Margaret Tudor
İskoçya Kralı Eşi
Hüküm süresi	8 Ağustos 1503 - 9 Eylül 1513
Doğum	28 Kasım 1489(1489-11-28)
Ölüm	18 Ekim 1541 (51 yaşında)
Eş(ler)i	IV. James Archibald Douglas, 6. Angus Kontu Henry Steward, 1. Methven Kontu
Çocuk(lar)ı	V. James, James, Rothesay Dükü, Arthur, Rothesay Dükü, Alexander Steward, Ross Dükü, Margaret Douglas
Hanedan	Tudor Hanedanı
Babası	VII. Henry
Annesi	Yorklu Elizabeth

Margaret Tudor (d. 28 Kasım 1489 - ö. 18 Ekim 1541) VII. Henry ve Yorklu Elizabeth'in ikinci çocukları ve ilk kızları. VIII. Henry ve Mary Tudor'un ablasıdır. 1503'te İskoçya Kralı IV. James ile evlenerek İskoçya Kraliçesi oldu. Kocasının erken ölümü üzerine oğlu V. James adıyla tahta geçti. Oğlu çok küçük olduğundan bir yıl ülke yönetimine yardım etmiştir. Bir yıl sonra İngiltere'ye geri dönmüştür. İngiltere'de iki evlilik daha yapmıştır. Torunu Mary Stuart daha sonra yeğeni I. Elizabeth tarafından idam edilmiştir.

Erken Dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

Margaret, 28 Kasım 1489'da Londra'daki Westminster Sarayı'nda Kral VII . Henry ve eşi Yorklu Elizabeth'in çocuğu olarak dünyaya geldi. Margaret onların ikinci çocuğu ve ilk doğan kızıydı. Adını babaannesi Margaret Beaufort’dan almıştır.^[1]

30 Eylül 1497'de IV. James İngiltere ile uzun bir ateşkes imzaladı ve şimdi evlilik yeniden ciddi bir olasılıktı. James yirmili yaşlarının sonlarındaydı ve hâlâ bekardı.^[2] İtalyan tarihçi Polydore Vergil , İngiliz kraliyet konseyinden bazılarının bunun Stewarts'ı doğrudan İngiliz veraset çizgisine getireceğini söyleyerek evliliğe itiraz ettiğini bildirir.

2 4 Ocak 1502'de İskoçya ve İngiltere, iki krallık arasındaki 170 yılı aşkın süredir ilk barış anlaşması olan Sürekli Barış Antlaşması'nı imzaladılar. Evlilik antlaşması aynı gün imzalandı ve yeni barışın garantisi olarak görüldü. Henüz bir çocuk olan Margaret, İngiltere'de kaldı, ancak artık "İskoç Kraliçesi" olarak biliniyordu.^[3]

Evlilik[değiştir | kaynağı değiştir]

Evlilik, 25 Ocak 1503'te Richmond Sarayı'nda vekaleten tamamlandı. (Margaret 13, James 30 yaşındaydı.) Kraliçe büyük odasındaki törende altından kumaştan bir elbise giymişti.

Yeni kraliçeye geniş bir giysi dolabı verildi ve İtalyan sarcenetinden yapılmış koyu kırmızı yatak perdelerine kırmızı Lancastrian gülleri işlendi.^[4]

Daha sonra 1503'te, annesinin ölümünden aylar sonra Margaret İskoçya'ya geldi. 27 Haziran'da VII. Henry ile Richmond Sarayı'ndan ayrıldı ve önce Northamptonshire'daki Collyweston'a gittiler. 1 Ağustos 1503'te Margaret, Lamberton'da İskoç saray halkı tarafından karşılandı . Dalkeith Sarayı'nda James ona iyi geceler öpücüğü vermeye geldi. 4 Ağustos'ta bir ahır yangını en sevdiği atlarından bazılarını öldürdükten sonra onu teselli etmek için tekrar geldi. Yeni bir yazlık kumaşıda dahil olmak üzere binicilik teçhizatı ve 127 sterlin değerindeki altın kumaş parçası yangında yok oldu.

Çocukları[değiştir | kaynağı değiştir]

•1503'te Margaret, Kral IV. James ile evlendi. Sadece biri bebeklik döneminde hayatta kalan altı çocukları oldu:

1.James, Rothesay Dükü (21 Şubat 1507, - 27 Şubat 1508, ).

2.Kızı (15 Temmuz 1508, Holyrood Sarayı'nda doğumdan kısa bir süre sonra öldü ).

