KV1 model 1941
Çeşidi	Ağır tank
Uyruğu	Sovyetler Birliği
Özellikler
Ağırlık	45 ton
Uzunluk	6,75 m
Genişlik	3,32 m
Yükseklik	2,71 m
Mürettebat	5
Zırhı	90 mm
Ana silahı	76,2 mm gun model F-34
Diğer silahları	4 adet DT makineli tüfek
Motor	12-silindirli. dizel model V-2 600 hp (450 kW)
Süspansiyon donanımı	yaylı bar
Harekat menzili	335 km
Azami hızı	35 km/sa mph

Kliment Voroşilov (KV) Sovyetler Birliği tarafından üretilen ve Kızıl Ordu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan ağır sınıf tank serisinin verilen genel isimdir. Adını Sovyet savunma bakanı ve politikacı Kliment Voroşilov'dan almıştır. Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht'ın Sovyetleri işgali sırasında Alman zırhlı araçlarına rakip olabilecek tankların başında geliyordu.

Geliştirilmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Çok taretli T-35 ağır tankının başarısızlığının ardından Sovyet tank tasarımcıları bu tankın yerini alacak başka bir tank üzerinde çalışmaya başladılar. 1920 yılında onaylanan T-35 tankı yüksek ateş gücüne sahip olsa da hareket kabiliyeti ve zırh özellikleri çok zayıftı. İspanya İç Savaşı sırasında bu tankın çok daha iyi bir zırha ihtiyaç duyduğu ortaya çıktı.

Prototip üretilmeden önce açılan yarışmaya birçok model katıldı. Bütün araçların ağır zırhı, yaylı bar süspansiyonu ve geniş paletleri bulunmaktaydı. SMK ya ait ilk model üzerinde T-35 tankına ait beş taret kullanıldı. Daha sonra bu üçe en son ikiye düşürüldü. Aynı şekilde taretlerin üzerinde 76,2 mm ve 45 mm toplar bulunuyordu. Sonuçta 2 adet prototip sipariş verildi ve bunlardan tek taretli ama daha ağır zırhlı olan seçildi. Bu tek taretli modele KV adı verildi. Küçük gövdesi ve tek taretinden ötürü tasarımcılar ağırlığı kontrol altında tutarak zırh kalınlığını arttırdılar.

Sovyetler Birliği Kış Savaşına, SMK, KV ve üçüncü modeli olan T-100 ile girdi. Bu savaş tankları denemek için iyi birer fırsat oldu. KV tankı Fin ordusuna ait tanksavar silahlarına karşısında diğerlerine oranla daha az hasar alarak kendini ispat etti. İleride 76-mm-zırhlı KV-1 Ağır Tankı üzerine 152 mm obüs monte edilerek KV-2 Ağır Topçu Tankı adıyla da bilinen taarruz topu elde edildi.

45 tonluk KV sınıfı tanklar içerinde daha ağır gelen bir tanktı. Sınıfındaki Alman tanklarına nazaran iki kat daha fazla ağırdı. KV zırhı çok yakından atılan tanksavar mermileri dışında kesinlikle zırhın delinmesine izin vermeyecek kadar kalındı. Ateş gücü çok yüksekti. Zırhının kalınlığından ötürü kusurları da bulunuyordu. Tank çok yavaş ve dümeni hareket ettirmek çok zordu. Yürüyen aksam bozulursa onarması imkânsızdı. Araç içi ergonomisi çok kötü, görüş açısı sınırlıydı. Yapılan değişikliklerde motoru güçlendirmek yerine zırh kalınlaştırıldı bu aracı daha da yavaş bir hale getirdi.

Sonraki gelişimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

1942 yılında Almanlar savaş alanına çok sayıda uzun namlulu 50-mm ve 75-mm top getirdi. KV tanklarının zırhı artık bu toplar karşısında koruyucu etkisini yitirdi. Ayrıca taşıdığı 76.2 mm lik kendisinden daha küçük, hızlı ve ucuz T-34 orta sınıf tank tarafından da kullanılmaktaydı. KV tankının üretimi zordu ve T-34 tankına gore çok pahalıydı. Kısaca çok ağır olmak avantaj olmaktan çok dezavantaj olmaya başlamıştı.

Bununla beraber KV-1 gösterdiği başarılardan ötürü Sovyet tank programı içerisinde üretilmeye devam edildi. Tank programındaki standartlaşmadan sonra KV-1 tankıda T-34 tankı ile aynı motor, yürüyen aksam ve silah ile donatıldı. Ayrıca sıkça düzeltmeye gidildi.

