Japonya Uzay Araştırma Ajansı

Japonya Uzay Araştırma Ajansı
JAXA
宇宙航空研究開発機構
	JAXA logosu
	; JAXA'nın genel merkezi olan Chōfu Havacılık Merkezi
Genel bilgiler
Kuruluş tarihi	1 Ekim 2003
Önceki kurumlar	NASDA (1969-2003); ISAS (1981-2003); NAL (1955-2003);
Türü	Uzay ajansı
Bağlılığı	Eğitim, Kültür, Spor, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı
Adres	Chōfu, Japonya
Yıllık bütçe	211.11 milyar JP¥ (2013); 2.03 milyar US$
Yönetici(ler)	Hiroshi Yamakawa, Genel müdür;
Web sitesi	www.jaxa.jp

Japonya Uzay Araştırma Ajansı, (Japonca: 国立研究開発法人宇宙航空研究開発機構, romanize: Kokuritsu-kenkyū-kaihatsu-hōjin Uchū Kōkū Kenkyū Kaihatsu Kikō; Japan Aerospace EXploration Agency (JAXA) "Havacılık ve Uzay Araştırma ve Geliştirmeleri üzerine Ulusal Araştırma ve Geliştirme Ajansı"), Japonya'nın ulusal havacılık ve uzay ajansıdır. 1 Ekim 2003'te NASDA, ISAS ve NAL adlı üç kurumun birleştirilmesiyle kurulmuş olup bilimsel araştırma, teknoloji geliştirme ve yörüngeye uyduların fırlatılması ve yerleştirilmesinden sorumludur ve asteroid keşifleri ve olası insanlı Ay keşifleri gibi çok daha gelişmiş görevlerde yer almaktadır.^[2] Merkezi Tokyo'nun Chōfu kentinde bulunan Chōfu Havacılık Merkezi'nde yer almaktadır.

JAXA'nın sloganı "One JAXA"^[3] ve kurumsal sloganı "Gerçekleştirmek için Keşfet"tir (önceden "Göklere ulaşmak, uzayı keşfetmek için").^[4]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

JAXA, 1 Ekim 2003 tarihinde NASDA, ISAS ve NAL olmak üzere üç devlet kurumunun birleştirilmesiyle Japonya Eğitim, Kültür, Spor, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı (MEXT) ve İçişleri ve Haberleşme Bakanlığı (MIC) tarafından yönetilen bir bağımsız idarî Kurum olarak kuruldu.^[5]

Birleşme öncesinde ISAS uzay ve gezegen araştırmalarından sorumluydu, NAL havacılık araştırmalarına odaklanmıştı. 1 Ekim 1969'da kurulan NASDA ise roket ve yapay uydular geliştirmiş ve Japon Deney Modülü'nü de yapmıştı. Eski NASDA genel merkezi, Kyūshū'nun 115 kilometre güneyinde, Tanegashima Adası'ndaki Tanegashima Uzay Merkezi'nin şu anki yerinde bulunuyordu. NASDA ayrıca ABD Uzay mekikleri ile uzaya çıkan Japon uzayadamlarını da yetiştirmiştir.^[6]

Japonya Temel Uzay Yasası 2008'de kabul edilmiş ve JAXA'nın yetki alanı, Başbakan tarafından yürütülen Kurul'daki MEXT'den Uzay Geliştirmeleri için Stratejik Merkez'e (SHSD, Strategic Headquarters for Space Development) taşınmıştır. 2016 yılında Ulusal Uzay Politikası Sekreterliği (NSPS) kuruldu.^[7]

2012 yılında yeni yasa, JAXA'nın görevlerini yalnızca füze erken uyarı sistemleri gibi bazı askeri alan geliştirmelerini de içine alacak şekilde barışçıl amaçlara yönelik genişletmiştir. JAXA'nın politik denetimi, MEXT'den Başbakanlık Kabine Ofisi'ne yeni bir Uzay Strateji Ofisi aracılığıyla geçmiştir.^[8]

19 Ocak 2024 tarihinde, Japonya Uzay Ajansı aracı olan SLIM'in Ay'ın yüzeyine indiğini açıkladı. Bununla birlikte Japonya Ay'a iniş yapan beşinci ülke oldu.^[9]

Örgütlenme[değiştir | kaynağı değiştir]

JAXA aşağıdaki alt birimlerden oluşmaktadır:

Uzay Teknolojisi I. Başkanlığı
Uzay Teknolojisi II. Başkanlığı
İnsanlı Uzay Uçuşu Teknoloji Başkanlığı
Araştırma ve Geliştirme Başkanlığı
Havacılık Teknolojileri Başkanlığı
Uzay ve Uzay Bilimleri Enstitüsü (ISAS)
Uzay Keşif Yenilikleri Etkinlik Merkezi

JAXA, genel merkezi Tokyo'nun Chōfu kentinde yer almakta olup Japonya'daki birçok konumda ve bazı yurt dışı ofislerinde araştırma merkezlerine sahiptir. Ayrıca:

