Ernesto Cesàro

Ernesto Cesàro
Ernesto Cesàro
Doğum	12 Mart 1859; Naples, İtalya
Ölüm	12 Eylül 1906 (47 yaşında); Torre Annunziata, İtalya
Ölüm sebebi	Boğulma
Defin yeri	Largo Cimitero; 40°45′43.110″K 14°27′21.679″D / 40.76197500°K 14.45602194°D
Milliyet	İtalyan
Vatandaşlık	İtalya Krallığı
Tanınma nedeni	Stolz-Cesàro teoremi; Cesaro toplamı; Cesàro ortalaması; Cesaro denklemi
Kariyeri
Dalı	Matematik
Çalıştığı kurumlar	University of Palermo (1887-1891); University of Naples Federico II (1891-1906); Sapienza University of Rome

Ernesto Cesàro (12 Mart 1859, Napoli - 12 Eylül 1906), diferansiyel geometri alanında çalışan bir İtalyan matematikçiydi. Bu konuyla ilgili olarak Lezioni di geometria intrinseca (Napoli, 1890) adlı bir kitap yazdı ve burada fraktalleri ve kısmen de Rham eğrileri'nin daha büyük sınıfı tarafından kapsanan ancak bugün hala onun onuruna Cesàro eğrileri olarak bilinen boşluk doldurma eğrilerini tanıttı.^[1] Ayrıca ıraksak serilerin 'Cesàro-toplamı' için Cesàro ortalaması olarak bilinen 'ortalama alma' yöntemiyle de tanınır.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Akademik kariyerine oldukça hayal kırıklığı yaratan bir başlangıç yaptıktan ve en önemli durak olan ağabeyinin yerel üniversitede mineraloji öğrettiği Liège'deki Avrupa yolculuğundan sonra Ernesto Cesàro, 1887'de Roma Üniversitesi'nden mezun oldu. Zaten yayınlamış olduğu çok sayıda eser ile Belçika Kraliyet Bilim Derneği'nin bir parçasıydı.

Ertesi yıl, Palermo Üniversitesi'nde matematik kürsüsünü aldı ve 1891 yılına kadar sürdürdü. Roma'ya yerleşti ve burada Sapienza Üniversitesi'nde profesör olarak kaldı. En küçük oğlu Manlio'yu boğulmaktan kurtarmaya çalışırken kaza sonucu öldü.

Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Cesàro'nun ana katkıları diferansiyel geometri alanındadır. 1894'te yazılan Lessons of intrinsic geometry (Gerçek geometri dersleri, özellikle bir fraktal eğrinin inşasını açıklar. Bundan sonra Cesàro, Koch'un sürekli fakat tüm noktalarında türevlenemeyen "kar tanesi eğrisini" de inceledi.

Diğer eserleri arasında 'Introduction to the mathematical theory of infinitesimal calculus (Sonsuz küçük hesabın matematiksel teorisine giriş) (1893), Algebraic analysis (Cebirsel analiz) (1894), Elements of infinitesimal calculus (Sonsuz küçük hesabın unsurları) (1897) bulunmaktadır. Dizi kısmi terimlerinin toplamının ortalama limiti tarafından verilen, bugün "Cesàro toplamı" olarak bilinen bir ıraksak dizinin olası bir tanımını önerdi.

Kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]

"Lezioni di geometria intrinseca". Naples. 1896. ISBN 1-4297-0344-X. 8 Kasım 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. (Almancaya Vorlesungen über natürliche Geometrie başlığı altında çevrilmiştir; 1901, 1. bas.; 1926, 2. bas. Gerhard Kowalewski tarafından bir ek ile) ^[2]
"Elementi di calcolo infinitesimale con numerose applicazioni geometriche". Naples: L. Alvano. 1905. ISBN 1-4297-0178-1. 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
"Corso di analisi algebrica con introduzione al calcolo infinitesimale". Torino: Bocca. 1894. ISBN 1-4297-0100-5. 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Cesaro Curve in Acheron 2.0". 21 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Kasner, Edward (1930). "Review: Lezioni di geometria intrinseca trans. as Vorlesungen über natürliche Geometrie" (PDF). Bull. Amer. Math. Soc. 36 (1): 32. doi:10.1090/s0002-9904-1930-04873-9. 12 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ağustos 2021.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Ernesto Cesàro", MacTutor Matematik Tarihi arşivi

Matematikçi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] "Cesaro Curve in Acheron 2.0". 21 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[2] Kasner, Edward (1930). "Review: Lezioni di geometria intrinseca trans. as Vorlesungen über natürliche Geometrie" (PDF). Bull. Amer. Math. Soc. 36 (1): 32. doi:10.1090/s0002-9904-1930-04873-9. 12 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ağustos 2021.

[1]

[2]

Ernesto Cesàro nedir?, Ernesto Cesàro anlamı nedir?, Ernesto Cesàro ne demektir?