Göçmen yatırımcı programı

Göçmen yatırımcı programı, ikamet ve vatandaşlık karşılığında yabancı sermaye ve iş adamlarını cezbetmek için tasarlanmış program. Bunlar yatırım, altın vize veya altın pasaport programları ile vatandaşlık olarak da bilinir.^[1]^[2]

Göçmen yatırımcı programları, genellikle iş yaratma, gayrimenkul satın alma, geri ödemesiz katkılar veya belirli hedeflenen endüstriler ile ilgili olarak, yeterlilik kazanması için yatırımın yerine getirilmesi gereken birden fazla kritere sahiptir.^[3] Bu programların çoğu, yatırımın ikamet etmek veya ait olmak istedikleri ülkenin refahına, ilerlemesine ve ekonomik kalkınmasına katkıda bulunmasını sağlayacak şekilde yapılandırılmıştır. Sadece bir yatırımdan ziyade daha çok ekonomik bir katkı yapmakla ilgilidir.^[4]

Göçmen yatırımcı programlarının geçmişi[değiştir | kaynağı değiştir]

Altın vize, genellikle bir ülkeden mülk satın alarak ilgili ülkeye belirli bir miktar para yatırım yapan kişilere verilen kalıcı oturma vizesidir.

Altın vize programlarının geçmişi, Pasifik ve Karayipler'deki vergi cennetleri vizesiz seyahati kolaylaştıran ve vergi avantajları sağlayan "nakit karşılığı pasaport" programlarının başladığı 1980'lere kadar uzanmaktadır. ^[5] Örneğin, St Kitts ve Nevis, 1984 yılında sadece kalıcı ikamet izni değil, vatandaşlık da sunan programına başladı.^[6]

Altın vizelerin verilmesi, 21. yüzyılda önemli ölçüde yaygınlaştı ve 2015 itibarıyla tüm ülkelerin yaklaşık % 25'i bu vizeleri çıkarmışlardı.^[7] Az miktarda Altın vize istatistiği mevcuttur, ancak IMF 2015 yılında altın vizelerin büyük çoğunluğunun Çin vatandaşlarına verildiğini tahmin etmiştir.^[8]

Gereksinimler ve elde edilmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Altın vizeler, Dominika'da 100.000 $'dan İngiltere'de ise 2.000.000 £'den başlamak üzere her yerde belirli bir yatırım gerektirir. Altın vize almanın en yaygın yöntemi, ilgili ülkede yatırım için belirlenmiş minimum değere sahip gayrimenkul satın almaktır.^[9] Altın vizeler özellikle Çin vatandaşları arasında popüler olmuştur ve 100.000'den fazlası 2007-2016 döneminde bu programlara başvurmuştur.^[10]

Portekiz'in altın vizesi Büyük Durgunluk sırasında ülkenin konut pazarına yatırım çekmeye yardımcı olmak için tanıtıldı. 2020 Ocak itibarıyla ülke, 4467'si Çin vatandaşlarına olmak üzere, 8207 altın vize vermiştir.^[11]^[12]

Malta ve Kıbrıs gibi bazı ülkeler, belirli bir meblağa yatırım yapmaları halinde bireylere vatandaşlık da ("altın pasaport" olarak da adlandırılır) sunmaktadır.^[13]

Yarattığı tartışmalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Yabancı vatandaşlara "altın vize" olarak adlandırılan yatırım programları vasıtasıyla oturum izni veya vatandaşlık verilmesi birçok ülkede tartışmalara yol açtı. Programın göz önündeki ekonomik faydalarının ve yarattığı güvenlik endişeleri, dünyada altın vize programlarının en yaygın eleştiri aldığı konular arasında yer almaktadır. 2014 yılında Kanada hükûmeti altın vize programlarını askıya aldı. Ancak Quebec'in kendi göç politikasını sürdürmesine izin veren Yabancıların Göç ve Geçici Kabulleri ile ilgili Kanada-Québec Anlaşması nedeniyle, Quebec kendi altın vize programını sürdürmektedir.^[14] Altın vizeler Avrupa Parlamentosu üyeleri tarafından da vatandaşlık kavramını reddettiği için eleştirildi ^[15] ve 2014'te Avrupa Parlamentosu, AB pasaportunun "fiyat etiketi" olmaması gerektiğine dair bağlayıcı olmayan bir kararı onayladı.^[16]

