Fabrice Bellard

Fabrice Bellard
Fabrice Bellard
Doğum	1972 (51-52 yaşında); Grenoble, Fransa
Tanınma nedeni	Bilgisayar Bilimi; FFmpeg; QEMU; Tiny C Compiler; Bellard formülü
Ödüller	Google-O'Reilly Açık Kaynak Ödülü

Fabrice Bellard (Fransızca telaffuz: [faˈbʁis bɛˈlaʁ]) en çok FFmpeg ve QEMU yazılım projeleriyle bilinen bir bilgisayar programcısıdır. Bellard ayrıca aralarında Tiny C Compiler'ın da olduğu birçok başka program da yazmıştır.

Hayatı ve kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Bellard 1972'de Fransa'nın Grenoble kentinde dünyaya geldi ve Lycée Joffre'de (Montpellier) okula gitti. Burada 17 yaşındayken çalıştırılabilir dosya sıkıştırıcısı LZEXE'yi hazırladı.^[1] École Polytechnique'de okuduktan sonra 1996'da Télécom Paris'te uzmanlaşmaya devam etti.

1997'de, Bellard formülü olarak bilinen ve Bailey-Borwein-Plouffe formülünün bir varyantı olan ikilik gösterimdeki pi'nin tek basamaklarını hesaplamak için yeni ve daha hızlı bir formül keşfetti.

Bellard, Uluslararası Karmaşıklaştırılmış C Kodu Yarışmasını iki kez kazandı.^[2] 2000'de, yarışmayı, Hızlı Fourier Dönüşümü uygulayan ve daha sonra bilinen en büyük asal sayı 2^6972593−1'yi^[3] hesaplamak için kullandığı modüler bir programla "En Özgül Çıkış"^[4] kategorisinde ve i386 Linux'a yönelik C dilinin kurallara bağlı bir alt kümesi için küçük bir derleyiciyle (kaynak kodu yalnızca 3 kB boyutundadır) "En İyi Kötüye Kullanım" kategorisinde kazandı. Programın kendisi bu dil alt kümesinde yazılmıştır, yani kendi kendini barındırmaktadır.

2004'te, Linux çekirdeğini kaynaktan 15 saniyeden daha kısa sürede^[5] derleyip önyükleyebilen TinyCC Önyükleme Yükleyicisi'ni yazdı. 2005 yılında, standart bir bilgisayar ve VGA kartından doğrudan bir VHF sinyali üreten analog veya DVB-T dijital TV vericisi olarak işlev görebilecek bir sistem tasarladı.^[6] 2011'de saf JavaScript ile yazılmış minimal bir bilgisayar emülatörü oluşturdu. Emüle edilen donanım, 32 bit x86 uyumlu bir CPU, bir 8259 Programlanabilir Kesme Denetleyicisi, bir 8254 Programlanabilir Kesme Zamanlayıcısı ve bir 16450 UART'dan oluşur.^[7]

31 Aralık 2009'da, pi hesaplamaları alanındaki dünya rekorunu kırdı ve 90 gün içinde yaklaşık 2.7 trilyon basamak hesapladı. Slashdot şunları yazdı: "İlerleme küçük gibi görünse de, olağanüstü bir başarı çünkü önceki rekorlarda olduğu gibi milyonlarca dolarlık bir süper bilgisayar yerine 3.000 dolardan daha az maliyetli bir masaüstü bilgisayarı kullanıldı."^[8]^[9] Bu rekor, 2 Ağustos 2010'da Shigeru Kondo tarafından 96 GB RAM ile donatılmış, çift Intel Xeon işlemcili bir sunucu sınıfı makine kullanılmış olsa da, 5 trilyon basamak hesaplanarak geride bırakıldı.

