II. Dünya Savaşı'nda Macaristan

Macaristan I. Dünya Savaşı'ndan yenilgiyle ayrılan devletlerden birisi oldu. Savaştan sonra imzalanan Trianon Antlaşması ile hem toprak kaybedilmişti hem de silah konusunda sınırlandırılmalar mevcuttu. Ayrıca ekonomi konusunda da maddeler vardı. Antlaşmadan önce kaybedilen toprakları geri kazanmak için ülkede komünist devrim Béla Kun harekâtlar düzenlese de başarılı olamadı. Hatta komünist rejim yıkıldı. Bu durumda I. Dünya Savaşı'nda aynı kaderi yaşayan Almanya ile ittifak yapması işten bile değildi. Tabi hükûmet pek istemese de hem kralın isteği hem de Almanlar'ın baskısı sonucunda Anti-Komintern Paktı imzalandı.

Bölgesel genişleme[değiştir | kaynağı değiştir]

Çekoslovakya[değiştir | kaynağı değiştir]

Ekim 1938 yılında imzalanan Münih Antlaşması, Çekoslovak Cumhuriyeti'nin dağılmasına neden oldu. Bunun yerine Almanlar İkinci Çekoslovak Cumhuriyeti'ni kurdurttu. Bu kurulan cumhuriyette Slovakya'ya ve Karpat Ruthenia'ya özerlik verildi. Macaristan, kendilerine ait paramiliter güç olan Ragged Guard, bu özerk bölgelere 500 militan ile saldırdı. 9 Ekim'de Macar hükûmeti yeni kurulan cumhuriyetle görüşmelere başladı. Ancak 11 Ekim'de Macar kuvvetler Çek-Slovak birlikleri tarafından yenilgiye uğratıldı. Macarlar'ın insan kaybı toplam 350'dir.

Birinci Viyana Hediyesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu hediye ile 2 Kasım 1938'de Almanya ve İtalya, Çekoslovakya'yı Güney Slovakya ve Güney Altkarpatya'yı (bugünkü Ukrayna'da) Macaristan'a vermeye zorlamıştır.

Carpatho-Ukrayna ve Slovakya[değiştir | kaynağı değiştir]

14 Mart günü, Slovakya ve 15 Mart'ta, Carpatho-Ukrayna bağımsızlık ilan etti. Macaristan 14 Mart ile 18 Mart tarihleri arasında, Macar silahlı kuvvetleri Karpat Ruthenia'nın geri kalanını işgal etti. Carpatho-Ukrayna bağımsızlığını reddetti. Ve daha sonra orayı işgal etti. Macaristan, Almanlar tarafından atanan Josef Tiso ile anlaşamadı. Doğu sınırında gerçekleşen anlaşmazlıklar savaşa dönüştü. Savaş, "Küçük Savaş" olarak adlandırıldı. Savaş sonucunda Macaristan istediğini aldı.

İkinci Viyana Hediyesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu hediye ile Almanya ve İtalya; 30 Ağustos 1940'ta Romanya'yı, Transilvanya'nın yarısını (Kuzey Transilvanya) Macaristan'a vermeye zorlamıştır. Tersine çevrilmeye çalışılan Triyanon Antlaşması gibi bu da çok milletli bir bölgeyi bir ülkeden diğerine vererek büyük sayıda insan göçüne neden olmuştur.

Buna ek olarak, 7 Eylül 1940'ta Romanya, 1913'te 2. Balkan Savaşıyla aldığı güney Dobruca'yı Bulgaristan'a vermek zorunda kalmıştır.

Yugoslavya'dan alınan topraklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Almanlar, Yugoslavya'yı işgal ettiği sırada Macarlar'ı burayı işgal etmeye zorladı. Bu yüzden Pal Teleki intihar etti. Macar ordusu Baranja, Bačka, Međimurje ve Prekmurje'yı topraklarına kattı.

Macarların savaştıkları yerler[değiştir | kaynağı değiştir]

20 Kasım 1940 tarihinde, Macaristan başbakanı Pal Teleki Nazi Almanyası baskısı ile altında Anti-Komintern Paktı'ı imzaladı. Aralık 1940 yılında Pal Teleki Yugoslavya Krallığı ile "Ebedi Dostluk Antlaşması" imzaladı. O zamanki Yugoslavya kralı Prens Paul bu antlaşmayı Alman baskısı altında imzaladı.

25 Mart 1941 tarihinde de, Prens Paul Yugoslavya'yı Anti-Komintern Paktı'na sokacak imzayı attı. Ancak iki gün sonra Yugoslavya'da İngiliz yanlısı bir hükûmet kuruldu. Bunun üzerine Almanlar Balkanların güvenliğini sağlamak amacıyla burayı işgal etme kararı aldı.

Hitler, Yugoslavya'nın işgali için Macarlar'dan destek istedi. Askeri işbirliği karşılığında buradan kendilerine toprak vermeyi taahhüt etti. 3 Nisan 1941 yılında Macaristan Almanlar'la birlikte Yugoslavya'yı işgal etmeye başladı. Ancak bu durumu engellemek isteyen ama başaramayan başbakan Pal Teleki bu duruma katlanamayarak intihar etti. Onun yerine László Bardossy Başbakan olarak göreve geldi.

