Marius Canard FBA (26 Aralık 1888, Dracy-Saint-Loup - 13 Eylül 1982, Duingt, Haute-Savoie) bir Fransız Oryantalist ve tarihçidir.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Babasının okul öğretmeni olduğu Morvan bölgesinde küçük bir köyde doğmuştur. Canard, Autun'daki Collège Bonaparte'de okumuş ve eğitimini, akranı Gaston Wiet'nin (1887–1971) rehberliğinde Arapça, Türkçe ve Farsça öğrendiği Lyon Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde tamamlamıştır.

İlk öğretmenlik görevi, 1913'te Toulon'da bir lise profesörlüğüdür. I. Dünya Savaşı sırasında Beaune'de konuşlanmış 16. Chasseurs à cheval Alayı'nda görev yapmış ve Croix de Guerre ile gümüş bir yıldızla ödüllendirilmiştir. Savaştan sonra, Arapça bilgisini mükemmelleştirdiği Fas'a gitmiştir. 1920'de Lycée du Parc'ta öğretmenlik yaptığı Lyon'a dönmüştür. Dil becerilerini ilerletmek için, Sanskritçe öğrenmek üzere yerel üniversitenin Edebiyat Fakültesine yeniden girmiştir.

Canard daha sonra Paris'te École des Langues Orientales'i (şimdi INALCO olarak biliniyor) ziyaret etmiştir ve burada hem William Marçais (1872–1956) hem de Georges Marçais (1876–1962) ile tanışmıştır. İkincisi, Canard'ı önce Tunus Lisesi'nde öğretmen olarak, sonra da Cezayir Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde profesör olarak Mağrip'e dönmeye ikna etmiştir. Canard, Georges Marçais ile birlikte Institut d'Études Orientales'i orada kurmuştur ve kısa süre sonra Oryantalistler arasında uluslararası üne kavuşan Annales isimli bir dergi çıkarmıştır.

Cezayir'de 44 yıl öğretmenlik yaptıktan sonra Canard, 1961'de Paris'te emekli olmuştur. 1982'de Duingt'te ölmüştür.

Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Canard'ın en önemli bilimsel başarıları arasında, Hamdanid hanedanının tarihi ve o zamanlar neredeyse yalnızca Vladimir Alekseyevich Ivanov (1886–1970) tarafından çalışılan bir alan olan Fatımi Halifeliği üzerine çalışmaları yer almıştır. Ayrıca Bizans İmparatorluğu ile Müslüman ilişkilerinin tarihine önemli katkılarda bulundu ve Belçikalı Henri Grégoire (1881–1964) ile birlikte Aleksandr Vasilyev'in (1867–1953) anıtsal Bizans ve Araplar'ın (Византия и арабы) Fransızca baskısını denetledi.

Ana yayınları[değiştir | kaynağı değiştir]

• "Les expéditions des Arabes contre Constantinople dans l'histoire et dans la légende", in: Journal Asiatique, 208 (1926), pp. 61–121.
• "Les relations diplomatiques entre Byzance et l'Égypte dans le Ṣubḥ al-Aʿshā de Qalqashandī", Atti del XIX Congresso Internazionale degli orientalisti, Rome, 1935, pp. 579–580.
• Noumerous entries for The Encyclopaedia of Islam.
• "Quelques ‘à coté' de l'histoire des relations entre Byzance et les Arabes", in: Studi orientalistici in onore di Giorgio Levi Della Vida, Rome, Istituto per l'Oriente, 1956, vol. I, pp. 98–119.
• "Les principaux personnages du roman de chevalerie arabe Dhāt al-Himma wa-l-Baṭṭāl", in: Arabica, 8 (1961), pp. 158–173.
• Sayf al-Daula. Recueil de textes relatifs à l'émir Sayf al-Daula le Hamdanide, avec annotations, édité par M. Canard (Bibliotheca Arabica, VIII), Algiers, J. Carbonel, 1934, 484 pp.
• "Une lettre du calife fāṭimide al-Ḥāfiẓ (524-544/1130-1149) à Roger II", in: Atti del Convegno Internazionale di Studi Ruggeriani, Palermo, 1955, vol. I, pp. 125–146
• "Quelques notes relatives à la Sicile sous les premiers califes fatimides", in: Studi medievali in onore di Antonio De Stefano, Palermo, 1956, vol. I, pp. 125–146.
• "La relation du voyage d'Ibn Faḍlān chez les Bulgares de la Volga", in: Annales de l'Institut d'Etudes Orientales de l'Université d'Alger (AIEO), 16 (1958), pp. 41–146.
• "Ibrāhīm b. Yaʿqūb et sa relation de voyage en Europe", in: Études d'Orientalisme dédiées à la mémoire de Lévi-Provençal, Paris, 1962, vol. 2, pp. 503–508.
• "Fāṭimides et Būrides à l'époque du calife al-Ḥāfiẓ li-Dīni-llāh", su: Revue des Études Islamiques, 35 (1967), pp. 103–117.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• F. Daftary "Marius Canard (1888-1982): A Bio-Bibliographical Notice", in: Arabica, XXXIII (1986), 2, pp. 251–262.
• M. Lefort, "Index de l'oeuvre historique de M. Canard", in: Arabica XXII (1975), pp. 180–211.
• "Professor Marius Canard FBA" (İngilizce). British Academy. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2022.