Michel Simon (Fransızca: [miʃɛl simɔ̃]; 9 Nisan 1895 - 30 Mayıs 1975) İsviçreli bir sinema oyuncusudur. Önemli filmlerde rol almıştır. Bazıları: La Chienne (1931), Boudu Saved from Drowning (1932), L'Atalante (1934), Port of Shadows (1938), The Head (1959) ve The Train (1964). Aktör François Simon'un da babasıdır.

İlk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

Simon, kendisinin doğduğu yıl için (1895'te) "talihsizlik asla tek başına gelmediği için sinema aynı yıl doğdu" derdi.

Katolik inançlı bir sosis üreticisi bir babanın ve Protestan inançlı bir ev hanımı annenin oğlu olan Simon, kısa bir süre sonra ailesini terk etti ve Paris'e gitmeye karar verdi ve ilk olarak Hotel Renaissance, Saint-Martin Caddesi'nde, ardından Montmartre'da yaşadı. Hayatta kalmak için boks dersleri vermek ve de kaçak çakmak satmak gibi birçok farklı işlerde çalıştı. Georges Courteline'ın yazılarını ve özel bir tercihle bulabildiği her kitabını beynine kazıdı. 1912'deki sanatsal başlangıçları mütevazıydı: Montreuil-sous-Bois Kumarhanesinde "Ribert's and Simon's" adlı dansçıların gösterisinde sihirbaz, palyaço ve akrobat yardımcısı oldu. 1914'te İsviçre Ordusu'na askere alındı, kendisini asi olarak tanımladı ve çok zaman geçirdi. Tüberküloza yakalandı. 1915'te izindeyken, Georges Pitoëff'in Cenevre'deki Theatre de la Comédie'de Hedda Gabler'da oynadığı (Fransızca'da) ilk çalışmalarını gördü. Daha sonra o da bir aktör olmaya karar verdi, ancak Shakespeare'in Measure for Measure'ındaki kayıt memuru rolü için üç satır konuşarak, Pitoëff'in eşliğinde sahneye ilk kez çıkmadan önce 1920'ye kadar beklemek zorunda kaldı. Aynı zamanda şirketin fotoğrafçısı olarak da çalıştı. İlk kez George Bernard Shaw'ın Androcles and the Lion filminde destekleyici bir rolde görüldü. 1922'de şirketi, Comédie des Paris'e (Champs-Élysées) taşındı. Ertesi yıl Tristan Bernard, Marcel Achard ve Yves Mirande'nin oyunlarında küçük bir komedi oyuncusu olmak için ayrıldı. Marcel Achard onu, Valentine Tessier ile birlikte "Je ne vous aime pas" filminde rol aldığı Charles Dullin'e takdim etti.

Sonraki yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu arada Pitoëff'in yerini alan Louis Jouvet, onu Comédie des Champs-Élysées'de işe aldı. Simon daha sonra Marcel Achard'ın "Jean de la Lune" adlı oyununda başarılı bir performans sergiledi. Eşsiz yeteneği, Cloclo'nun destekleyici rolünü, onu oyunun büyük cazibesine dönüştürdü. Tiyatro kariyeri daha sonra geniş bir repertuvarla açıldı: Shakespeare, Bernard Shaw, Pirandello, Oscar Wilde, Bourdet, Henri Bernstein, ancak ona yıldızlığı da getirdi. İlk filmi, Pirandello'dan uyarlanan ve Marcel L'Herbier tarafından yönetilen "Feu Mathias Pascal"'dı. Çok kısa bir süre sonra Jean Choux'nun yönettiği "La vocation d'André Carel"'de rol aldı. Filmde, tıpkı Nouvelle Vague'ın yapacağı gibi, küçük ölçekli üretim yöntemleri kullanıldı. Sessiz filmlerde, inanılmaz görünümünü ve sıra dışı yüzünü gösterdi. "Boudu sauvé des eaux"da ya da bazen "Quai des brumes"ta olduğu gibi, izleyiciye sempati getiren çok geniş bir karakter yelpazesi sunarak kendi vücudunu, özellikle de kendi çirkinliğini kullandı. Film kariyeri, konuşan resimlerin ortaya çıkmasıyla arttı. İnsanlar onun dik duruşunun ve cılız sesinin, görünüşü ve oyunu kadar özgün olduğuna dikkat etti. Daha sonra sınıflandırılamayan yeteneğini ortaya çıkardı: aksiyon komedi, drama, trajedi, hafif komedi. 1920'den 1965'e kadar 55 oyunda, 1965'ten 1975'e kadar da 101 oyunda yer aldı. Simon, ondan "deneme yazarlarından" biri olarak bahseden seçkin genelev sahibi Madam Claude'un güvenilir bir arkadaşıydı: onun için yeni kızlarını deneyimledi. Claude, "Fiziksel niteliklerini değerlendirebilirim," dedi. "Güzel, zeki ve kültürlü olup olmadığına karar verebilirdim ama yatakta nasıl olduğunu bilmiyordum." Bu yüzden bana tam olarak söyleyen birkaç erkek olan, iyi arkadaşım vardı. Onları arar ve 'Yeni bir tane var.' derdim. Sonra geri arayıp 'Fena değil', 'Daha iyi olabilirdi' ya da tam tersine, 'O mükemmel' derlerdi.'”

Dreyer'in 1928'de Joan of Arc'ın Tutkusu'nda göründü. Jean Renoir (La Chienne, Boudu Saved From Drowning), Jean Vigo (L'Atalante) ve Marcel Carné (Port of the Shadows, Bizarre, Bizarre) filmlerinde rol aldı. 1950'lerde, yüzünün ve vücudunun bir kısmının felç olmasına neden olan bir makyaj boyasının karıştığı bir kaza sonrasında faaliyetlerini frenledi. 1967'de "Le vieil homme et l'enfant" (tr: İkimiz) filmindeki rolüyle 17. Berlin Uluslararası Film Festivali'nde En İyi Erkek Oyuncu dalında Gümüş Ayı kazandı.

80 yaşında akciğer embolisinden öldü ve vasiyeti üzerine Cenevre'deki Grand-Lancy Mezarlığı'na ailesinin yanına gömüldü.

Filmografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Michel Simon ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• IMDb'de Michel Simon
• AllMovie'de Michel Simon
• Michel Simon, Hollywood.com, Archive.is sitesinde (25 Ocak 2013 tarihinde arşivlendi)
• Michel Simon 25 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Fransa'daki filmleri
• Michel Simon