Fernando Rey
Fernando Casado D'Arambillet
Doğum	20 Eylül 1917 La Coruña, İspanya
Ölüm	9 Mart 1994 (76 yaşında) Madrid, İspanya
Meslek	İspanyol sinema ve tiyatro oyuncusu, seslendirme sanatçısı

Fernando Rey, (Fernando Casado D'Arambillet) (d. 20 Eylül 1917 - ö. 9 Mart 1994), İspanyol sinema ve televizyon oyuncusu, seslendirme sanatçısı. İspanyol sinema tarihinin bugüne kadar gelmiş geçmiş en etkili oyuncularından biri olmayı başarmış ve birçok ödülün sahibi olmuş bir sanatçıdır. Özellikle ses tonu ve oyunculuğu ile ne denli büyük bir isim olduğunu kanıtlamıştır. Yalnızca İspanya değil kısa zamanda tüm dünyada tanınan bir oyuncu haline gelmiştir.

1960'lı ve 1970'li yıllar boyunca Orson Welles ve Luis Buñuel gibi önemli yönetmelerle çalışmış; özellikle de Buñuel ile birlikte çektiği Tristana, Burjuvazinin Gizli Çekiciliği, Viridiana ve Arzunun O Belirsiz Nesnesi gibi filmlerle Avrupa ve Amerika'da bir hayli ünlü olmuştur.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Fernando Casado D'Arambillet Rey, La Coruna, İspanya'da Kaptan Casado Veiga ve Sara Arambillet Rey çiftinin oğlu olarak dünyaya geldi. Mimarlık eğitimine başladı fakat İspanya İç Savaşı 'nın çıkmasıyla eğitimi yarım kaldı. İç savaşta cumhuriyetçiler tarafında savaştı. Cumhuriyetçilerin yenilgisinin ardından babası ile birlikte Franco'nun kuvvetleri tarafından yakalansa da Valencia dolaylarında bulunan kamptan bir şekilde kaçmayı başardı ve gizlenerek Madrid'e ulaştı.

Fernando Rey, 1936 yılında arka plan oyuncusu olarak küçük roller alarak sinemaya başlamıştı. Bu sıralarda adını kısaltıp sahne adı olan Fernando Reyi kullanmaya başladı. Annesinin soyadı olan Reyi, İspanyolcada kral anlamına geldiğinden kolay hatırlanabilir olması nedeniyle tercih etmişti. 1944 yılında Eugenia de Montijo filmi ile ilk kez arka plan oyunculuğundan kurtulup konuşabileceği bir role geçiş yaptı. Bundan dört yıl sonra ise İspanyol sinemasının en çok ses getiren yapımlarından biri olan Locura de amor'da İspanya kralı I. Felipe'yi oynadı. Bu rol onun verimli oyunculuk hayatının başlangıcı oldu.

Fernando Rey, oyunculuğunun yanı sıra İspanya'nın en büyük seslendirme sanatçılarından biriydi. Etkileyici bulunan ses tonu ile Tyrone Power ve Laurence Olivier gibi oyuncuların yanı sıra İspanya'nın ünlü filmleri olan Bienvenido Mr. Marshall (1953), Marcelino Pan y Vino (1955) ve Orson Welles'in Don Kişot'unun 1992'deki yeni uyarlaması gibi filmleri seslendirdi. Yaşamı boyunca dört farklı filmde Don Kişot'u canlandırdı.

Uluslararası arenadaki ilk rolünü 1958'de Fransız - İtalyan ortak yapımı olan Les bijoutiers du claire de lune (The Night Heaven Fell) 'de oynadı. Roger Vadim yönetmenliğindeki bu filmde Brigitte Bardot ile rol almıştı. 1960'ta Arjantinli oyuncu Mabel Karr ile evlendi.

Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Kariyerinde 1960'lı yıllarda Ünlü İspanyol yönetmen Luis Bunuel ile çalışmaya başlar ve bu onun, yalnızca İspanya da değil, giderek tüm Avrupa'da da tanınmasına yol açar. Bunel'in filmlerinde göstermiş olduğu performans gerçekten takdir edilmelidir. Bu başarılı çalışmalardan sonra, yine iyi bir yönetmen olan William Friedkin'in The French Connection I ve French Connection II filmlerinde, kötü adam Alain Charnier rolünü başarıyla üstlenmiştir. Bu ilk filmde, Gene Hackman ile Fernanro Rey'in metro sahnesi, 1971 yılında, Dünya sinema tarihinin unutulmaz karelerinden biri olmuş ve bu film Friedkin'in usta çekimleriyle de 5 Oscar ödülünü göğüslemiştir.

