Malezya'nın eyaletleri ve federal toprakları

Malezya'nın eyaletleri ve federal toprakları, Malezya'nın birinci düzey idari bölümleridir. Malezya 13 eyalet (Negeri) ve 3 federal topraktan (Wilayah Persekutuan) oluşan federal bir devlettir.

Eyaletler ve federal topraklar listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

11 eyalet ve iki federal toprak genel olarak Batı Malezya olarak bilinen Malay Yarımadası'nda, iki eyalet ve bir federal toprak ise Doğu Malezya olarak bilinen ülkenin Borneo adasındaki topraklarında yer almaktadır.

Malay Yarımadası'nda yer alan 11 eyalet 1948 yılında Malaya Federasyonu'nu kurmuş olup^[1] federasyon 31 Ağustos 1957 tarihinde bağımsızlığını ilan etti.^[2] 1963 yılında federasyona Singapur, Sarawak ve Sabah'ın katılmasıyla ülke Malezya adını almıştır.^[3] Ancak Singapur 9 Ağustos 1965 tarihinde federasyondan ayrılmıştır. 1 Şubat 1974 tarihinde başkent Kuala Lumpur federal toprak statüsü almıştır. Daha sonra 16 Nisan 1984 tarihinde Labuan ve 1 Şubat 2001 tarihinde Putrajaya bulundukları eyaletlerden ayrılarak federal toprak haline getirildiler.

Eyalet	Başkent	Nüfus^[4]	Alan (km²)^[5]	Nüfus yoğunluğu^[5]	Plaka kodu	Telefon alan kodu	Kısaltma	ISO	FIPS	Konum	Lider
Kuala Lumpur (Federal toprak)	Kuala Lumpur	1,627,172	243	6696	W/V	03	KUL	MY-14		Batı Malezya	-
Labuan (Federal toprak)	Victoria	85,272	91	937	L	087	LBN	MY-15	MY15	Doğu Malezya	-
Putrajaya (Federal toprak)	Putrajaya	67,964	49	1387	Putrajaya/F	03	PJY	MY-16		Batı Malezya	-
Johor	Johor Bahru	3,233,434	19,210	168	J	07, 06 (Muar ve Ledang)	JHR	MY-01	MY01	Batı Malezya	Sultan
Kedah	Alor Setar	1,890,098	9,500	199	K	04	KDH	MY-02	MY02	Batı Malezya	Sultan
Kelantan	Kota Bharu	1,459,994	15,099	97	D	09	KTN	MY-03	MY03	Batı Malezya	Sultan
Malakka	Malakka	788,706	1,664	474	M	06	MLK	MY-04	MY04	Batı Malezya	Vali
Negeri Sembilan	Seremban	997,071	6,686	149	N	06	NSN	MY-05	MY05	Batı Malezya	Yang di-Pertuan Besar
Pahang	Kuantan	1,443,365	36,137	40	C	09, 03 (Genting), 05 (Cameron)	PHG	MY-06	MY06	Batı Malezya	Sultan
Perak	Ipoh	2,258,428	21,035	107	A	05	PRK	MY-08	MY07	Batı Malezya	Sultan
Perlis	Kangar	227,025	821	277	R	04	PLS	MY-09	MY08	Batı Malezya	Rajah
Penang	George Town	1,520,143	1,048	1451	P	04	PNG	MY-07	MY09	Batı Malezya	Vali
Sabah	Kota Kinabalu	3,120,040	73,631	42	S	087-089	SBH	MY-12	MY16	Doğu Malezya	Vali
Sarawak	Kuching	2,420,009	124,450	19	Q	081-086	SRW	MY-13	MY11	Doğu Malezya	Vali
Selangor	Shah Alam	5,411,324	8,104	668	B	03	SGR	MY-10	MY12	Batı Malezya	Sultan
Terengganu	Kuala Terengganu	1,015,776	13,035	78	T	09	TRG	MY-11	MY13	Batı Malezya	Sultan

Yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]

Federal yönetimin yetkisine giren konular dış ilişkiler, savunma, iç güvenlik, adalet (İslam ve yerel hukuk sistemlerinin yürürlükte olduğu yerler dışında), federal yurttaşlık, maliye, ticaret, sanayi, iletişim ve ulaşımdır. Eyalet yönetimleri ise sivil idare, kamu hizmetleri, göçler ve yerel sorunlar gibi konulardan sorumludur. Her eyaletin kendi yasama meclisi ve bu meclise karşı sorumlu olan bir yürütme konseyi vardır. Yasama meclisi seçimleri beş yılda bir yapılır. Johor, Kedah, Kelantan, Pahang, Perak, Selangor ve Terengganu eyaletlerinin hükümdarları sultan unvanıyla anılır. Perlis hükümdarına raca, Negeri Sembilan hükümdarına ise yang di-pertuan besar (baş hükümdar) denir. Öteki dört eyaletin başında merkezi yönetimce atanmış valiler bulunur. Hükümdar ve valiler yürütme konseyinin tavsiyelerine göre hareket eder. Başkent Kuala Lumpur ile Labuan ve Putrajaya federal toprak statüsü taşır ve Federal Topraklar Bakanlığı tarafından denetlenirler.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

ISO 3166-2:MY

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Bakınız: Cabinet Memorandum by the Secretary of State for the Colonies. 21 Şubat 1956
^ The UK Statute Law Database: Federation of Malaya Independence Act 1957 (c. 60) 10 Ekim 2017 tarihinde at Archive-It sitesinde arşivlendi
^ "No.10760: Malezya ile ilgili Birleşmiş Milletler anlaşması" (pdf). United Nations Treaty Collection. United Nations. Temmuz 1963. 11 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Temmuz 2010.
^ "Laporan Kiraan Permulaan 2010". Jabatan Perangkaan Malaysia. s. iv. 13 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2011.
^ ^a ^b "Laporan Kiraan Permulaan 2010". Jabatan Perangkaan Malaysia. s. 27. 13 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2011.

[Federation_of_Malaya_Agreement-1] Bakınız: Cabinet Memorandum by the Secretary of State for the Colonies. 21 Şubat 1956

[am002-2] The UK Statute Law Database: Federation of Malaya Independence Act 1957 (c. 60) 10 Ekim 2017 tarihinde at Archive-It sitesinde arşivlendi

[am001-3] "No.10760: Malezya ile ilgili Birleşmiş Milletler anlaşması" (pdf). United Nations Treaty Collection. United Nations. Temmuz 1963. 11 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Temmuz 2010.

[4] "Laporan Kiraan Permulaan 2010". Jabatan Perangkaan Malaysia. s. iv. 13 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2011.

[Laporan_Kiraan_Permulaan_2010-5] "Laporan Kiraan Permulaan 2010". Jabatan Perangkaan Malaysia. s. 27. 13 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2011.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

g t d Malezya'nın eyaletleri ve federal toprakları
Eyaletler	Cohar Kedah Kelantan Malakka Negeri Sembilan Pahang Perak Perlis Penang Sabah Saravak Selangor Terengganu
Federal topraklar	Kuala Lumpur Labuan Putrajaya

Malezya'nın eyaletleri ve federal toprakları nedir?, Malezya'nın eyaletleri ve federal toprakları anlamı nedir?, Malezya'nın eyaletleri ve federal toprakları ne demektir?