3.Arthur Stewart, Rothesay Dükü (20 Ekim 1509, Holyrood Sarayı - 14 Temmuz 1510, Edinburgh Kalesi ).

4.V. James, (10 Nisan 1512'de Linlithgow Sarayı'nda doğdu- 14 Aralık 1542'de Falkland Sarayı'nda öldü)

5.Erken doğan ve doğumdan kısa bir süre sonra ölen bir kız, Kasım 1512, Holyrood Sarayı .

6.Alexander Stewart, Ross Dükü (30 Nisan 1514, Stirling Kalesi - 18 Aralık 1515, Stirling Kalesi ).

1514'te Margaret, Angus'un 6. Kontu Archibald Douglas ile evlendi ve bir çocuğu oldu:

Margaret Douglas (1515–1577), 1570'den 1571'e kadar İskoçya Naibi Matthew Stewart, 4. Lennox Kontu ile evlendi .

•1528'de Margaret, 1. Lord Methven Henry Stewart ile evlendi . Çocukları yoktu.

IV. James saltanatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Skyre Perşembesi veya "Cena Domini" olarak bilinen Maundy Perşembe günü, hükümdar ve eşinin fakirlere hediyeler vermesi ve sembolik olarak ayaklarını yıkaması bir gelenekti.  4 Nisan 1504'te Margaret 15 zavallı kadına mavi önlük, ayakkabı, 15 İngiliz peni olan bir çanta ve Son Akşam Yemeği'nin bir simgesi olan bir sürahi ve bir tabak ile tahta bir maşrapa verdi . Yoksul kadınların sayısı onun yaşına denkti.

Margaret burun kanamasından muzdaripti ve bir eczacı çare olarak bir kan taşı veya kediotu sağladı.^[5]

Kral, İskoç savaş gemisine onun adını verdi. Kalıcı olmaktan çok uzak olan 1502 antlaşması, 1509'da Henry VII'nin ölümünden zar zor kurtuldu. Halefi olan genç VIII. Henry babasının temkinli diplomasisi için çok az zamanı vardı ve kısa süre sonra İskoçya'nın tarihi müttefiki olan Fransa ile savaşa doğru ilerliyordu.

1513'te James, Auld Alliance'a olan bağlılığını onurlandırmak için İngiltere'yi işgal etti, ancak Flodden Savaşı'nda ölüm ve felaketle karşılaşacaktı. Margaret savaşa karşı çıkmıştı, ancak yine de dul kaldığı sürece kraliyet vasiyetinde bebek kral V. James'in naibi olarak seçildi.

İkinci evliliği[değiştir | kaynağı değiştir]

Margaret'i naiplik makamında onaylandı. Bir kadın, üstün bir güç konumunda nadiren hoş karşılanırdı ve Margaret, düşman bir kralın kız kardeşiydi Çok geçmeden soylular arasında Fransız yanlısı bir parti şekillendi ve onun yerine bebek prensin en yakın erkek akrabası ve şimdi tahtın üçüncü varisi olan 2. Albany Dükü John Stewart'ın getirilmesini istendi .

Fransa'da doğup büyüyen Albany, İngiliz yanlısı Margaret'in aksine Auld Alliance'ın yaşayan bir temsilcisi olarak görülüyordu.Margaret bu durumu sakince ve bir dereceye kadar siyasi beceriyle hareket ettiği düşünülüyor. Temmuz 1514'te, çekişen tarafları uzlaştırmayı başardı ve İskoçya - Fransa ile birlikte - aynı ay İngiltere ile barışı sağladı. Ancak huysuz İskoç soyluları arasında siyasi müttefikler arayışında ölümcül bir adım atarak sağduyusunu Archibald Douglas'ın 6. Kontu Angus’um kişisel çekiciliği tarafından geçersiz kılınmasına izin verdi.

Müttefikler ararken Margaret, güçlü Douglas Evi'ne giderek daha fazla yöneldi . Kendisini özellikle amcası, din adamı ve şair Gavin Douglas'ın bile "akılsız genç aptal" olarak adlandırdığı Angus Kontu'ndan etkilenmiş buldu .  Margaret ve Douglas, 6 Ağustos 1514'te Perth yakınlarındaki kilisede gizlice evlendiler. Bu sadece diğer soylu aileleri yabancılaştırmakla kalmadı, aynı zamanda James Beaton başkanlığındaki konseydeki Fransız yanlısı fraksiyonu hemen güçlendirdi. Rahmetli kralın vasiyetine göre, İskoçya Naibi olarak konumunu feda etmişti ve ay dolmadan Albany'nin atanmasına rıza göstermek zorunda kaldı.

