Léo Delibes

Leo Delibes
Leo Delibes
	Leo Delibes 1885
Doğum	21 Şubat 1836; Fleche, Sarthe, Fransa
Ölüm	16 Ocak 1891 (54 yaşında); Paris, Fransa
Meslek	Opera, operet ve bale bestecisi müzisyen
İmza

Clément Philibert Léo Delibes; 21 Şubat 1836 – Saint-Germain-du-Val köyü, La Fleche, Sarthe, Fransa– 16 Ocak 1891, Paris) en iyi bale, operet ve operaları eserleri ile tanınan bir Fransız Romantik bestecisiydi. Eserleri arasında Coppélia (1870) ve Sylvia (1876) baleleri ve iyi bilinen "Flower Duet" 'i içeren Lakmé (1883) operası bulunur.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Léo Delibes Fransa'nın Pays de la Loire bölgesinde şimdi "La Fleche" şehrinin bir mahallesi olan Saint-Germain-du-Val adlı bir köyde doğmuştur. Babası bir postacı idi ve Delibes küçük yaşta iken öldü. Annesi çok yetenekli bir amatör müzisyen idi ve büyük babası bir opera şarkıcısı idi. Delibes annesi ve dayısı tarafından yetiştirildi.

1847'de Paris'e gidip Paris Konservatuvarı'nda eğitimine başladı ve Adolphe Adam tarafından verilen kompozisyon derslerini almaya başladı. Bir yıl sonra şan derslerine başladı ise de şarkıcılıktan daha çok bir orgcu olarak yetişti. Konservatuvara devam ederken geçimini sağlamak için "Theatre Lyrique"de provalara piyano eşlik sağlama ve koro lideri işlerinde çalıştı. 1864'te Paris Operası'nda ikinci koro lideri oldu. 1865-1871 döneminde "Saint-Pierre-de-Chaillot" kilisesinde orgculuk yaptı.

Delibes bir seri operet hazırlamıştır ve bunlardan ilki 1865'te Folies-Nouvelles'de galası yapılan "Deux sous de charbon, ou Le suicide de Bigorneau (İki Şu Değerine Kömür veya Bigorneau'nun İntiharı)" olmuştur.

III. Napolyon için Algers (Cezayir) temalı ve aynı adlı bir törensel kantata ile o zamanki Fransız devlet başkanının ilgisini çekti. 1866'da hazırladığı, koreografisini Leon Minkus'un yaptığı, "La Source (Kaynak)" adlı bale çok popüler oldu. 1870'te hazırlamış olduğu, bir mekanik oyuncağın bir köylü gencini yaşayan sevgilisinden ayırması temasını işleyen Coppelia adlı bale eseri ile sanatının zirvesine eriştiği kabul edilir. Delibes bundan sonra 1876'da "Sylvia" adlı bir diğer bale eseri de hazırlamıştır.

Sonraki yıllarda Delibes bir seri yeni opera hazırladı. Bunlardan sonuncusu olan, 1883'te yapımlanan Lakme operası birçok popüler olan şarkı ve müziksel parça kapsamaktaydı; örneğin "Legende du Paria (Can Şarkısı)" ve bir barkerol olan ""Sous le dôme épais" şarkısı.

1867'de Delibes Adolphe Adam'ın Le Corsaire adlı balesinin yeniden yapımlanması için "Le Jardine Anıme" adlı bir divertisman besteledi. Aynı yıl Messe brève mas ilahisini hazırladı.

Delibes hemen her yıl yeni bir operet hazırlayıp yapımlatmaya başladı. Bunun yanında tiyatro oyunları için eşlik müziği de hazırlamaktaydı. Bunlar arasında, sonradan Verdi'nin Rigoletto operasına uyarladığı Victor Hugo'nun "Le roi s'amuse" adlı oyunu için hazırladığı danslar ve antik şarkılar içeren eşlik müziği çok ilgi çekmiştir. Bazı müzikologlar daha sonra hazırlanan Gounod Faust operasının Delibes'in Faust drama oyunu için hazırladığı eşlik müziğinin çok benzeri olduğunu iddia ederler.

Delibes 35 yaşında iken 1871'de Léontine Estelle Denain ile evlenmiştir. Delibes 1891'de Paris'te ölmüştür ve mezarı "Montmartre Mezarlığı"ndadır.

Kardeşi Michel Delibes İspanya'ya göç etmiştir ve İspanyol yazar Miguel Delibes'in büyükbabasıdır.

