Eros

Eros (Grekçe: Ἔρως, Yunanca: Έρως), Yunan mitolojisinde aşk, seks ve şehvet tanrısıdır. Roma karşılığı Cupid'dir. Bazen doğurganlık simgesi olarak da tapılan Eros, erotik gibi kelimelerin de kökünü oluşturur. Eros, genelde Afrodit'le beraber anılır ve Dionysus gibi bazen Eleutherios yani kurtarıcı olarak görülür. Geleneklere göre, Afrodit kadınların erkeklere olan aşkını temsil ederken Eros esasında erkek için olan aşkın temsilcisiydi.

Hesiod'un genel olarak kabul gören theogonisine göre Eros, Khaos, Gaia ve Tartarus'tan sonra evrene dördüncü gelmiştir. Bazı kaynaklara göre Ares ile Afrodit'in oğludur. Eros sadece aşkın ya da seksin tanrısı değil, bu inanca göre aynı zamanda sonsuza dek sürecek olan yaratıcı üreme işleminin de sembolüdür.

Bir söylentiye göre attığı okla insanları birbirine aşık eder ama attığı okun kendisine hiçbir zaman yararı olmaz. Sevgilisi olarak Psyche bilinmektedir. Bir başka inanışa göre Kronos Zeus'u yemeye gittiğinde Eros bunu haber vermek için Zeus'a gider fakat Kronos onu yakalar ve kanatlarını keser.

Hikayeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Eros ve Psyche[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu hikâyede Eros klasik hikâyelerin aksine elinde ok tutan bir bebek değil de genç ve son derece yakışıklı bir adam olarak anlatılmıştır. Bir gün Psyche adında çok güzel bir kız vardı. Bu kız o kadar güzeldi ki artık Afrodit onu kıskanmaya başlamıştı. Kızın güzelliğine hayran kalan insanlar ona tapıyor ve bazıları Afrodit'i tamamen unutuyorlardı.

Afrodit bu işe sinirlenip Erostan o kızı yeryüzünde var olan en iğrenç ve en çirkin yaratığa aşık etmesini istedi.

Eros, Afrodit'in bu teklifini yerine getirmek için kızın yanında gittiğinde onu aşık etmek yerine kendi de ona aşık oldu. Umutsuzca aşık olan aşk tanrısı, Afrodit'in isteğini yerine getiremeden Psycheyi de yanına alarak evine döndü. Eros'un, Psycheyi Afrodit'ten saklamak için yaptığı kırılgan büyü Psyche'nin kıskanç kardeşi nedeniyle bozuldu. Bozulan bu büyü sonucunda Eros Afrodit'ten yardım istedi. Afrodit ise Psycheye 3 imkansız görev verdi. Bu imkansız görevleri diğer tanrıların yardımıyla tamamlayan Psyche, Eros'un yardımı ile ölümsüz bir ruh oldu.

Eros ve Kronos[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir başka inanışa göre Kronos Zeus'u yemeye gittiğinde Eros bunu haber vermek için Zeus'a gider fakat Kronos onu yakalar ve kanatlarını keser.

Resim sanatında Eros[değiştir | kaynağı değiştir]

Genç Eros, Ascoli Satriano tipli kırmızı figürlü tabak (yak. M.Ö. 340-320) Baltimore, Walters Güzel Sanatlar Müzesi
Yetiskin erkek Eros Atikka kırmızı bobim (yak MÖ. 470–450).
Romanli Eros (üzerine bindiği yunus balığı kayıp) M.Ö. 1. yüzyıl
"Eros Yayını Germekte" antik Romalı kopyası "Capitoline Müzesi".
Antik Yunan heykeli Farnese Eros
Eros, Amor Vincet Omnia.
Eros (Cupid) ve Psyche