Eylül ayında, oğullarının gözetim haklarını da kaybettiğine karar verildi ve bunun üzerine o ve müttefikleri bu karara meydan okuyarak prensleri Stirling Kalesi'ne götürdüler. Kasım ayında Margaret, Henry VIII'e gönderilen mektuplar için bir kod tasarladı ve "Sevgili kız kardeşin Margaret R" imzalıların gerçek olacağını ve diğerlerinin düşmanlarının zorlamasının sonucu olabileceğini söyledi.^[6]

İngiltereye kaçışı[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk görevi, naipliğin otoritesi için politik olarak gerekli olan James ve Alexander'ın velayetini almaktı. Bir süredir erkek kardeşi onu oğullarıyla birlikte İngiltere'ye kaçmaya zorluyordu; ama böyle bir adımın oğlu James'in İskoç tacını kaybetmesine yol açabileceğinden korkarak bunu yapmayı kararlı bir şekilde reddetmişti. Ancak iki oğlu amcalarının gözetimindeyken, Margaret kardeşinin İngiliz Mahkemesi'ndeki kişisel güvenliği teklifini gizlice kabul etti. Angus'un çocuğuna hamile olan Margaret, İskoçya Özel Meclisi'nin yönetimi altında hayatından endişe etti. Dul bir kraliçe olarak, seyahat etmek için bile Danışma Meclisinden izin almak zorunda kaldı. Bu yüzden hamileliğini kullanarak Linlithgow Sarayına gitmek için izin aldı. Tantallon Kalesi'ne kaçtı ve ardından Blackadder Kalesi ve Coldstream Manastırı üzerinden İngiltere sınırını geçti. Burada Ekim ayı başlarında, Leydi Margaret Douglas'ı doğurdu.

Hâlâ İngiltere'nin kuzeyindeyken, Kraliçe Margaret küçük oğlu Alexander'ın öldüğünü öğrendi.

Henry VIII, Angus'un kız kardeşine Londra'ya kadar eşlik etmeyeceğini öğrendiğinde, "İskoç gibi bitti" dedi.^[7] Ancak, Angus'un tüm gücü, zenginliği ve nüfuzu İskoçya'daydı; ülkeyi terk etmek, vatana ihanet nedeniyle olası müsadere anlamına gelir. Bu bağlamda, geçen yüzyılda İngiltere'ye kaçan ve hayatını topraksız bir paralı asker olarak yaşayan akrabası James Douglas örneğini önünde bulunduracaktı.

Boşanması[değiştir | kaynağı değiştir]

Margaret, Henry tarafından iyi karşılandı ve statüsünü doğrulamak için, İskoç krallarının eski Londra konutu olan Scotland Yard'a yerleştirildi . 1517'de İngiltere'de bir yıl geçirdikten sonra, Albany, Henry ve Kardinal Wolsey tarafından bir uzlaşma anlaşması imzalandıktan sonra kuzeye döndü .

Margaret ve Angus geçici olarak barışmış olsalar da, ilişkilerinin ölümcül bir düşüş aşamasına girmesi çok uzun sürmedi. İngiltere'deyken kocasının eski sevgilisi Leydi Jane Stewart ile yaşadığını keşfetti. Bu yeterince kötüydü; daha da kötüsü, karısının parasıyla yaşıyordu. Ekim 1518'de erkek kardeşine boşanmayı ima eden bir mektup yazdı.

Bu Henry için zor bir konuydu; muhafazakar ve ortodoks inancına sahip bir adam olarak, daha sonraki evlilik kariyeri düşünüldüğünde oldukça ironik olan, prensipte boşanmaya karşıydı. Karı koca arasındaki anlaşmazlık, önümüzdeki üç yıl boyunca İskoç siyasetine hakim olacaktı ve Angus ile Arran'ın 1. Kontu James Hamilton arasındaki şiddetli bir kan davasıyla daha da karmaşık hale geldi ; Margaret şaşırtıcı bir hızla önce birinin, sonra diğerinin yanında yer aldı.

