Gyula

Gyula
Gyula
Kasaba
	; Bayrak ; Arma
	Gyula Gyula' nın Macaristan'daki konumu
Ülke	Macaristan
Bölge	Békés İli
İdare
• Belediye Başkanı	Dr. Görgényi Ernő (FIDESZ)
Yüzölçümü
• Kasaba	255.80 km²
Nüfus (2012)
• Yoğunluk	123.84/km²
• Kent	31,679
Zaman dilimi	UTC+01.00 (OAS)
• Yaz (YSU)	UTC+02.00 (OAYS)
Posta kodu	5700
Alan kodu	66
	Resmî site; www.gyula.hu

Gyula veya Göle (Macarca ˈɟulɒ), Rumence: Giula, Almanca: Jula, Sırpça: Ðula), Macaristan'ın güneydoğusunda Békés ilinin bir kasabasıdır. Romanya sınırında, Fehér-Körös nehri kıyısında bulunmaktadır.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Gyula ilgili referans veren ilk kayıtlar 1313 tarihli dokümanlara dayanır ki bir manastır Gyulamonostor olarak adlandırılır. (Julamonustra Latince) 1332 ye göre manastır etrafında yerleşenler Gyula/ Jula olarak adlandırılır. İsmin orijini hakkında iki versiyon vardır. Bunlardan biri Pannonian Ovası'nın Macar kabileleri tarafından işgalini takiben, Gyula kabilesi alana yerleşir. Daha olası bir versiyon ise, Gyula veya Jula olarak adlandırılan lordun manastırı kurması ve onun yerleşimidir. 1566 tarihinde ikinci vezir Gazi Pertev Paşa komutasındaki ordu tarafından fethedilerek Osmanlı yönetimi altına girdi ve Temeşvar Eyaletine bağlı Göle veya Küle olarak adlandırılan bir sancak merkezi oldu.^[3] 1695 yılına kadar Habsburglar tarafından ele geçirilinceye kadar Osmanlı hakimiyeti altında kalmıştır.

Yahudi tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Gyula'nın Alman kasabasındaki binasında Macaristan'daki Holokost olayı anılmaktadır. Bugün Gyula, bir müzik okuluna ve Yahudi topluluğunun Auschwitz ve diğer toplama kamplarında yok edilmesi hatırasına bir plakete sahiptir.

Gyula Sinagogu
Yahudi şehitleri anıtı

Nüfus Yapısı[değiştir | kaynağı değiştir]

2001 nüfus sayımına göre 32.967 nüfuslu kasabanın, %92 si Macar, %2,3 ü Rumen, %1,6 sı Alman, %0,3 ü Slovak, %0,4 ü Romanlar ve %1,2 si ise diğer uluslardan oluşmaktadır.

Gyula, Macaristan'da küçük bir Rumen topluluğun merkezidir. (Oturanların %2,3 ü etnik Rumen'dir).

Turistik Yerler[değiştir | kaynağı değiştir]

Kasabanın merkezinin doğusunda 13ncü yüzyıla ait eski bir kale bulunmaktadır. Şimdi burası bir kültürel merkez ve turistlerin cazibe merkezidir. Yakınında iyileştici etkisi ile bilinen bir spa termal tesisi vardır.

Szabó Jen tarafından Transilvanya ağaç kilisesi bir mimari stil benzerinde dizayn edilen Nicolae Bălcescu Yüksek Okulu, Macaristan'ın tek Rumen dili yüksek okuludur.^[4] 1867 yılında dikilen Rumen Ortodoks katedraline çok uzak değildir.

Gyula, Macaristan'ın ikinci en eski kek dükkânı vatanıdır. Sayısız küçük yürüyüş alanlarını kapsayan bir kasabaya sahiptir ve bunların çoğu geniş su çeşmelerine sahiptir.