Tank programı Ural dağlarında bulunan 'Tankograd' yerleşkesine taşınan Sovyetlerin KV-2 programı tamamen çöktü. KV-2 tankı kâğıt üzerinde çok başarılı görünmekteydi. Araç yavaş çekişli ve sığınak imha edici bir araç görüntüsündeydi. Çok ağır olan tank taretini düz olmayan arazide döndürmek imkânsızdı. Üretimi de çok pahalıydı. Sadece 250 KV-2 1940 ile 1941 arasında üretildi. En az üretilen Sovyet tank modeli oldu.

Savaş sürerken KV-1 Alman tanksavar silahlarına karşı daha da kalın zırhla kaplanmaya başladı. Doruk noktası olan KV-1 model 1942 (KV-1C) çok ağır zırhla kaplanmış bir tank olarak ortaya çıktı. Ama motoru aynı oranda büyütülmedi. Sonuçta ortaya çok iyi korunan ancak T-34 orta sınıf tankı ile aynı ateş gücüne sahip ama daha yavaş bir tank ortaya çıktı.

Gelen şikayetler üzerine hafif KV-1S (Rusça: КВ-1С) modeli geliştirildi. Daha ince bir zırh ve gövdesi onu kardeşlerine gore daha hızlı kıldı. Önemli olarak KV-1S modelinde Sovyet tanklarında bir ilk olarak komutan için küçük bir kubbe bulunuyordu. Bu sayede komutan her yönü görme şansına sahipti. Buna rağmen T-34 tankları bu ince zırhlı KV modeli ile aynı işi yapıyor ama daha ucuza üretiliyordu. 1943 yılına kadar Sovyet ağır tank programı iptal edildi.

Alman Panther tankının 1943 yazında ortaya çıkması ilie Kızıl Ordu 1941 yılından beri ilk defa KV projesinde ciddi değişikliğe gitti. Sovyet tanklarının Alman Panther ve Tiger tanklarına karşı daha büyük toplara ihtiyaç duyduğu ortaya çıktı.

KV tanklarına geçici olarak yapılan değişiklikle KV-85 modeline ulaşıldı. KV-1S modeline yeni bir taret takılarak KV-13 modeli elde edildi. Bu taretin üzerinde daha önce SU-85 ve ilk T-34-85 modellerinde de kullanılan 85 mm D-5T top bulunuyordu. Halihazırda çok ihtiyaç duyulan muhteşem KV-85 tankının üretimi çok yavaştı. KV modelleri servisten kalkmadan sadece 130 adet üretildi. KV-85 1943 sonbaharı ve 1944 kışında üretilen bu tanklar bahar ve yazın aylarında kullanıldı.

Varisi[değiştir | kaynağı değiştir]

KV-13 modeli temel alınarak elde edilen yeni ağır tank tasarımının üretimine 1943 yılında başlandı. Kliment Voroşilovun siyasi kariyerinin sona ermesi ile yeni tank projesine Stalin nin adı Iosef Stalin tankı denildi. KV-13'ten geliştirilen IS-85 prototipi kabul edilerek IS-1 ağır tank üretimine başlandı. 100 mm ve 122 mm toplar arasında yapılan testler sonucunda araçta 122 mmlik topun kullanılmasına karar verildi. Yapılan yer testleri sonucunda büyük A-19 122 mm topun Alman Panther tanklarını etkisiz hale getirdiği görüldü. 122 mm top 100 mmlik topa gore çok daha büyük HE mermileri atabiliyordu, ki elde bu topları ve mühimmatı üretebilecek fazlası ile olanak mevcuttu. IS-85 yerini The IS-122 tasarımına bıraktı. Bu tasarım ileride çok sayıda üretilecek IS-2 tankına başlangıç teşkil etti. 85 mmlik top hafif SU-85 veT-34-85 modellerinde kullanıldı.

Bazı KV tankları savaşın sonuna kadar serviste kaldı. Bununla beraber büyük çoğunluğu yok edildi.

Modelleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• KV-1
  • Model 1939

    

    – İlk üretilen model olan bu tank mekanik olarak bozulmaya elverişli de olsa, Kış Savaşı sırasında Alman tanksavar silahlarına karşı büyük bir direnç göstermiştir. Bu tankın 76 mm L-11 tank topu bulunuyordu. Birçoğunun gövde kısmında makineli tüfek bulunmuyordu. “141” adet üretildi. Renkli çizimi
  • Model 1940 (Alman tasarımı: KV-1A) – 76 mmlik F-32 topu ve yeni kalkanı ile silahlandırıldı. Renkli çizimi
  • Model 1940 s ekranami ("geniş görüntü") ya da KV1-E – Zırhı cıvata ile takılan çelik plakalar ile güçlendirildi ve F-32 top kullanıldı. renkli çizimi
  • Model 1941 (KV-1B) – Taret, gövde ve yan kısmındaki zırhları 25 mm ile 35 mmlik kalınlığa ulaştı. Taret zırhı dökmedendi ve kaynakla tuturuldu. Tanka ana silah olarak önce uzun namlulu F-34 tank topu, daha sonra 76.2 mmlik ZiS-5 topu takıldı.
  • Model 1942 (KV-1C) – Tareti tamamen döküm veya kaynak zırhla kaplandı. Motoru geliştirildi ve silah olarak 76 mm ZiS-5 tank topu kullanıldı.
  • KV-1S – Hafif ve daha hızlı olan bu model 1942 yılında tasarlandı. Zırhı inceydi. Yeni küçük ve dökme tareti ve yeniden tasarlanan arka gövdesi vardı. 1370 adet üretildi. Renkli çizimi
• KV-85 – KV-1S modeline 85 mm D-5T top bulunan IS-1 tareti takıldı. 130 adet olarak Eylül Ekim 1943 tarihleri arasında üretildi. IS tankları üretilene kadar geçici çözüm olarak kullanıldılar.
• KV-13 - KV serisi tankların yeniden tasarlanan modeliydi. Yeniden adlandırılan bu model daha sonra IS-2 tankı olarak üretime sokuldu.
• KV-4 - KV serisi için N. L. Dukhov tarafından tasarlanan model. 107 mm Zis-6 silahı onu çok güçlü kılıyordu. Silahlar:

Motorlar: M-40, 2X V-2K-F (2 adet dizel motor)

• • Ana Silahı: 107 mm Zis-6 Uzun
  • 122 mm D-2-5T Uzun
  • 122 mm D-25T Uzun
  • 107 mm ZiS-24 Çok Uzun ZIS-6
• KV-220 - KV-1 modelinin geliştirilmiş modelidir. Zis-5 top ve 100 milimetrelik zırhı onu çok güçlü kılıyordu. 1940 yılının bahar ve yazında geliştirilmeye başlansa da motorun zayıflığı nedeniyle üretimi iptal edildi.

Kızıl Ordu'nun II. Dünya Savaşı'ndaki tankları[değiştir | kaynağı değiştir]

Modelleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• KV-2 (334) – Ağır taarruz topu olan araç M-10 152 mm howitzer ile silahlandırıldı. KV-1 ile aynı zamanda üretime alındı. Sahip olduğu ağır taret ve toptan ötürü KV-2, KV-1 modeline göre daha yavaş ve büyüktü. Fazladan ağırlık tankın çok çabuk bozulmasına neden oluyordu. Bu sebepten üretimi durduruldu. Orijinal KV-2 önce KV-1 şasesi üzerine, daha sonra tasarlanan KV-2B ise KV-1 M1940 şasesi üzerine yapıldı. Renkli çizimi
• KV-8 (42) – KV-1 taretine makineli tüfeğin yanına ATO-41 model alev makinası takıldı. Alev makinesine yer açmak için daha 45 mm M1932 top kullanılmasına karar verildi. Görüntüsü değiştirilen bu top aynen standard 76 mm top gibi görünüyordu. Renkli çizimi
• KV-8S (25) – KV-1S tankında bulunan ATO-41 alev makinesi yerine tarete coaxial makineli top yerleştirildi.
• KV-14 – 152 mmlik kundağı motorlu obüs olarak tasarlanan araç daha sonra SU-152 adı altında üretildi. Renkli çizimi

Görev tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Raseiniai[değiştir | kaynağı değiştir]

Barbarossa Harekatı başladığında Kızıl Ordunun elinde 508 adet KV tankı bulunuyordu. (Zaloga & Grandsen 1984:125). Nazi Almanyası ordusu Wehrmachtın elindeki tank ve tanksavar silahları KV tanklarını etkisiz kılmaya yetmiyordu. Bunu için hava desteği, 105 mmlik obüs veya 88 mm toplarının yardıma ihtiyaç duyuyordu. 23–24 Haziran tarihinde tek bir KV-2 Alman 6. Panzer Tümenine ait tankları Raseiniai, Litvanyada bulunan Dubissa Nehri üzerinde köprü başında bütün gün bekletmişti. Bu olay sonucunda Alman Panzergruppe 4 bağlı birliklerin Leningrad saldırısında destek almaları gecikmiş ve cephenin durumu değişmişti. (Zaloga & Grandsen 1981:10–12).