Bir araştırmaya göre, AB doğrudan yabancı yatırım programları aracılığıyla son 10 yılda yaklaşık 25 milyar € kazanmıştır.^[17]

Ülkelere göre yatırım programları[değiştir | kaynağı değiştir]

2016 yılında Corpocrat Dergisi'nde yayınlanan bir araştırmada, dünyanın en iyi göçmen yatırımcı programlarına sahip ülkeler Malta, Kıbrıs, Portekiz, Avusturya, İngiltere, ABD, Kanada, Antigua ve Barbuda, Saint Kitts ve Nevis, İspanya, Letonya, Monako, Bulgaristan, Ukrayna, Grenada, Abhazya, Saint Lucia, Avustralya, Hong Kong, Singapur, BAE ve Dominika^[18] olarak gösterildi.

Bununla birlikte, altın vizeler yeni pasaportların sadece küçük bir kısmını temsil etmektedir. Eurostat'a göre, AB genelinde 2016 yılında yapılan 994.800 vatandaşlık başvurusunun sadece yüzde 0.1'i ile yatırım programları kapsamında gerçekleşmiştir.^[19]

Dominika, 1993 yılında, Ekonomik Çeşitlendirme Fonu ve ya alternatif olarak onaylanmış bir projenin bir ücret karşılığında satın alınması yoluyla yatırımcılara Dominik vatandaşlığı kazanma fırsatı sağlamak için programını uygulamaya koydu.^[20]

2014 yılında ihale edilen Malta Bireysel Yatırımcı Programı ise,^[21] Malta Hükûmeti tarafından sadece saygın başvuru sahiplerinin Malta vatandaşlığı almasını garanti eden ayrıntılı inceleme sürecine tabidir. Ayrıca, uluslararası yaptırımların uygulandığı ülkelerden gelen başvurular kabul edilmeyebilir. Belirli bir ülkeden yapılan başvurular, hükûmet politikaları ve kararlarına dayanarak da geçersiz sayılabilir. Bu program için asgari yatırım Ulusal Gelişim Fonu'na 650.000 $'lık geri ödemesiz katkı ile devlet tarafından belirlenen bir fona minimum 5 senelik olmak üzere 150.000 $'dır.^[3] Bunun yanında yatırımcılar minimum 350.000 $ değerinde bir gayrimenkul satın alıp 5 yıl ellerinde tutmak zorundadırlar.^[22] Malta hükümeti programın mevcut formatının yatırımcı üst sınırı olan 1.800 onaya ulaşıldığını ve artık olmayacağını duyurdu. Programın önceki formatı ülke ekonomisine yaklaşık 1,4 milyar Euro kazandırdı. Güncellenecek yeni format ikamet almadan önce vatandaşlık başvurusuna izin vermeyecek.^[23]

Amerika Birleşik Devletleri EB-5 vize programı, denizaşırı başvuru sahiplerinin en az 500.000 $ ila 1.000.000 $ arasında yatırım yapılmasını ve en az 10 kişi içim iş yaratılmasını gerektirir.^[24] Bu kriterler karşılandığında, başvuru sahibi ve ailesi yeşil kart almaya hak kazanır. EB-5 programı kapsamında yıllık 10.000 başvuru sınırı vardır. ABD Vatandaşlık ve Göçmenlik Hizmetleri (USCIS), EB-5 Göçmen Yatırımcı Programını 1990'dan beri sunmaktadır. EB-5 vizesi ABD'de, özellikle Hedef Edilen İstihdam Alanları'na (TEA), yüksek işsizliğin bulunduğu sektörlere ve altyapı projelerine yabancı yatırımları teşvik etmek için tasarlanmıştır. Yatırım yapılacak fonlar, şu an için yalnızca ABD İç Güvenlik Bakanlığı tarafından belirlenen bölgesel merkezler olarak adlandırılan kurumlar aracılığıyla yönlendirilmektedir. Finansman fırsatları, yatırımcının sağlam bir finansal yatırım yapmasına ve “Yeşil Kart” almasına olanak tanır.^[25]

