Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. Maddeyi, Vikipedi standartlarına uygun biçimde düzenleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Gerekli düzenleme yapılmadan bu şablon kaldırılmamalıdır. (Aralık 2017)

Fevziye Kûfî فوزیه کوفی
Kişisel bilgiler
Doğum	1975 Bedahşan, Afghanistan

Fawzia Koofi (d. 1975), Afganistan uyruklu bir politikacı ve kadın hakları savunucusudur. Aslen Badakhshan ilinden olan, parlamento üyesi olarak hizmet etmiş ve aynı zamanda Ulusal Meclis’in vekil başkanıdır.

Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Gençlik ve eğitimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Yedi eşi olan çok eşli bir ailede dünyaya gelen Koofi en başta cinsiyeti yüzünden ailesi tarafından reddedilmiştir. Bir parlamento üyesi olan babası oldukça genç bir kadınla evlenmiştir ve annesi kocasının sevgisini devam ettirmek için erkek çocuğuna sahip olmaya çabalamıştır. Hatta Koofi’nin doğduğu gün, güneşte ölmesi için ölüme terk edilmiştir.

Kızını okula göndermek için ailesini ikna etmeyi başarmıştır, ailesinde okula gönderilen tek kızdır. Akabinde Fawzia iş ve yönetim dalında mastır derecesiyle üniversiteden mezun olmuştur. Babası 25 yıldır parlamento üyesidir ama ilk Afganistan savaşının sonunda Mücahitler tarafından öldürülmüştür.

Fawzia önceleri doktor olmayı istemiştir ama politik bilimi araştırmayı seçmiş ve Unicef’in üyesi olmuştur. Hassas gruplar örneğin; ülke içinde yerinden olmuş insanları yakından araştırmış ve kadınları ve çocukları ayrı tutmuş, 2002’den 2004’e kadar organizasyonda çocuk koruma yetkilisi olarak hizmet etmiştir.

Politik kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Koofi Taliban’dan sonra 2001’de ‘“Okula Dönüş” kampanyasıyla kızların eğitim hakkını destekleyerek ilk politik kariyerine başlamıştır. Unicef de Çocuk Koruma Yetkilisi olarak çocukları şiddet, taciz ve istismardan korumak için 2002’den 2004’e kadar çalışmıştır. 2005’teki parlamento seçimlerinde, Wolesi Jirga’ya ki Afganistan Ulusal Meclisi’nin alt evi olarak bilinen ülkesinin kuzey doğusunun bir bölümü olan Badakhshan semti için seçilmiştir ve o alt evin meclis başkanı olarak aynı zamanda oranın başkanına Ulusal Meclis’in Cumhurbaşkanı ismini de taşıyarak ülkesine hizmet etmiştir. Afganistan tarihindeki Parlamentonun ilk kadın İkinci Meclis Başkanıdır. Parlamentonun 2010’daki seçimlerinde yeniden seçilmiştir ve daha sonra meclisin toplam 69 kadın üyelerinden milletvekili olarak seçilmiştir.

Parlamentoda, her şeyden önce kadın haklarına odaklanmıştır fakat ayrıca, uzaktaki köylere eğitim ve sağlıkla ilgili tesislere bağlanmaları için yollar inşa edilmesi hakkında da yasa yaptı. Kadına karşı şiddetin önlenmesi kanununu tasarladı. Tasarının anayasasının resmî belgesi olması için oylanmasına gerek duyuldu bu yüzden kararname olarak imzalandı.2013'te Parlamentoya sunuldu, yasa maddelerinin İslama karşı gittiğini iddia eden muhafazakârlar yasayı engellediler. Yasa, Afganistan’ın 34 eyaletinde yürürlüğe koyuldu ve davanın yasalara bağlı olmasına karar verildi.

8 Mart 2010’da olan Tora Bora şehrinin yanındaki saldırı da dahil olmak üzere yapılan birçok suikast saldırısında hayatta kaldı.

Koofi, 2014'te Afgan cumhurbaşkanı seçiminde kadınlar için eşit haklar platformunda, yaygın eğitime katkıda bulunarak ve siyasal yozlaşma karşıtı olarak Afganistan cumhurbaşkanlığına adaylığını koydu. Ama temmuz 2014'te, seçim komisyonunun kayıt gününü Ekim 2013'e taşıdıklarını söyledi, bunun sonucunda hayatının 40 yılının ihtiyaçlarını minimum seviyeye sınırlandırdı.

Fawzia Koofi, 2014'te parlamento üyesi olarak tekrar seçildi ama daha fazla başkan vekili olarak hizmet etmedi. Şimdi, Afganistan kadınlarının, sivil halkın ve İnsan Hakları Komisyonu’nun genel başkanı olarak hizmet vermektedir.

Kadın Hakları Sözleşmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Afganistan'da kadın haklarını savunmaya öncelik verdi. Parlamentodaki milletvekilliği kadrosu süresince Afgan hapishanelerindeki kadınların yaşam koşullarının gelişimini, çocuklara karşı şiddete (özellikle cinsel şiddet) savaş açma komisyonunu ve Şi Mezhebinin özel statü kurallarındaki yasa değişikliğini savunan önemli kadınlardandır.

Ayrıca, Koofi, Badakhshan’daki seçmenleri için yaygın eğitim fırsatlarını ve  onların iyi okullara geçişlerini destekleyerek kadınları ve çocukları eğitime teşvik etti. 2015’te başkan vekili olarak çalışırken Koofi uzak şehirlerin okullarındaki kızların eğitimi için özel fonları yükseltti.2009’da Dünya Ekonomik Forum’u tarafından Genç Küresel Lider olarak seçildi.

2014'te, Talibandaki kurban olan öğrencilerini ziyarete gitti ve onları eğitimlerine devam etmeleri için cesaretlendirdi.

Özel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Koofi, kimya öğretmeni ve mühendis olan Hamid ile evlendi. Evliliği görücü usulü bir evlilikti. Fakat ailesinin kararına karşı çıkmadı. Evliliklerinden 10 gün sonra Taliban askerleri kocasını tutukladılar ve esir aldılar. Hapishanede tüberküloz hastalığına yakalandı. 2003’te serbest bırakıldıktan kısa süre sonra öldü. Koofi 2 kızıyla birlikte Kabil de yaşıyor.

Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

• Kızıma Mektuplar (Nisan 2011)
• Seçilmiş Kız: Gelecekte Afganistan’a Yön Veren Bir Kadının Savaşı. (3 Ocak 2012) 

Seçilmiş Kız: Gelecekte Afganistan’a Yön Veren Bir Kadının Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Fawzia Koofi’nin anı yazısı ‘Seçilmiş Kız: Gelecekte Afganistan’a Yön Veren Bir Kadının Savaşı’, Nadane Ghouri’nin yardımıyla Fawzia Koofi tarafından yazılan otobiyografik bir anı yazısıdır. Aslında Kızıma Mektuplar adlı eserin başlığı altında yayımlanan bu eser resmen 2012’de Palgrave Macmillan Yayınevleri tarafından yayınlanmıştır. Bu eser baştan başa Koofi’nin çocukluğunu, aldığı eğitimi ve politikadaki gelişimini anlatır. Ayrıca kızlarına yazılmış mektuplarla hayatı hakkında öyküleri de içerir.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Support Committee for Fawzia Koofi 26 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.