Tokyo Dünya İzlem Araştırma Merkezi (EORC, Earth Observation Research Center)
Dünya Gözlem Merkezi (EOC, Earth Observation Center), Hatoyama
Noshiro Test Merkezi (NTC, Noshiro Testing Center), Noshiro
Sanriku Bilimsel Balon Merkezi (SBC) - Bu sitedeki balonlar 1971'den beri üretilip kullanılmaktadır.
Kakuda Uzay Merkezi (KSPC), Kakuda - Roket motorlarının geliştirilmesi görevindedir. Temel olarak sıvı yakıtlı motorların geliştirilmesi için çalışır.
Sagamihara Kampüsü (ISAS) – Roket ve uydular için deney düzeneklerinin geliştirilmesi görevindedir ve ayrıca idari binalara sahiptir.
Tanegashima Uzay Merkezi - Hâlen H-IIA ve H-IIB roketleri için fırlatma alanıdır.
Tsukuba'daki Tsukuba Uzay Merkezi (TKSC). Japonya'nın uzay araştırmaları ağının merkezidir. Uyduların ve roketlerin araştırılması ve geliştirilmesinde, yapay uyduların izlenmesi ve kontrol edilmesi görevini yürütür. Japon Deney Modülü ("Kibō") için deneysel araç gereçler geliştirir. Uzay adamlarının eğitimi de burada gerçekleşir. Uluslararası Uzay İstasyonu harekâtları için Japon Uçuş Kontrol Ekibi, Tsukuba'daki Uzay İstasyonu Entegrasyon ve Tanıtım Merkezi'nde (SSIPC, Space Station Integration & Promotion Center) yer almaktadır. SSIPC, S-bandı ses aktarımı yoluyla UUİ ekipleri ile düzenli olarak iletişim kurar.^[10]
Uchinoura Uzay Merkezi - günümüzde Epsilon roketleri için kullanılan fırlatma sitesidir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "決算報告書" (PDF). JAXA. 26 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Ağustos 2014.
^ McCurry, Justin (15 Eylül 2007). "Japan launches biggest moon mission since Apollo landings" [Japonya, Apollo inişlerinden beri en büyük Ay görevini başlattı]. guardian.co.uk. Londra: The Guardian. 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2007.
^ "JAXA - Keiji Tachikawa - JAXA in 2006 -". JAXA. 21 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2015.
^ "JAXA - New JAXA Philosophy and Corporate Slogan" [JAXA'nın Yeni Felsefesi ve Kurumsal Sloganı]. JAXA. 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2015.
^ "Law Concerning Japan Aerospace Exploration Agency" [Japonya Havacılık ve Uzay Araştırma Kurumu İlgili Kanunu] (PDF). JAXA. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2010.
^ Kamiya, Setsuko, "Japan a low-key player in space race 27 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [Japonya uzay yarışında düşük anahtarlı bir oyuncudur]", The Japan Times, 30 Haziran 2009, ss.3
^ An overview of Japan’s space activities 24 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [Japonya’nın uzay etkinliklerine genel bakış], 14 Ağustos 2018.
^ "Japan Passes Law Permitting Military Space Development". defensenews.com. Defense News. 22 Haziran 2012. 21 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2012.
^ "Japonya Ay'a iniş yapabilen beşinci ülke oldu | Euronews". web.archive.org. 19 Ocak 2024. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2024.
^ "ISS On-Orbit Status 04/23/09". hq.nasa.gov > iss reports 2009. NASA. 23 Nisan 2009. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Resmî site

[1] "決算報告書" (PDF). JAXA. 26 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Ağustos 2014.

[2] McCurry, Justin (15 Eylül 2007). "Japan launches biggest moon mission since Apollo landings" [Japonya, Apollo inişlerinden beri en büyük Ay görevini başlattı]. guardian.co.uk. Londra: The Guardian. 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2007.

[3] "JAXA - Keiji Tachikawa - JAXA in 2006 -". JAXA. 21 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2015.

[4] "JAXA - New JAXA Philosophy and Corporate Slogan" [JAXA'nın Yeni Felsefesi ve Kurumsal Sloganı]. JAXA. 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2015.

[5] "Law Concerning Japan Aerospace Exploration Agency" [Japonya Havacılık ve Uzay Araştırma Kurumu İlgili Kanunu] (PDF). JAXA. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2010.

[6] Kamiya, Setsuko, "Japan a low-key player in space race 27 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [Japonya uzay yarışında düşük anahtarlı bir oyuncudur]", The Japan Times, 30 Haziran 2009, ss.3

[spacetechasia20180814-7] An overview of Japan’s space activities 24 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [Japonya’nın uzay etkinliklerine genel bakış], 14 Ağustos 2018.

[defensenews-20120622-8] "Japan Passes Law Permitting Military Space Development". defensenews.com. Defense News. 22 Haziran 2012. 21 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2012.

[9] "Japonya Ay'a iniş yapabilen beşinci ülke oldu | Euronews". web.archive.org. 19 Ocak 2024. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2024.

[10] "ISS On-Orbit Status 04/23/09". hq.nasa.gov > iss reports 2009. NASA. 23 Nisan 2009. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

JAXA nedir?, JAXA anlamı nedir?, JAXA ne demektir?