Kazakistan Halk Partisi

Kazakistan Halk Partisi
*Қазақстан халық партия*
Kazakistan Halk Partisi; Қазақстан халық партия
Kısaltma	QHP
Genel başkan	Aykin Kongirov
Kurucu	Jambıl Ahmetbekov
Sekreter	Turgin Sidikov; Jambıl Ahmetbekov; Gauhar Nugmanova; Viktor Smirnov
Kuruluş tarihi	21 Haziran 2004 (Kazakistan Komünist Halk Partisi olarak)
Önceli	Kazakistan Komünist Partisi
Merkez	Astana
Üyelik (2008)	56.292
İdeoloji	Komünizm; Marksizm-Leninizm
Siyasi pozisyon	Aşırı sol
Ulusal üyelik	Halk Koalisyonu
Uluslararası üyelik	Uluslararası Komünist ve İşçi Partileri Toplantısı
Meclis	5 / 98
İnternet sitesi
	qhp.kz

Kazakistan Halk Partisi (Kazakça: Қазақстанның халықтық партиясы, QHP; Rusça: Народная партия Казахстана, NPK) eski adıyla Kazakistan Komünist Halk Partisi (Kazakça: Қазақстан коммунистік халық партия / Kazakstan Kommunistik Halk Partiya / QKHP, Rusça: Коммунистическая народная партия Казахстана (КНПК)), Kazakistan'da bir siyasi partidir. Parti başkanı Aykin Kongirov'dur. Merkez Komite Sekreterleri Turgin Sidikov, Jambıl Ahmetbekov, Gauhar Nugmanova ve Viktor Smirnov'dur.^[1]

Parti 21 Haziran 2004'te kurulmuş olup kuruluş tarihinde 90.000 kayıtlı üyesi bulunmaktaydı. 2004 seçimlerinde %1,98 oy almıştır. 2007 seçimlerinde %1,29 oy almış ama seçim barajını aşamadığı için Meclis'e girememiştir. 2012 seçimlerinde % 7.19 oy alarak meclise girebilmiştir.^[2] 10 Ocak 2021'de yapılan parlamento seçimlerinde ise % 9.10 oy alarak meclise giren üç partiden biri olmuştur.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

1999 seçimlerinde % 17,7 oranında oy alarak Kazakistan meclisindeki ana muhalefet partisi olan Kazakistan Komünist Partisi'nde ortaya çıkan bölünmenin ardından kuruldu. Komünist Parti birinci sekreteri Serikbolsın Abdildin ile anlaşmazlığa düşen 12 üye Merkez Komite'den istifa etti. Beraberinde 15.000 üye daha istifa ederek yeni partinin kuruluşunda yer aldı. Nisan 2004'te toplanan kongre ile kurulan parti 21 Haziran 2004'te Kazakistan Adalet Bakanlığı tarafından onaylandı. 2004 yılında girdiği ilk meclis seçimlerinde % 1.98 oranında oy alabildi.

28 Mart 2007'de KKHP (Kazakistan Komünist Halk Partisi) ile KKP (Kazakistan Komünist Partisi)'nin birleşeceği yönünde ortak basın toplantısı düzenlendi. Ancak birleşme çabaları başarısızlıkla sonuçlandı.

14 Şubat 2011'de toplanan olağanüstü kongrede, yapılacak devlet başkanlığı seçimlerinde Jambıl Ahmetbekov'un aday gösterilmesi kararı alındı. 5 Nisan'da yapılan devlet başkanlığı seçimlerinde Nursultan Nazarbayev % 95 oyla birinci gelirken, Ahmetbekov ise % 1,74 oy oranıyla ikinci oldu. Diğer adaylardan Kasımov % 1,31, Eleusizov % 1,07 oranında oy alabildi.