Bu tür programların yatırımcılarının büyük çoğunluğu, yasal güvenlik ve kendi ülkelerinin dışında daha iyi bir yaşam kalitesi arayan varlıklı Çinlilerdir. Kanada'nın (iptal edildiğinden beri) göçmen yatırımcı programına başvuranların dörtte üçünden fazlası Çinli idi.^[26] Malta ve Letonya'daki bankaların dahil olduğu kara para aklama skandalları, AB ülkelerine giren Rus fonları üzerindeki kontrol eksikliğine dikkat çekerek yatırım karşılığı vatandaşlık programlarını daha tartışmalı hale getirmiştir.^[27]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Ekonomik vatandaşlık
EB-5 vizesi

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Atossa Araxia Abrahamian (2015). The Cosmopolites (İngilizce). ISBN 978-0-9909763-6-3.
^ "The Passport King". Bloomberg L.P. 14 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2016.
^ ^a ^b Christian H Kalin (27 Ocak 2016). Global Residence and Citizenship Handbook (İngilizce). ISBN 978-0992781859.
^ "How to get a second passport: "Citizenship by investment" is booming". 30 Haziran 2016. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2016.
^ Shachar et al. 2017.
^ Houlder (29 Haziran 2016). "Citizenship is for sale to the wealthy, Malta is among states to offer second passports, easing access to the wider EU". Financial Times. 27 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
^ IMF Working Paper, WP/15/93, Too Much of a Good Thing?: Prudent Management of Inflows under Economic Citizenship Programs, by Xin Xu, Ahmed El-Ashram and Judith Gold https://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2015/wp1593.pdf 28 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ IMF Working Paper, WP/15/93, Too Much of a Good Thing?: Prudent Management of Inflows under Economic Citizenship Programs, by Xin Xu, Ahmed El-Ashram and Judith Gold https://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2015/wp1593.pdf 28 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ "Want To Live in Europe? "Buy" A Residency Permit". Forbes. 29 Eylül 2013. 4 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2016.
^ CBS/AP (12 Mayıs 2017). "Chinese investors spent $24B on "golden visas" in U.S. and elsewhere". CBS News. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
^ Almeida (20 Ocak 2016). "Chinese Stuck in Portugal's Visa Limbo". Bloomberg. 24 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
^ "Portugal Golden Visa Issuing Statistics". 14 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
^ Gittleson (4 Haziran 2014). "Where is the cheapest place to buy citizenship?". BBC News. 7 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
^ Yan (25 Mart 2014). "Canada kills investor visa popular with Chinese". CNN. 10 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
^ "Buying their way in". The Economist. 22 Kasım 2014. 18 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
^ Viña (8 Nisan 2016). "Malta's golden passport scheme draws fresh criticism". Financial Times. 7 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
^ "Golden visa' schemes deserve tougher scrutiny". Financial Times. 24 Ocak 2019. 17 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
^ "25+ Great Investor Visas in the World – Corpocrat Magazine". 5 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2016.
^ "EU prepares crackdown on 'citizenships for sale'". 8 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2018.
^ "Citizenship | Government of St. Kitts & Nevis – Citizenship By Investment Program". www.ciu.govt.kn. 30 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2018.
^ "Individual Investor Programme – Malta". iip.gov.mt. 18 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2016.
^ "Malta Citizenship by Investment Programme Fees and Costs". 14 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
^ "Malta-introduces-the-new-version-of-the-miip". 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "EB-5 Immigrant Investor Program". 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2016.
^ "New federal rulemaking makes major changes to EB-5 Immigrant Investor Program". Transportation Today. Washington DC: Macallan Communications. 26 Temmuz 2019. 30 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
^ "Canada Slams Door on 45K Chinese Millionaires With End of Visa Program". 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2016.
^ "Malta bank was set up with 'criminal proceeds', say prosecutors". 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2018.

