Konteyner

Konteyner, uluslararası standartlara sahip taşımacılık sistemi içinde verimli, güvenli ve hasarsız bir şekilde malzeme taşıması için üretilmiş, yeniden kullanılabilir çelik kutu şeklinde yapılardır. Konteyner, içindeki malzeme boşaltılmaksızın farklı taşımacılık şekilleriyle taşınabilir. Konteyner boyutları ISO 6346 standartıyla belirlenmiş çeşitli farklı ölçülerde olabilmektedir. Günümüzde dünya çapında farklı amaçlar için kullanılmakta olan 17 milyon konteyner olduğu düşünülmektedir.^[1] Genellikle konteyner kapasitesi TEU adı verilen 20 foot konteyner adetiyle belirtilir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Çelik konteynerlerin standardizasyonu 1950’li yıllarda ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından geliştirilmiştir. İlgili ISO standartları 1968-1970 yılları arasında yayınlanmıştır. Ticari deniz taşımacığında günümüz standartlarında ilk taşıma 1956 yılında Amerikalı girişimci Malcolm McLean tarafından yapılmıştir. 1972 yılında yayınlanan hükümetlerarası denizcilik konvansiyonu ile konteyner taşımacılığı düzenlenmiştir.^[2]

Tanım[değiştir | kaynağı değiştir]

Tipik bir konteynerin bir ucunda kapılar bulunur; dış duvarları ise trapez kesitli çelik sacdan üretilir. Konteynerlerin en ve yükseklikleri 8 feet (2.44m), uzunluğu ise 20 feet (6.1m) veya 40 feet (12.19m) olabilir. Bu konteynerler, üst üste yedi kat istiflenebilir. Sekiz köşesinde sabitlenmeleri için kilit mekanizmaları bulunur. Son dönemde, standart dışı ölçülere sahip konteynerler de geliştirilmiştir; örneğin, daha geniş ölçülere sahip olanlara "High-cube" denir. Avrupa'da yaygın paletleme şekillerine uygun olarak, palet genişliğine göre ayarlanmış olan bazı konteynerler, diğerlerinden 2 inç (5 cm) daha geniştir. Konteyner kapasitesi genellikle TEU (20 feet konteyner adeti) olarak ifade edilir ki bu bir adet 20x8 feet konteynerin hacmine eşdeğerdir. Bu değer, konteyner yüksekliğinin değişken olabileceği bir durumu göz önüne alarak genel bir büyüklük belirtmek için kullanılır.

Türleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Taşınan yüke göre çok değişken konteyner türleri mevcuttur. Özellikle bozulması muhtemel tüketim malzemelerinin taşınması için soğutmalı konteynerler bulunmaktadır. Sıvıların taşınabilmesi için tank içeren konteynerler, üst kısımdan yükleme/boşaltma kolaylığı sağlamak için üzeri açık konteynerler vardır. Öne çıkan konteyner türleri şunlardır:^[3]

Standart 20 feet
Standart 40 feet
Standart High-Cube 40 feet
Open Top^[4] 20 feet
Open Top 40 feet
Reefer^[5] 20 feet
Reefer 40 feet
Flat rack^[6] 20 feet
Flat rack 40 feet
Collapsible flat rack^[7] 20 feet
Collapsible flat rack 40 feet
Platform 20 feet
Platform 40 feet
Farklı amaçlar için bu konteynerlerin birlikte oluşturduğu kombinasyonlar

Ölçülendirme[değiştir | kaynağı değiştir]

		İngiliz	metrik	İngiliz	metrik	İngiliz	metrik	İngiliz	metrik
		20" konteyner		40" konteyner		40" high-cube konteyner		45high-cube konteyner
dış ölçüler	uzunluk	19′ 10 ¹⁄₂″	6.058 m	40′ 0″	12.192 m	40′ 0″	12.192 m	45′ 0″	13.716 m
	genişlik	8′ 0″	2.438 m	8′ 0″	2.438 m	8′ 0″	2.438 m	8′ 0″	2.438 m
	yükseklik	8′ 6″	2.591 m	8′ 6″	2.591 m	9′ 6″	2.896 m	9′ 6″	2.896 m
iç ölçüler	uzunluk	18′ 8 ¹³⁄₁₆″	5.710 m	39′ 5 ⁴⁵⁄₆₄″	12.032 m	39′ 4″	12.000 m	44′ 4″	13.556 m
	genişlik	7′ 8 ¹⁹⁄₃₂″	2.352 m	7′ 8 ¹⁹⁄₃₂″	2.352 m	7′ 7″	2.311 m	7′ 8 ¹⁹⁄₃₂″	2.352 m
	yükseklik	7′ 9 ⁵⁷⁄₆₄″	2.385 m	7′ 9 ⁵⁷⁄₆₄″	2.385 m	8′ 9″	2.650 m	8′ 9 ¹⁵⁄₁₆″	2.698 m
kapı açıklığı	genişlik	7′ 8 ⅛″	2.343 m	7′ 8 ⅛″	2.343 m	7′ 6"	2.280 m	7′ 8 ⅛″	2.343 m
kapı açıklığı	yükseklik	7′ 5 ¾″	2.280 m	7′ 5 ¾″	2.280 m	8′ 5″	2.560 m	8′ 5 ⁴⁹⁄₆₄″	2.585 m
hacim		1,169 ft³	33.1 m³	2,385 ft³	67.5 m³	2,660 ft³	75.3 m³	3,040 ft³	86.1 m³
azami brüt ağırlık		66,139 lb	30,400 kg	66,139 lb	30,400 kg	68,008 lb	30,848 kg	66,139 lb	30,400 kg
boş ağırlık		4,850 lb	2,200 kg	8,380 lb	3,800 kg	8,598 lb	3,900 kg	10,580 lb	4,800 kg
net kapasite		61,289 lb	28,200 kg	57,759 lb	26,600 kg	58,598 lb	26,580 kg	55,559 lb	25,600 kg

Numaralandırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Her konteynerde standart haline getirilmiş şekilde ISO 6346 uyumlu konteynerin sahibini belirten markalama bulunur. Dört harften oluşan ve son harfi U, J veya Z olan bu numaralandırmayı altı haneli bir sayı ve tek haneli bir kontrol sayısı takip eder.^[8] Konteyner sahiplerine kodlar merkezi Fransa’da bulunan Bureau International des Containers tarafından verilir.

