Fatos Nano

Fatos Nano
Fatos Nano
	Fatos Nano (2003)
Arnavutluk Başbakanı
	Görev süresi; 31 Temmuz 2002 - 10 Eylül 2005
Başkan	Alfred Moisiu
Yerine geldiği	Pandeli Majko
Yerine gelen	Sali Berişa
	Görev süresi; 25 Temmuz 1997 - 28 Eylül 1998
Başkan	Rexhep Meidani
Yerine geldiği	Bashkim Fino
Yerine gelen	Pandeli Majko
	Görev süresi; 22 Şubat 1991 - 5 Haziran 1991
Başkan	Ramiz Alia
Yerine geldiği	Adil Çarçani
Yerine gelen	Ylli Bufi
Kişisel bilgiler
Doğum	Fatos Thanas Nano; 16 Eylül 1952 (71 yaşında); Tiran, Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti
Partisi	Arnavutluk Sosyalist Partisi
Evlilik(ler)	Rexhina Nano (1976–2001); Xhoana Nano (2002–sürüyor)
Çocuk(lar)	Sokol; Edlira; Klajdi (üvey oğlu)
Bitirdiği okul	Tiran Üniversitesi
Mesleği	siyasetçi
Dini	Arnavutluk Otosefal Ortodoks Kilisesi
İmzası

Fatos Thanas Nano (d. 16 Eylül 1952 Tiran, Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti), üç kez Arnavutluk Başbakanı olan bir Arnavut siyasetçidir.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Fatos Nano, 16 Eylül 1952 tarihinde Arnavutluk'un başkenti Tiran'da doğdu. Babası Arnavutluk Devlet Radyo ve Televizyonu'nun eski direktörü Thanas Nano, annesi devlet memuru Maria (Şuteriki) Nano idi. Ailedeki kız kardeşleri arasındaki tek erkek çocuktu.^[1]

Siyasi hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

1984 ile 1990 yılları arasında çalıştığı Tiran'daki Marksist-Leninist Araştırmalar Enstitüsü'nde Doğu Bloku ülkelerinin piyasa ekonomilerindeki sosyo-ekonomik sorunlar ve reformların araştırmacısı olarak görev yaptı.^[1]^[2] Fatos Nano, Marksist-Leninist Araştırmalar Enstitüsü'nde çalışırken Enver Hoca'nın karısı Necmiye Hoca'nın gözetimi altındaydı. Özel bir görev için seçildi; Necmiye Hoca'nın kariyerini takip ettiği ve stratejik noktalarda işten işe taşınmasına yardımcı oluyordu.^[1]

Çeşitli Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde komünist rejimlerin çöküşü, Cumhurbaşkanı Ramiz Alia'yı eski komünist nomenklatura (Doğu Bloku ülkelerinde bürokraside çeşitli kilit idari pozisyonları ellerinde tutan elitler) görevlilerini, bürokrasi ve hükûmetten kademeli olarak kaldırmaya zorladı, bu nedenle Şubat 1991'in sonunda Alia Nano'yu bu amaçla geçiş hükûmetinin başbakanı olarak atadı. O yıl ülkede komünizm sonrası yapılan ilk demokratik seçimleri organize etti ve ülkenin liberal demokrasi ve Serbest piyasa ekonomisine geçişini hazırladı.^[1]^[2]^[3]

1991-1996 ve 1997-2009 yılları arasında Arnavutluk Sosyalist Partisi'nin ve Arnavutluk Meclisi'nin ilk üyesi ve kurucusuydu. Arnavutluk Emek Partisi'nin Anti-Revizyonist Marksist-Leninist ideolojisini, halefi Sosyalist Parti için sosyal demokrasiye dönüştürdü.^[4]

Sosyalist Parti liderliği sırasında, reformların bir sonucu olarak, Sosyalist Enternasyonal ve Avrupa Sosyalistler Partisi'ne katıldı.^[5]^[6] Nano, 2007 cumhurbaşkanlığı seçiminde aday oldu ancak kazanamadı. 2012 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yine aday adayı olarak çalıştı, ancak aday olamadı.^[7] Çünkü Parlamentodaki partilerin liderleri, milletvekilleri seçimlerinde kendisinin aday olarak seçilmesini engellediler.^[8]

Sosyalist Parti içinde yeni hareket girişimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Haziran 2012'deki Cumhurbaşkanlığı seçiminden sonra Nano, "sosyalist zaferi için Nano Hareket" adlı bir hareket başlattı. Amacı Parti Lideri Edi Rama tarafından kurulan otokrasiyi bitirip, Sosyalist Partinin liderliğini geri almaktı. Çoğu siyasi gözlemciye göre, bu yeni hareket görevdeki Başbakan ve Sosyalist Parti lideri Edi Rama'yı yenemeyecek kadar az popüler ve zayıf gösteriliyordu. Nano'nun aynı derecede popüler olmayan eski Başbakan Sali Berişa ile yaptığı arka plan anlaşmaları nedeniyle Nano'nun geçmişteki popülaritesi, elini zayıflattı ve Edi Rama'nın yargı, yönetim ve ekonomi üzerine gerçekleştirdiği popüler reformları, onun Arnavutluk Sosyalist Partisi'nin Başbakanı ve Lideri olarak görevini sürdürmesini sağladı.^[9]^[10]

Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]

Fatos Nano'nun üç kitabı bulunmaktadır.