[1] Atossa Araxia Abrahamian (2015). The Cosmopolites (İngilizce). ISBN 978-0-9909763-6-3.

[2] "The Passport King". Bloomberg L.P. 14 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2016.

[:0-3] Christian H Kalin (27 Ocak 2016). Global Residence and Citizenship Handbook (İngilizce). ISBN 978-0992781859.

[4] "How to get a second passport: "Citizenship by investment" is booming". 30 Haziran 2016. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2016.

[FOOTNOTEShacharBauböckBloemraadVink2017-5] Shachar et al. 2017.

[6] Houlder (29 Haziran 2016). "Citizenship is for sale to the wealthy, Malta is among states to offer second passports, easing access to the wider EU". Financial Times. 27 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.

[7] IMF Working Paper, WP/15/93, Too Much of a Good Thing?: Prudent Management of Inflows under Economic Citizenship Programs, by Xin Xu, Ahmed El-Ashram and Judith Gold https://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2015/wp1593.pdf 28 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[8] IMF Working Paper, WP/15/93, Too Much of a Good Thing?: Prudent Management of Inflows under Economic Citizenship Programs, by Xin Xu, Ahmed El-Ashram and Judith Gold https://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2015/wp1593.pdf 28 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[9] "Want To Live in Europe? "Buy" A Residency Permit". Forbes. 29 Eylül 2013. 4 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2016.

[10] CBS/AP (12 Mayıs 2017). "Chinese investors spent $24B on "golden visas" in U.S. and elsewhere". CBS News. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.

[Almeida-11] Almeida (20 Ocak 2016). "Chinese Stuck in Portugal's Visa Limbo". Bloomberg. 24 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.

[12] "Portugal Golden Visa Issuing Statistics". 14 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.

[13] Gittleson (4 Haziran 2014). "Where is the cheapest place to buy citizenship?". BBC News. 7 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.

[14] Yan (25 Mart 2014). "Canada kills investor visa popular with Chinese". CNN. 10 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.

[15] "Buying their way in". The Economist. 22 Kasım 2014. 18 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.

[16] Viña (8 Nisan 2016). "Malta's golden passport scheme draws fresh criticism". Financial Times. 7 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.

[17] "Golden visa' schemes deserve tougher scrutiny". Financial Times. 24 Ocak 2019. 17 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.

[18] "25+ Great Investor Visas in the World – Corpocrat Magazine". 5 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2016.

[19] "EU prepares crackdown on 'citizenships for sale'". 8 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2018.

[20] "Citizenship | Government of St. Kitts & Nevis – Citizenship By Investment Program". www.ciu.govt.kn. 30 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2018.

[:1-21] "Individual Investor Programme – Malta". iip.gov.mt. 18 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2016.

[22] "Malta Citizenship by Investment Programme Fees and Costs". 14 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.

[23] "Malta-introduces-the-new-version-of-the-miip". 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[24] "EB-5 Immigrant Investor Program". 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2016.

[25] "New federal rulemaking makes major changes to EB-5 Immigrant Investor Program". Transportation Today. Washington DC: Macallan Communications. 26 Temmuz 2019. 30 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.

[26] "Canada Slams Door on 45K Chinese Millionaires With End of Visa Program". 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2016.

[27] "Malta bank was set up with 'criminal proceeds', say prosecutors". 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2018.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

Göçmen yatırımcı programı nedir?, Göçmen yatırımcı programı anlamı nedir?, Göçmen yatırımcı programı ne demektir?