maddeci bir girişime sahipti. Ayrıca çok ciddi bir kuramsal bir yaklaşım sergiledi. Lezbiyen bir yazar olarak sert bir şekilde doğuştan kadınsı yazmanın herhangi bir fikrine karşı çıktı, ister geleneksel lezbiyen yazarların ister Hélène Cixous gibi muhalefetin karşısında çoğu zaman yer aldı.

Kuramsal görüşler[değiştir | kaynağı değiştir]

Wittig’in makaleleri öncül çağdaş feminist teorilerinin bazı temel sorularıyla adlandırılmıştır. Wittig cinsellik olarak değil ama politik rejim olarak heteroseksüelliği sorgulayan ilk feminist kuramcılardan biridir. Kendisini köklü lezbiyen olarak değerlendirir. Wittig, çağdaş feminizmi bu heteroseksüel politikal rejimi sorgulamadığı için eleştirdi ve çağdaş feminizmin sistemini çökertmek yerine yeniden düzenlenmesi gerektiğini savundu. Wittig, maddeci feminizmin bir kuramcısıdır. Maddeci dönemde baskıyı tanımlamanın feministlerin tarihsel görevi olduğuna inandı. Kadınlar bir sınıftır ve ‘kadın’ kategorisini ekonomik ve politik olarak ‘erkek’ kategorisi kadar tanımak için açığa kavuşturulması gerekir. Wittig, kadınlar ve erkekler arasındaki sosyal ilişki yüzünden bu iki grubun da var olduğunu kabul etti.

Les Guérillères[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk romanından beş yıl sonra 1969’da yayımlanan Les Guérillères ataerkil dünyayı devirip egemenliğini yaratan kadın savaşçıları konu alıyor.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Romanlar Wittig, Monique (1964). L’Opoponax. Paris: Union générale d'éditions. OCLC 299952008. (Winner of the Prix Médicis.) Wittig, Monique (1971). Les guérillères. New York: Viking Press. ISBN 9780670424634. Wittig, Monique (1973). Le corps lesbien [The lesbian body]. Paris: Les éditions de Minuit. ISBN 9782707300973. Wittig, Monique; Zeig, Sande (1976). Brouillon pour un dictionnaire des amantes [Lesbian peoples: material for a dictionary]. Paris: Grasset. ISBN 9782246004011. Wittig, Monique (1985). Virgile, non [Across the acheron]. Paris: Les éditions de Minuit. ISBN 9782707310217. Wittig, Monique (1999). Paris-la-politique et autres histoires. Paris: P.O.L. ISBN 9782867446979. Oyunlar Wittig, Monique (1967). L'amant vert. (Unpublished.) Wittig, Monique (1972). Le grand-cric-jules. (Radio Stuttgart.) Wittig, Monique (1972). Récréation. (Radio Stuttgart.) Wittig, Monique (1972). Dialogue pour les deux frères et la soeur. (Radio Stuttgart.) Wittig, Monique (1967). Le Voyage sans fin. Paris. (Vlasta 4 supplement.)

Kısa hikayeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• Feminism in France
• Amazones d'Hier, Lesbiennes d'Aujourd'hui
• Double burden
• Ekonomik materyalizm
• Feminist ekonomizm
• Stevi Jackson
• Christine Delphy
• Rosemary Hennessy