1960 ve 1970'li yıllarda Luis Buñuel ve Orson Welles ile çalışması onu dünya çapında ünlü bir oyuncu haline getirdi; hatta dünya çapında tanınan ilk İspanyol aktör oldu. Rey, Bunuel ile birlikte Tristana, Burjuvazinin Gizli Çekiciliği, Virdiana ve Arzunun Şu Belirsiz Nesnesi; Orson Wells ile de Chimes at Midnight (1966) gibi filmlerde çalıştı. Oldukça iyi bir kimya tutturan Bunuel ve Rey ortaklığı bir hayli verimli olmuş; Burjuvazinin Gizli Çekiciliği 1972 yılında, Arzunun Şu Belirsiz Nesnesi ise 1977'de En İyi Yabancı Film dalında Akademi Ödülü'nü kazanmıştır. Fernando Rey, Lina Wertmüller'in akademi ödüllü Seven Beauties (1975) filminde de Pedro adlı bir anarşisti canlandırmıştı.

1977 yılında Bunuel'in Arzunun Şu Karanlık Nesnesi adlı filmde ise, yine zengin bir adamı canlandıran ve iki kadın arasında kalmış, duygular ve hayaller üzerine müthiş bir dramada boy gösteriyordu Rey.

1970 tarihinde Luis Bunuel'in Tristana filminde, Don Lope adlı zengin bir adamı canlandıran Rey, Catherine Deneuve ile birlikte başrolleri paylaşmıştı. Bu film, gerçekten görülmesi gereken bir filmdir ve burada köleliğe dair Don Lope'un genç kıza baskıları, 1970 senesinde İspanya'nın geçmiş iç durumunu anlatan bir anlatı gibidir ve Rey'in performansı görülmeye değerdir.

William Friedkin, 1971 tarihli The French Connection adlı filmde kötü adam olarak Francisco Rabal'ı oynatmak istemiş ancak bu İspanyol oyuncunun adını hatırlayamamıştır. Asistanları da onun yerine yanlışlıkla Fernando Rey'i bu rol için ekibe dahil ederler. William Friedkin Rabal' ın İngilizce veya Fransızca konuşmadığını ve sadece İspanyolca oynayabileceğini fark edince yanlışlığın farkına varsa da rolü yine Fernando Rey' e verir. Fernando Rey bu olaydan kısa bir süre önce Rabal ile Viridiana'da rol almıştı.

Avrupa'daki başarılı kariyerinden sonra yeniden İspanyaya döndü ve İspanyol filmlerinde çalıştı. 1994 Yılında (öldüğü sene) kara komedi olan bir filmde performansını sergiledi.

Genellikle Dram ya da Casus filmlerinde onu görmemiz mümkündür. Fransız - İspanyol ve İtalyan filmlerinde de oynamıştır. 1980'ler ve 90'lar boyunca daha çok televizyon projelerinde yer alan Rey, bu dönemde San Sebastián Uluslararası Film Festivali ve Cannes Film Festivali'nde ödül aldı. İspanyol ulusal film akademisi (Academia de las Artes y las Ciencias Cinematográficas de España)'nın altın madalyasını kazandı ve iki yıl boyunca -ölümüne dek- bu kurumun başkanı olarak kaldı. Kısaca Fernando Rey, hem İspanyol, hem de dünya sineması adına tarihe bakıldığında çok önemli bir oyuncu olarak adını yazdırabilmiştir.

Özel hayatında Arjantinli Aktriss Mabel Karr ile 1960 senesinde evlenmişti.

Fernando Rey, 9 Mart 1994'te 76 yaşındayken mesane kanseri nedeniyle Madrid'de hayatını kaybetti.

Filmleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• [1] 29 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Wikipedia.en
• [2] 13 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Wikipedia.nl
• [3] 24 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. IMDB

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• [4] 24 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Fernando Rey, IMDB