Taşımacılık[değiştir | kaynağı değiştir]

Konteynerler tek seferde varış adresine gidinceye kadar çeşitli farklı ulaşım şekilleriyle taşınabilir. Konteyner gemileri, karayolu taşımacılığı ve demiryolu taşımacılığı konteynerin alt kısmındaki kilit mekanizması sayesinde arka arkaya yapılabilir.

Taşımacılık dışı kullanım[değiştir | kaynağı değiştir]

Konteynerler seyahat ömürlerini tamamlamalarının ardından enerji ve kaynak tasarrufu sağlanması adına çeşitli amaçlar için kullnılmaktadır. Bir konteynerde yaklaşık 3.5 ton çelik bulunması nedeniyle eritilmesi için çok miktarda enerji gerekmektedir. Bu yüzden konteynerler özellikle konut ve barınma alanlarında yeniden değerlendirilmektedir. Modüler yapılarda sağlamlığı yüzünden tercih edilmektedir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ İlgili makale 3 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 13 Ekim 2011 tarihinde erişilmiştir
^ 2 Ekim 1972 tarihli konvansiyon 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 13 Ekim 2011 tarihinde erişilmiştir
^ İlgili tablo 10 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 13 Ekim 2011 tarihinde erişilmiştir
^ Üstü açık konteyner
^ Soğutmalı konteyner
^ Sadece tabanı ve iki yanda duvarı olan konteyner
^ İki yandaki duvarı katlanabilir flat rack konteyner
^ Örneğin INBU 478827-1

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

[1] İlgili makale 3 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 13 Ekim 2011 tarihinde erişilmiştir

[2] 2 Ekim 1972 tarihli konvansiyon 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 13 Ekim 2011 tarihinde erişilmiştir

[3] İlgili tablo 10 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 13 Ekim 2011 tarihinde erişilmiştir

[4] Üstü açık konteyner

[5] Soğutmalı konteyner

[6] Sadece tabanı ve iki yanda duvarı olan konteyner

[7] İki yandaki duvarı katlanabilir flat rack konteyner

[8] Örneğin INBU 478827-1

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

g t d Konteyner
Genel bakış	Konteyner taşımacılığı Yük taşımacılığı İntermodal yük taşımacılığı Bureau International des Containers ISO 6346 (BIC kodu) Yirmi ayak eşdeğer birimi
Ulaşım	Şasi Yük gemisi Çift yığın Drayaj Flatcar Montaj platformu
Taşıma	Konteyner bağlantı noktası Konteyner vinçi Konteynır istifleyici Kauçuk tekerlekli portal vinç Yan kaldırıcı Ayırma taşıyıcısı Dönme kilit Konteyner serici
Türler	Frigorifik konteyner SECU Tank konteyner
Diğer	The Box BBC Box Container (board game) Container Shipping Information Service Nakliye konteyner mimarisi Sun Modular Datacenter

g t d Yolcu vagonları
Baş ucu ekipmanı	Bagaj Ekspres soğutuculu Raylı taşıt Elektrikli tren kaynağı Çiftlik hayvanları vagonu Demiryolu postanesi Seyahatli Postane
Yolcu taşıyan vagonlar veya arabalar	Bar Bilevel Sömürgeci Bölme Koridor Kanepeli Yemek Kubbe Lounge Gözlem Açık Salon Yolcu Rumette Pullman Slip
Çeşitli ekipmanlar	Oto taşıyıcı Kombin Mürettebat vagonu Pay Özel Birlik mutfağı / Birlik vagonu Güvenli tren
Motorlu	Çoklu birim Demiryolu vagonu Otoray / Raybüs

g t d Yük vagonları
Kapalı ekipman	Oto taşıyıcı Boxcar (ABD) İngiliz Demiryolu Süt Tankı Vagonu Sığır vagonu Bobin arabası Intermodal Araba Kapalı yük vagonu (AB) Kapalı hazne Süt vagonu Buzdolabı araba (ABD) Soğutmalı kamyonet (AB) RoadRailer Stok vagon Sarnıçlı vagon Açılır tavanlı vagon
Açık ekipman	Boji destekli vagon Chauldron vagonu U Sınıfı özel vagon Konflat Çift yığın araba Flatcar (ABD) Düz vagon (AB) Gondol (ABD) Depo arabası Kangourou vagonu Lowmac Minecart Maden vagonu Modalohr Açık vagon (AB) Cep vagonu Ocak küveti Rollbock Döner damper Schnabel arabası Arduvaz vagonu Taşıyıcı vagon
Gelir getirmeyen ekipman	Balast temizleyici Balast regülatörü Fren kamyoneti (İngiltere, Hindistan ve Avustralya) Caboose (ABD) Gümrük arabası Vinç Ekip vagonu Ray yapıştırma vagonu Gelir toplama arabası Döner kar temizleme aracı Ölçek test arabası Taş üfleyici makine Kurcalama makinesi Paletli geometrili araba İş treni

Konteyner nedir?, Konteyner anlamı nedir?, Konteyner ne demektir?