Albany nihayet Kasım 1521'de İskoçya'ya geri döndü ve Margaret tarafından sıcak karşılandı. Kısa süre sonra, samimi ilişkilerinin siyasetten daha fazlasını kucakladığı söylendi. Angus sürgüne giderken, dul kraliçenin tam işbirliğiyle - üç yıldır süren yoğun hizipler arası çatışmayla parçalanmış bir ülkede düzeni yeniden sağlamaya koyuldu. Albany, Margaret için yararlıydı: Roma'da nüfuz sahibi olduğu biliniyordu., bu da boşanma başvurusunu kolaylaştıracak. Angus ve müttefikleri, ikisinin sevgili olduğu söylentisini öyle bir yaydı ki, aklı başında Lord Dacre bile Wolsey'e yazarak James'in öldürüleceğini ve Albany'nin kral olup Margaret ile evleneceğini tahmin etti. Ancak olaylar yakında kanıtlayacağı gibi, ikisi arasındaki ilişki hiçbir zaman hesaplanmış bir kişisel çıkar ilişkisinden öteye gitmedi.

Margaret’in Darbesi[değiştir | kaynağı değiştir]

1520'lerin başında İngiltere ile yaşanan yıkıcı sınır savaşlarından sonra, Albany ve Fransız fraksiyonu ile ittifak talep etti. Ama Albany olay yerinden çıkar çıkmaz kendi partisini düzenlemeye koyuldu. 1524'te Naip nihayet basit ama etkili bir darbeyle iktidardan uzaklaştırıldı.Albany bir kez daha Fransa'dayken (1536'da ölecekti), Margaret, Arran ve Hamilton'ların yardımıyla, şimdi 12 yaşında olan James'i Stirling'den Edinburgh'a getirdi.^[2] Cesur ve popüler bir hareketti. Ağustos ayında Parlamento, naipliğin sona erdiğini ilan etti ve James, tam krallık yetkilerine yükseltildi. Uygulamada, başta annesi olmak üzere başkaları tarafından yönetilmeye devam edecekti. Beaton yeni düzenlemelere itiraz ettiğinde, Margaret onu tutuklattı ve hapse attırdı. Kasım ayında Parlamento, Margaret'i Kral'ın baş danışmanı olarak resmen tanıdı. Lord Avondale'in küçük erkek kardeşi Henry Stewart ile yeni bir bağ kurdu. Stewart, kıdemli ofise terfi etti ve diğerlerinin yanı sıra, görüşmediği kocasıyla derhal bir ittifaka giren Lennox Kontu'nu kızdırdı. Aynı Kasım ayında, Parlamento Margaret'in siyasi makamını onayladığında, Angus'la savaşı kanlı bir komediye dönüştü. Parlamentoya katılma hakkını talep eden büyük bir silahlı adam grubuyla Edinburgh'a vardığında, ona hem Kaleden hem de Holyrood Evi'nden topların ateşlenmesini emretti. Mahkemede bulunan iki İngiliz büyükelçisi Thomas Magnus ve Roger Radclyff, yasal kocasına saldırmaması gerektiğini söylediğinde, Margaret onlara "eve gitmelerini ve İskoç meselelerine karışmamalarını" söyledi.^[7] Angus şimdilik geri çekildi, ancak çeşitli kaynakların baskısı altında, Kraliçe sonunda onu Şubat 1525'te naiplik konseyine kabul etti. James'in velayetini alarak, üç yıl boyunca onun adına tam yetki kullanarak ondan vazgeçmeyi reddetti. James'in bu süre zarfındaki deneyimi, onda hem Douglas hanedanına hem de İngilizlere karşı kalıcı bir nefret uyandırdı.

Üçüncü evliliği ve ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Margaret 3 Mart 1528'de Henry Stewart ile evlendi, Kardinal Wolsey'in evliliğin "ilahi bir takdir" olduğuna dair dindar uyarılarını ve "Roma'dan gönderilen utanmaz cezaya" karşı protestolarını görmezden geldi.

Haziran 1528'de, V. James nihayet kendisini - bir kez daha sürgüne kaçan - Angus'un vesayetinden kurtardı ve kendi başına yönetmeye başladı. Margaret, kraliyet darbesinden erken yararlananlardan biriydi,o ve kocası, kralın önde gelen danışmanları olarak ortaya çıktı.