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Operalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarih	İsim	Perde sayısı	Gala	Libretto
1857	Maître Griffard	1	3 Ekim 1857, Paris, Théâtre-Lyrique	Eugène Mestépès ve Adolphe Jaime
1859	L'Omelette à la Follenbuche	1	8 Haziran 1859, Paris, Bouffes-Parisiens	Eugène Labiche ve Marc Michel
1859-1860	Monsieur de Bonne-Étoile	1	4 Subat 1860, Paris, Bouffes-Parisiens	Philippe Émile François Gille
1859	La fille du golfe	1
1863	Le Jardinier et son seigneur	1	1 Mayis 1863, Paris, Théâtre-Lyrique	Michel Carré ve Théodore Barrière
1863	La Tradition	Manzum Prolog	5 Ocak 1864, Paris, Bouffes-Parisiens	H. Derville
1865	Le Bœuf Apis	2	15 Nisan 1865, Paris, Bouffes-Parisiens	Philippe Émile François Gille ve Eugène Furpille
1867	Malbrough s'en va-t-en guerre; Georges Bizet, "Emile Jonas" ve "Edouard Legouix" ile birlikte	4	13 Aralik 1867, Paris, Théâtre de l'Athénée	Paul Siraudin ve William-Bertrand Busnach
1869	Le Cour du roi Pétaud	3	24 Nisan 1869, Paris, Théâtre des Variétés	Philippe Émile François Gille ve Adolphe Jaime
1873	Fleur-de-lys	1	5 Nisan 1873, Londra, The Royal Philharmonic Theatre	Henry Brougham Farnie
1873	Le Roi l'a dit	3	24 Mayis 1873, Paris, Opéra-Comique	Pierre Edmond Julien Gondinet
1880	Jean de Nivelle	3	8 Mart 1880, Paris, Opéra-Comique	Pierre Edmond Julien Gondinet ve Philippe Gille
1883	Lakmé	3	14 Nisan 1883, Paris, Opéra-Comique	Pierre Edmond Julien Gondinet ve Philippe Émile François Gille, Kaynak:Pierre Loti
1893	Kassya; Jules Massenet bitirdi	4	24 Mart 1893, Paris, Opéra-Comique	Henri Meilhac ve Philippe Émile François Gille Kaynak: Leopold von Sacher-Masoch, "Frinko Balaban"

Operetler[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarih	İsim	Perde sayısı	Gala	Libretto
1856	Deux Sous de charbon ou Le Suicide de bigorneau	1	9 Subat 1856, Paris, Folies-Nouvelles	Jules Moinaux
1856	Deux Vieilles Gardes	1	8 Agustos 1856, Paris, Bouffes-Parisiens	Théodore Ferdinand Vallon de Villeneuve ve Alphonse Lemonnier
1856	Six Demoiselles à marier	1	12 Kasim 1856, Paris, Bouffes-Parisiens	Ernest Jaime ve Adolphe Choler
1861	Les Musiciens d'orchestre; Jacques Offenbach, "Jules Erlanger" ve "Aristide Hignard" ile birlikte	2	25 Ocak 1861, Paris, Bouffes-Parisiens	de Forges ve A. Bourdois
1862	Mon Ami Pierrot	1	Temmuz 1862, Bad Ems, Kursaal	Lockroy, (Asıl adı:Joseph Philippe Simon)
1864	Le Serpent à plumes	1	16 Ocak 1864, Paris, Bouffes-Parisiens	Philippe Gille ve Cham, (Asıl adı:Amadée-Charles-Henry de Noé)
1864	Grande nouvelle	1
1869	L'Écossais de Chatou	1	16 Ocak 1869, Paris, Bouffes Parisiens	Philippe Gille ve Adolphe Jaime
	Le Don Juan suisse	4	Kayıp

Baleler[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarih	İsim	Perde sayısı	Gala	Libretto	Koreografi
1866	La source, ou Naila; "Léon Minkus" ile birlikte	3	12 Kasım 1866, Paris, Opera	Charles Nuitter ve Arthur Saint-Léon	Arthur Saint-Leon
1867	Valse ou Pas de fleurs; Adolphe Adam'in Le Corsaire için dans-divertisman eki		12 Kasım 1867, Paris, Opera
1870	Coppélia, ou La fille aux yeux d’émail	2	25 Mayıs 1870, Paris, Opéra	Charles Nuitter, Kaynaklar: E.T.A. Hoffmann]], "Der Sandmann", (1816), ve Adolphe Adam opéra comique La Poupée de Nuremberg, (1852)	Arthur Saint-Leon
1876	Sylvia, ou La nymphe de Diane	3	14 Haziran 1876, Paris, Opera	Jules Barbier ve Louis Mérante	Louis Merante

Diğer vokal müzik[değiştir | kaynağı değiştir]

La Marseillaise, erkek sesleri icin aranjman (tarih bilinmiyor)
Noël, 3 ses için
Les prix, 2 ses ve eşlik
Messe brève, 2 çocuk sesi ve org
C’est Dieu, koro için
En avant, 3 ses için
Le dimanche, 2 veya 2 ses için
Les norvégiennes, 2 kadın sesi için ve eşlik
Les nymphes de bois, 2 kadın ses için ve eşlik
La nuit de Noël, 4 erkek sesi için, 1859
Pastorale, for 4 male voices, 1865
Alger, cantate, soprano, koro ve orkestra için, 1865
Hymne de Noël, koro için, 1865
Les lansquenets, 4 erkek sesi için, 1866
Les chants lorrains, 4 erkek sesi için, 1866
Marche de soldats, 4 erkek sesi için, 1866
Avril, koro için, 1866
Au printemps, 3 ses için, 1867
Chant de la paix, 4 erkek sesi için, veya 6 karisik ses için, veya 3 - 4 ses için, 1867
Trianon, 4 erkek sesi için, 1868
La cour des miracles, 4 erkek sesi için 1868
Les filles de Cadix, solo ses için, 1874
Les abeilles, 3 ses için, 1874
Les pifferari, 3 ses için, 1874
L’écheyeau de fil, 3 ses için, 1874
Le pommier, 3 ses için, 1877
La mort d’Orphée, lirik goruntu tenor ve orkestra için, 1877
Voyage enfantin, 3 ses için, 1884

Çeşitli besteler[değiştir | kaynağı değiştir]

La tradition Nazim prolog , 1864
Valse ou pas de fleurs Adolphe Adam'in Le corsaire eserine ek (1867)
Le roi s’amuse, six airs de danse dans le style ancien, dans, 1882 (piyano esligi 1882)