2011'de Google-O'Reilly Açık Kaynak Ödülünü kazandı.^[10]

2014'te JPEG için bir alternatif olarak BPG resim biçimini önerdi.^[11]

Projeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

RiSCVEMU: 128 bit RiSC-V emülatörü
SoftFP: 32/64/128 bit kayan nokta türlerini destekleyen IEEE 754-2008 kayan nokta emülasyon kütüphanesi
BPG (Better Portable Graphics): HEVC'ye dayanan ve çoğu tarayıcı tarafından küçük bir Javascript kod çözücüyle desteklenen yeni bir görüntü biçimi
4G LTE/NB-IoT baz istasyonu: standart bir bilgisayar ve düşük maliyetli bir yazılımla radyo önyüzü
FFASN1: Küçük boyutlu ve verimli C kodu üreten bir derleyici
jslinux: Javascript'te bir bilgisayar emülatörü
pi2700e9 (TachusPI): 31 Aralık 2009'da, Pi'yi yaklaşık 2.7 trilyon ondalık basamaklı olarak tek bir masaüstü bilgisayarda hesaplayan program
Analog ve Dijital TV (DVB-T) Sinyal Üretici: Sadece Linux yüklü bir bilgisayar ve bir ekran kartıyla VHF bandında yayın üretimi
QEMU: genel amaçlı ve açık kaynak bir makine emülatatörü ve sanallaştırıcısı
FFmpeg: Açık Kaynak çokluortam Sistemi
TCC: C'yi betik dili olarak kullanmaya izin veren küçük ama eksiksiz bir iSOC99 C derleyicisi
QEmacs: UNIX için çok küçük ama güçlü bir emacs klonu metin düzenleyicisi
OTCC: C'nin bir alt kümesi için çok küçük ve kendi kendini derleyebilen bir derleyici
TinyGL: gömülü sistemler ve oyunlar için OpenGL'in alt kümesinin küçük, özgür ve hızlı bir uyarlaması
NumCalc.com: Çevrimiçi bilimsel hesap makinesi
Pi hakkında formüller, algoritmalar ve hesaplamalar
Bilinen en büyük asal sayıyı yazdırmak için küçük bir C programı
Harissa: Bir Java sanal makinesi ve güçlü bir Java yerleşik kod derleyicisi
fbcc: Basit ama neredeyse eksiksiz bir C Derleyicisi
STAT: PPM sıkıştırma yönteminin etkin bir uyarlaması
LZEXE: DOS çalıştırılabilir dosyaları için sıkıştırıcı
Linmodem: winmodem diye adlandırılan modemlerin tümü için açık kaynak bir sürücü projesi

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

PiHex

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "LZEXE project page". 29 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2017.
^ "International Obfuscated C Code Contest years page". 22 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2017.
^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2017.
^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2017.
^ "TCCBOOT Compiles And Boots Linux In 15 Seconds". Slashdot. 25 Ekim 2004. 27 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2017.
^ "Digital TV Transmitter using a VGA card". Slashdot. 13 Haziran 2005. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2017.
^ "Javascript PC Emulator – Technical Notes". Fabrice Bellard. 14 Mayıs 2011. 27 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2017.
^ New Pi Computation Record Using a Desktop PC 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. January 5, 2010
^ Jason Palmer (6 Ocak 2010). "Pi calculated to 'record number' of digits". BBC News. 9 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2017.
^ "OSCON 2011: O'Reilly Open Source Awards". 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2011.
^ "BPG Image format". Fabrice Bellard. 2014. 20 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2014.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Resmî site
"Süper-Üretken Bir Programcının Portresi" 20 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
ACM Dergi Makalesi

[1] "LZEXE project page". 29 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2017.

[2] "International Obfuscated C Code Contest years page". 22 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2017.

[3] "Arşivlenmiş kopya". 20 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2017.

[4] "Arşivlenmiş kopya". 22 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2017.

[5] "TCCBOOT Compiles And Boots Linux In 15 Seconds". Slashdot. 25 Ekim 2004. 27 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2017.

[6] "Digital TV Transmitter using a VGA card". Slashdot. 13 Haziran 2005. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2017.

[7] "Javascript PC Emulator – Technical Notes". Fabrice Bellard. 14 Mayıs 2011. 27 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2017.

[8] New Pi Computation Record Using a Desktop PC 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. January 5, 2010

[9] Jason Palmer (6 Ocak 2010). "Pi calculated to 'record number' of digits". BBC News. 9 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2017.

[10] "OSCON 2011: O'Reilly Open Source Awards". 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2011.

[bpg-11] "BPG Image format". Fabrice Bellard. 2014. 20 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2014.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Fabrice Bellard nedir?, Fabrice Bellard anlamı nedir?, Fabrice Bellard ne demektir?