Krasnogvardeysk[değiştir | kaynağı değiştir]

14 Ağustos, 1941 tarihinde öncü Alman 8. Panzer tümenine bağlı birlikler Leningrad yakınlarındaki Krasnogvardeysk kasabasında 5 adet KV-1 tankı ile karşılaştı. Sovyet tankları bataklığın yanındaki korulukta çok iyi gizlenmişti. KV-1 tanklarından 864 nolu araçta bulunan Teğmen Kolobanov birliğe komuta ediyordu.

Bataklıktan geçen tek bir yol bulunuyordu ve bu yolun hemen karşısındaki koruluk coğrafi olarak Kızıl Ordu ya ait araçlara avantaj sağlıyordu. Teğmen Kolobanov bir gün önce de araziyi gezerek saldırı planını gözden geçirerek üzerinde çalıştı. Her bir KV-1 tankı normalde taşıdığı mühimmatın iki katı kadar cephane ile yüklendi. Ayrıca fazladan zırh delici mermileri de bulunuyordu. Kolobanov tank komutanlarına kendisi emir vermeden kesinlikle ateşe başlamamalarını emretti. Bütün tanklarını ortaya çıkartmadan sadece bir tanesi düşman ile çatışmaya girerek kaçacak ve Alman tankları bunu takip ederken tuzağa düşecekti.

14 Ağustos ta, Alman 8. Panzer Tümenine bağlı öncü birlikler doğrudan tuzağa girdiler. Kolobanov un tankı tarafından vurulan ilk Alman tankının tanksavar mayınına çarptığını düşünen diğer Alman tankları oldukları yerde durdu. Bu sırada ikinci tankta vuruldu. Bunun mayın olmadığını anlayan Almanlar koruluğa doğru ateş etmeye başladılar. Ancak hedef gözetmeden boşa ateş ediyorlardı. Bu sırada en sonda bulunan Alman tankıda vuran Kolobanov, geriye kalan Alman tanklarının kaçış yollarını kapattı.

Almanlar kendilerine ateş edenin Kolobanov ait tank olduğunu anladılarç Ancak bu sure zarfında Kolobanov çoktan düşman görüşünün dışına çıkmış ve saklanmıştı. Yolun dışına çıkan Panzer tankları ise bataklığa saplanıp açık hedef halini alıyordu. 22 adet Alman tankı ve 2 adet çekili top Kolobanov ın komutasındaki No. 864 tarafından mermisi bitene kadar açılan ateş ile yok edildi. Kolobanov emir ile ateşe başlayan diğer KV-1tankalrı yarım saatlik ateş sonucunda 21 kadar daha Alman tankını yok etti.

Çatışma sonucunda No. 864 şaseli aracın toplamda 135 kez Almanlar tarafından vurulduğu görüldü. Ancak KV-1 in zırhı bu küçük kalibreli atışlara dayanıklıydı. Kolobanov bu başarısından ötürü Order of Lenin ve sürücüsü Usov ise Order of the Red Banner ile ödüllendirildi.

Her ne kadar bu çatışma Sovyet tarafında büyük bir başarı olarak lanse edilse de karşılaştıkları Alman tanklarının çoğu 2 cm KwK 30 tank topu taşıyan Panzer II ve az sayıdaki 37-mm KwK 36 L/46.5 top taşıyan Panzer III modellerinden oluşmaktaydı. Alman tank topları menzil ve güç bakımından KV-1 e ait 76 mm lik top ile mukayese bile edilemezdi. Ayrıca dar paletli araçların bataklıkta hareket edebilecek pek şanslarıda yoktu.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• Zaloga, Steven J. and James Grandsen (1981). Soviet Heavy Tanks. London: Osprey Publishing. ISBN 0-85045-422-0.
• Zaloga, Steven J. and James Grandsen (1984). Soviet Tanks and Combat Vehicles of World War Two. London: Arms and Armour Press. ISBN 0-85368-606-8.
• Zaloga, Steven J. and Peter Sarson (1996). KV-1 & 2 Heavy Tanks 1939–1945. Oxford: Osprey Publishing. ISBN 1-85532-496-2.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Kliment Voroşilov (tank) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• LemaireSoft
• OnWar specifications: KV-1 M39, KV-1e M40, KV-1 M41, KV-1S, KV-85, KV-2
• Russian Battlefield: KV-129 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., KV-1S27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., KV-229 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., KV-829 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., KV-8514 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., KV-329 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• World War II Vehicles

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• II. Dünya Savaşı Zırhlı Araç Listesi