İskoçya'dan bıkmış olabilirdi: Artık hem başka kadınlara hem de karısının parasına duyduğu arzuda Angus'tan bile beter olduğunu kanıtlayan Lord Methven'den daha da bıkmıştı. Bir kez daha boşanmak için can atıyordu, ancak davalar, kocasının rüşvet verdiğine inandığı James tarafından hüsrana uğradı. Margaret'in hayatında sık sık olduğu gibi, trajedi ve mutsuzluğun ardından entrika ve saçmalık geliyordu. Bir noktada sınıra doğru kaçtı, ancak durduruldu ve Edinburgh'a geri getirildi. Henry'ye defalarca yoksulluğuyla ilgili şikayetler yazdı ve para ve koruma talep etti - "zavallı bir beyefendi gibi oğlunu takip etmek" zorunda kalmak yerine kolaylık ve rahatlık diledi.

1536'nın ilk aylarında Henry VIII, ona 200 sterlin ve mor kumaş, sarımsı altın dokulu kumaş, saten ve kadife dahil olmak üzere bir paket lüks kumaş gönderdi. Kumaş, oğlunun gelini Valois'li Madeleine'i karşılamak için giyilecek kostüm içindi.^[8] Margaret, James'in ikinci Fransız gelini olan Mary of Guise'yi Haziran 1538'de İskoçya'da karşıladı. İskoç tarihinin en zorlu kadınları arasında yer alan bu iki kadın, iyi bir anlayış oluşturdu. Mary, artık Methven ile barışmış olan kayınvalidesinin mahkemeye düzenli olarak görünmesini sağladı ve Henry'ye "genç kraliçenin tamamen papacı olduğu ve yaşlı kraliçenin de pek az olmadığı" bildirildi.^[9]

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Margaret, 18 Ekim 1541'de Methven Kalesi'nde öldü. Henry Ray cuma günü felç geçirdiğini ve Salı günü öldüğünü bildirdi. İyileşeceğini düşündüğü için vasiyet etme zahmetine girmedi. Falkland Sarayı'nda bulunan Kral James'i çağırdı, ancak o zamanında gelmedi. Sonlara doğru, kendisine eşlik eden keşişlerin Kral ve Angus Kontu'nun uzlaşmasını istemesini diledi. Kralın mal varlığını kızı Leydi Margaret Douglas'a vereceğini umuyordu. James onun ölümünden sonra geldi ve Oliver Sinclair ile John Tennent'e kendi kullanımı için eşyalarını toplamak emrini verdi.

Cenaze töreninin kendisi muhtemelen 1537'de Madeleine of Valois için Edinburgh'da düzenlenen kadar ayrıntılı değildi, ancak V. James ve ailesine bir yas dönemi için pahalı siyah giysiler sağlandı.

Kaynak[değiştir | kaynağı değiştir]

1. ^ Marshall, Rosalind Kay (2003). Scottish Queens, 1034-1714 (İngilizce). Tuckwell. ISBN 978-1-86232-271-4. 9 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2023. 
2. ^ ^{a b} Ashley, Michael (1999). The mammoth book of British kings & queens. Londra: Robinson. ISBN 1-84119-096-9. OCLC 42913162. 
3. ^ Nicolas, Nicholas Harris (1830). Privy purse expenses of Elizabeth of York : wardrobe accounts of Edward the Fourth. With a memoir of Elizabeth of York, and notes. Robarts - University of Toronto. London : W. Pickering. 
4. ^ "VLQ 131 - Excerpta Historica". Vossiani Latini online. 9 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2023. 
5. ^ GOODARE, JULIAN (Nisan 1999). "James IV. By Norman Macdougall. Pp. xii, 339. ISBN 1 86232 006 3 cloth; 1 898410 41 0 paper. East Linton: Tuckwell Press. New reprint edition 1997. £30.00. Pb. £16.99". The Scottish Historical Review. 78 (1): 118-119. doi:10.3366/shr.1999.78.1.118. ISSN 0036-9241. 
6. ^ Massey, Joseph (14 Aralık 2020). "Emond, The Minority of James V: Scotland in Europe, 1513-1528 (John Donald, 2019)". Royal Studies Journal. 7 (2): 148. doi:10.21039/rsj.276. ISSN 2057-6730. 
7. ^ ^{a b} Perry, Maria (2000). The sisters of Henry VIII : the tumultuous lives of Margaret of Scotland and Mary of France. 1st Da Capo Press ed. [Boulder, Colo.]: Da Capo Press. ISBN 0-306-80989-3. OCLC 45895297. 
8. ^ "Le Miroir des Dames, London, BL MS Add. 29986". dx.doi.org. 10 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2023. 
9. ^ Strickland, Agnes; Strickland, Elizabeth (3 Şubat 2011). Lives of the Queens of Scotland and English Princesses. Cambridge University Press. ISBN 978-1-108-02611-6.