15 Ocak 2012'de yapılan genel seçimlerde KKHP % 7,19 oy alarak mecliste 7 milletvekili ile temsil hakkı kazandı.

11 Kasım 2020'de KKHP'nin 15. Olağanüstü Kongresi'nde parti adını Kazakistan Halk Partisi (QHP) olarak değiştirildi ve yeni başkanı Aykin Kongirov oldu.^[1]

İdeoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Partinin temel hedefleri bilimsel ve teknolojik ilerleme, bilimsel sosyalizmin ilkelerine dayalı gerçek demokrasinin tesisi, sosyal adalet, manevi ve ahlaki değerlerin korunması, özgürlük ve refah ortamının sağlanmasıdır.^[3]

Partinin temel amaç ve görevleri şöyle belirtilmiştir:

İnsanın sömürülmesinin engellenmesi, iktidarın alınarak gerçek demokrasinin tesisi, Kazakistan Halk Cumhuriyeti'nin ilan edilmesi, mülkiyet hakkının korunmasıyla birlikte kollektivizasyon ve kooperatifin geliştirilmesi.^[3]

Tarım ve sanayide modern teknolojinin kullanılması, Sovyet dönemi sosyal güvencelerin restorasyonu. Uluslararası ilişkilerde BDT (Bağımsız Devlet Topluluğu) ülkeleriyle ilişkilerin öncelikli olarak geliştirilmesi, terörizme karşı ortak hareket edilmesi.^[3]

Semboller[değiştir | kaynağı değiştir]

Eylül 2013'te parti bayrağının üzerinde Lenin'in profilinin olduğu bir kızıl bayrak olması kararlaştırıldı. Bayrağın üzerinde kısaltılmış olarak Kazakça (ҚKHP) ve Rusça (КНПК) partinin ismi yazmaktadır. Parti ambleminde ise bir orak-çekiç etrafında yine Kazakça (KKHP) ve Rusça (КНПК) olarak partinin ismi yer almaktadır. 1923 yılında Sovyetler Birliği bayrağında kabul edilen ve beş kıtanın işçilerini birliğe çağıran beş köşeli yıldızın da orak-çekiç sembolünün hemen üstünde yer alması kararlaştırıldı.

Seçim sonuçları[değiştir | kaynağı değiştir]

Cumhurbaşkanlığı seçimleri[değiştir | kaynağı değiştir]


Seçim	Parti Adayı	Oy	%	Sonuç
2005	Erasıl Abilkasımov	23,252	0.34%	Kaybetti
2011	Jambıl Ahmetbekov	111,924	1.36%	Kaybetti
2015	Turgın Sızdıkov	145,756	1.61%	Kaybetti
2019	Jambıl Ahmetbekov	167,649	1.82%	Kaybetti

Meclis seçimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçim	Oy	%	Sandalye	±	Hükümet
2004	Bilinmiyor	3.4%	0 / 77	0	Yok
2007	76,799	1.3%	0 / 98	0	Yok
2012	498,788	7.19%	7 / 98	7	Muhalefet
2016	537.123	7.14%	7 / 98	0	Muhalefet
2021	659.019	9.10%	10 / 98	3	Muhalefet

^[4]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b "New Chairman of People's Party of Kazakhstan elected". 11 Kasım 2020. 17 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2021.
^ "Two more Kazakh parties wins parliamentary seats". BBC. 16 Ocak 2012. 7 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2021.
^ ^a ^b ^c "КНПК убрала слово "коммунистическая" из названия партии". Sputnik Казахстан (Rusça). 12 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2020.
^ tengrinews.kz (10 Ocak 2021). "Предварительные итоги явки на выборы в Казахстане - 63,3 процента". Главные новости Казахстана - Tengrinews.kz (Rusça). 10 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2021.

[:0-1] "New Chairman of People's Party of Kazakhstan elected". 11 Kasım 2020. 17 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2021.

[2] "Two more Kazakh parties wins parliamentary seats". BBC. 16 Ocak 2012. 7 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2021.

[ru.sputnik.kz-3] "КНПК убрала слово "коммунистическая" из названия партии". Sputnik Казахстан (Rusça). 12 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2020.

[4] tengrinews.kz (10 Ocak 2021). "Предварительные итоги явки на выборы в Казахстане - 63,3 процента". Главные новости Казахстана - Tengrinews.kz (Rusça). 10 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

g t d Kazakistan'daki siyasi partiler
Meclis	Amanat (62) Auyl Halkın Demokratik Yurtsever Partisi (8) Cumhuriyet (6) Ak Yol (6) Kazakistan Halk Partisi (5) Ulusal Sosyal Demokrat Parti (4)
Kazakistan'da siyaset Kazakistan'daki siyasi partiler listesi

Kazakistan Komünist Halk Partisi nedir?, Kazakistan Komünist Halk Partisi anlamı nedir?, Kazakistan Komünist Halk Partisi ne demektir?