Yugoslavya'nın işgali[değiştir | kaynağı değiştir]

Pal Teleki'nin intiharından sonra, Luftwaffe Belgrad'ı uyarı yapamadan bombaladı. Alman ordusu Yugoslavya'yı hızlıca işgal etti ve her türlü silahlı direnişi kırdı. Bunun üzerine Macar kral Horthy ordusunu Yugoslavya'ya yolladı.

Sovyetler Birliği'nin işgali[değiştir | kaynağı değiştir]

Macaristan, Sovyetler Birliği işgaline hemen katılmadı. İşgal 22 Haziran 1941 tarihinde başladı. Ancak Hitler Macarlar'dan hemen yardım istemedi. Bununla birlikte, birçok Macar yetkili savaşa girmek için hükûmeti zorladı. Zaten koşullar da Macaristan'ın savaşa girmesine neden oldu. Sovyet hava kuvvetleri Košice'yi (Kassa) bombaladı. Bunun üzerine Macaristan savaşa girdi.

Macar ordusu genel olarak Sovyetler Birliği'nin güney kısmında savaşa girdi. Macar ordusunun girdiği iki büyük savaş vardır. İlki Uman Muharebesi ikincisi ve en büyüğü Stalingrad Savaşıdır. Stalingrad Savaşı yaşadıkları en büyük darbedir. Yaklaşık 100.000 Macar askeri Kızıl Ordu tarafından ele geçirildi.

Naziler'in Macaristan'ı işgali[değiştir | kaynağı değiştir]

Macarlar, İngilizler ve Amerikalılar ile gizli görüşmeler başlattı. Bunun sebebi hem Macar ordusunun yok olması hem de savaşı Müttefik Devletlerin kazanmaya başlamasıdır. Ancak kısa zaman içerisinde bu görüşmeler fark edildi ve Hitler, Macaristan'ı işgal etme kararı aldı. Macar kralı Horthy tutuklanıp ev hapsine atıldı. Devletin başına koyu bir Nazi olan Döme Sztójay geldi. Ancak Macar halkı bu işgalden memnun değildi.

Macaristan'ın Sovyetler tarafından işgali[değiştir | kaynağı değiştir]

Macar ve Alman birliklerince savunulan kent, 29 Kasım 1944 tarihinde Kızıl Ordu'ya bağlı birlikler ve artık Sovyetler Birliği'nin müttefiki olan ve Almanya'ya savaş ilan etmiş bulunan Rumen ordusu tarafından kuşatıldı. Kuşatma, kenti savunan kuvvetlerin 13 Şubat 1945 tarihinde kayıtsız şartsız teslim olmasıyla sona erdi. Kenti kuşatan Sovyet güçleri, Rodion Malinovski'nin 2. Ukrayna Cephesi'ne bağlı birliklerdir. Savunmadaki kuvvetler, Alman Waffen-SS birlikleri ile Macar ordusudur. Budapeşte kuşatması II. Dünya Savaşı boyunca yaşanan en kanlı kuşatmalardan biri oldu.

Soykırım[değiştir | kaynağı değiştir]

Macarlar Temmuz 1941'de, ele geçirdikleri Carpato bölgesinde 18.000 Yahudi'yi Alman silahlı kuvvetlerine teslim etti. Kamianets-Podilski'de 2000'i öldürüldü. Daha sonra Yahudiler ile evlenme yasağı getiren "Üçüncü Yahudi Kanunu" kabul edildi.

Kamianets-Podilski kitle cinayetinden sonra, Macar askerleri 3.000 Sırp ve Yahudi rehine öldürdü. Bunun sebebi de Yugoslavya'da direniş hareketi gelişmesinden kaynaklanmaktadır.

1944 yılında Macaristan Alman işgaline uğradıktan sonra, burada bulunan Yahudiler ve Romanlar Auschwitz toplama kampına yollandı. Savaşın sonunda, öldürülen Macar Yahudi sayısı 450.000 ila 606.000 dır. Yaklaşık 28.000 Macar Romanı da öldürüldü.

Bilanço[değiştir | kaynağı değiştir]

300.000 Macar askeri öldürüldü. Ayrıca 600.000 sivil öldü (toplama kamplarında öldürülen Romanlar ve Yahudiler dahil). Macaristan'ın başkenti olan Budapeşte savaşta en fazla zarar gören şehirlerden birisi oldu.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Hungary: The Unwilling Satellite John F. Montgomery, Hungary: The Unwilling Satellite. Devin-Adair Company, New York, 1947. Reprint: Simon Publications, 2002.
Pogany, Istvan, Righting Wrongs in Eastern Europe, Manchester University Press, 1997, pp. 26–39, 80-94.
Dawidowicz, Lucy. The War Against the Jews, Bantam, 1986, p. 403; Randolph Braham, A Magyarországi Holokauszt Földrajzi Enciklopediája (The Geographic Encyclopedia of the Holocaust in Hungary), Park Publishing, 2006, Vol 1, p. 91.
Crowe, David. “The Roma Holocaust,” in Barnard Schwartz and Frederick DeCoste, eds., The Holocaust's Ghost: Writings on Art, Politics, Law and Education, University of Alberta Press, 2000, pp. 178–210.
Thomas, The Royal Hungarian Army in World War II, pg. 11

II. Dünya Savaşı'nda Macaristan nedir?, II. Dünya Savaşı'nda Macaristan anlamı nedir?, II. Dünya Savaşı'nda Macaristan ne demektir?