Socialimperializmi sovjetik në ekonominë kapitaliste botërore (Dünya kapitalist ekonomisinde Sovyet sosyal emperyalizmi) (1987)
Die Sowjetunion: ein kapitalistisches, imperialistisches Land (Sovyetler Birliği: Kapitalist, emperyalist bir ülke)(1988)
Dosja Nano (Nano dosyası) (1994)

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Arnavutluk tarihi

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d "Cable 97TIRANA1976, Biography of New Albanian Prime Minister" (İngilizce). WikiLeaks. 30 Ağustos 2011. 10 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020.
^ ^a ^b Rexhina Nano (2008). "Të jetosh kohën" (Arnavutça). Botimet DUDAJ. s. 66. 16 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022.
^ Blendi Fevziu (4 Şubat 2010). "Opinion" (Arnavutça). 30 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020.
^ Rexhina Nano (2008). "Të jetosh kohën" (Arnavutça). Botimet DUDAJ. s. 108. 16 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022.
^ "XX Congress of the Socialist International" (İngilizce). New York. 9–11 Eylül 1996. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2016.
^ ""PES Associate Parties"" (İngilizce). 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2016.
^ Sokol Balla (19 Nisan 2012). "Fatos Nano, interviste ne Top Story". 4 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2016.
^ "Takimi ne mbremje, Rama sot me Berishën: Nano, jo kandidat i PS" (Arnavutça). Panorama. 3 Haziran 2012. 8 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2016.
^ "Lëvizja Nano për fitoren e socialistëve" (Arnavutça). Top Channel. Haziran 2012. 16 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020.
^ "Lëvizja Nano: Nismë statutore për largimin e Ramës". Gazeta Panorama (Arnavutça). 13 Haziran 2012. 5 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Parti siyasi görevi
Yeni makam	Sosyalist Parti Başkanı 1991–2005	Sonra gelen Edi Rama
Siyasi görevi
Önce gelen Adil Çarçani	Arnavutluk Başbakanı 1991	Sonra gelen Ylli Bufi
Önce gelen Başkim Fino	Arnavutluk Başbakanı 1997–1998	Sonra gelen Pandeli Majko
Önce gelen Pandeli Majko	Arnavutluk Başbakanı 2002–2005	Sonra gelen Sali Berişa

[wikileaks.org-1] "Cable 97TIRANA1976, Biography of New Albanian Prime Minister" (İngilizce). WikiLeaks. 30 Ağustos 2011. 10 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020.

[Të_jetosh_kohën-2] Rexhina Nano (2008). "Të jetosh kohën" (Arnavutça). Botimet DUDAJ. s. 66. 16 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022.

[Opinion-3] Blendi Fevziu (4 Şubat 2010). "Opinion" (Arnavutça). 30 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020.

[4] Rexhina Nano (2008). "Të jetosh kohën" (Arnavutça). Botimet DUDAJ. s. 108. 16 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022.

[5] "XX Congress of the Socialist International" (İngilizce). New York. 9–11 Eylül 1996. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2016.

[6] ""PES Associate Parties"" (İngilizce). 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2016.

[7] Sokol Balla (19 Nisan 2012). "Fatos Nano, interviste ne Top Story". 4 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2016.

[8] "Takimi ne mbremje, Rama sot me Berishën: Nano, jo kandidat i PS" (Arnavutça). Panorama. 3 Haziran 2012. 8 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2016.

[9] "Lëvizja Nano për fitoren e socialistëve" (Arnavutça). Top Channel. Haziran 2012. 16 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020.

[10] "Lëvizja Nano: Nismë statutore për largimin e Ramës". Gazeta Panorama (Arnavutça). 13 Haziran 2012. 5 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

g t d Arnavutluk Başbakanları
Bağımsız Arnavutluk (1912-1914)	Arnavutluk Geçici Hükümeti Kemali Alizoti
Arnavutluk Prensliği (1914-1925)	Arnavutluk Prensliği Permeti Toptani yok Permeti Delvina Viryoni Evangjeli Koculi Priştina Kosturi Üpi Zogoğlu Verlaci Viryoni Noli Viryoni Zogoğlu
Birinci Arnavutluk Cumhuriyeti (1925-1928)	Arnavutluk Cumhuriyeti I. Zog
Arnavutluk Krallığı (1928-1939)	Arnavutluk Krallığı Kota Evangjeli Fraşiri Kota
İtalyan İşgali (1939-1943)	İtalya işgalindeki Arnavutluk Verlaci Merlika-Kruja Libohova Buşati Libohova
Alman İşgali (1943-1944)	Almanya işgalindeki Arnavutluk Fraşiri Mitrovica Dine Bıçakçı
Komünist Arnavutluk (1944-1991)	Arnavutluk Halk Sosyalist Cumhuriyeti Hoca Şehu Çarçani
Arnavutluk Cumhuriyeti (1991-günümüz)	Arnavutluk Cumhuriyeti Nano Bufi Ahmeti Meksi Fino Nano Majko Meta Majko Nano Berişa Rama

Fatos Nano nedir?, Fatos Nano anlamı nedir?, Fatos Nano ne demektir?