Dua ipi veya Çotki,^{[note 1]} genellikle yün veya ipekten, çapraz desende oluşturulmuş karmaşık dokuma düğümlerden oluşan bir ilmektir. Tipik bir dua ipinde, İsa Mesih'in yaşamının otuz üç yılını temsil eden otuz üç düğüm bulunur.^[1][2] Rahipler ve bazen başkaları tarafından, kişinin İsa Duasını (veya ara sıra diğer duaları) kaç kez ettiğini saymak için kullanılır.

Dua ipleri, özellikle Doğu Hristiyanlar tarafından kullanılır.^[3]

Tanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarihsel olarak dua ipi tipik olarak 100 düğüme sahip olmasına rağmen günümüzde 150, 60, 50, 33, 64 veya 41 düğümlü dua ipleri de mevcuttur. Hatta parmağa takılmak üzere tasarlanmış 10 düğümlük küçük dua ipleri bile var. Münzevilerin hücrelerinde 300 veya 500 düğüme kadar dua ipleri bulunabilir.

Karakteristik olarak dua ipinin düğümleri elmas düğümlerdir ( ABoK #787).

Tipik olarak dua ipinin bir ilmek oluşturacak şekilde birbirine bağlandığı düğümlü bir haç ve saymayı kolaylaştırmak için düğümler arasında belirli aralıklarla (genellikle her 10 veya 25 düğümde bir) birkaç boncuk bulunur. Daha uzun dua iplerinin çoğu zaman haçın ucunda bir püskül bulunur; Amacı, kişinin günahlarından dolayı duyduğu pişmanlıktan dolayı döktüğü gözyaşlarını kurulamaktır.^[4] Püskülün, yalnızca Haç aracılığıyla girilebilen Göksel Krallığın ihtişamını temsil ettiği de söylenebilir. Ayrıca püskül, miras alınan bir dua geleneğini temsil eder. Eski Ahit'ten gelen bir gelenek olarak püskül sembolü, Yahudilere, alınan kanunları akılda tutmak için giysilerine püskül takmaları emrini verir.^[5]

Dua ipi genellikle İsa'nın sürüsünü simgeleyen yünden yapılır;^[4] modern zamanlarda başka malzemeler de kullanılmaktadır. Siyah veya renkli boncuklarla birlikte ipin geleneksel rengi siyahtır. (kişinin günahları için yas tutmasını simgelemektedir) ^[4] Boncuklar (eğer renkliyseler) ve püskülün en azından bir kısmı geleneksel olarak kırmızıdır ve İsa'nın kanını ve şehitlerin kanını simgelemektedir. Ancak son zamanlarda çok çeşit renklerde dua ipleri yapılmaktadır.

Sırp uygulamasında 33 düğümlü dua ipi sol ele takılır ve dua ederken sağ elin başparmağı ve işaret parmağıyla tutulur.

Oryantal Ortodokslar arasında dua ipi 41, 64 veya 100 boncuktan oluşur ve öncelikle Kyrie Eleison (Ya Rab merhamet eyle) duasının yanı sıra Rabb'in Duası ve Magnificat (Meryem’in Ezgisi) gibi diğer duaları okumak için kullanılır. İlk iki sayıya gelince, ilk sayı İsa'ya uygulanan kırbaç sayısını (Yahudi geleneğine göre 39) + mızrak yarasını + dikenli tacı temsil ederken, ikincisi Meryem'in göğe kabul yaşını temsil ediyor.

Kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kullanıcı dua ederken normalde dua ipini sol elinde tutar ve sağ elini Haç İşareti yapmak için boş bırakır. Dua ipi, kullanılmadığı zamanlarda geleneksel olarak sol bileğe sarılarak dua etmeyi durmadan hatırlatmaya devam eder. Eğer bu mümkün değilse, (sol) cebe yerleştirilebilir ancak boyna asılmamalı veya kemerden asılmamalıdır. Bunun sebebi ise tevazudur; dua ipini başkalarına gösterirken gösterişli olunmamalıdır.

Ortodoksluk, dua ipini Ruh'un kılıcı olarak kabul eder, çünkü yürekten gelen ve Kutsal Ruh'un lütfundan ilham alan dua, Şeytan'ı yenen bir silahtır.

Bazı Ortodoks keşişler (ve ara sıra diğer dindarlar) arasında, Kutsal Komünyon için hazırlık ve kanonik saatler, değiştirilen törene bağlı olarak İsa Duasının belirli sayıda dua edilmesiyle değiştirilebilir. Bu şekilde, ayin kitapları herhangi bir nedenle mevcut olmasa veya kişi okuma yazma bilmiyorsa veya başka bir şekilde ayini okuyamıyor olsa bile dualar edilebilir; Dua ipi bu gibi durumlarda okunan duaların sayısını tutmak için çok pratik bir araç haline gelir. Ancak bazı keşişler arasında, örneğin isihazmcılarda, bu yer değiştirme normdur.

Yüzyıllar boyunca, bireye dua ipinin günlük kullanımında yardımcı olmak için çeşitli hücre kuralları ^[6] geliştirilmiştir. Ancak Kilise genelinde evrensel olarak kullanılan tek ve standart bir yöntem yoktur. Uyulan kurala göre her duadan sonra veya belirli sayıda duadan sonra secde yapılabilir.

İsa Duası yanında aynı zamanda Doğu Hristiyanlarında birçok "nefes duası" da vardır. Sanılanın aksine, bunlar manevi nefes kullanılarak söylenmemelidir, çünkü bu ancak bir peder tarafından belirlenebilir.

Takılması[değiştir | kaynağı değiştir]

Ortodokslar arasında 33 düğümlü küçük dua ipleri sıklıkla bileğe takılır. Daha az da olsa, daha büyük olan 100 düğümün boyuna takılması da yaygındır.^[7]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Dua ipinin tarihi, Hristiyan manastırcılığının kökenlerine kadar uzanır. Dua ipinin icadı, dördüncü yüzyılda Büyük Pachomios'a atfedilir ve okuma yazma bilmeyen keşişlerin hücrelerinde tutarlı sayıda dua ve secde yapmalarına yardımcı olur. Daha önce keşişler dualarını bir kaseye çakıl taşları atarak sayarlardı, ancak bu hantalcaydı ve hücrenin dışında kolayca taşınamıyordu. İpin kullanılması, Havari Pavlus'un "Durmadan dua edin" (1. Selanikliler 5:17) emrine uygun olarak, hücrenin içinde veya dışında aralıksız olarak İsa Duasını etmeyi mümkün kıldı.

Dua ipini bağlama yönteminin kökeninin Ortodoks manastırcılığının babası Büyük Antonios'dan geldiği söyleniyor. Kyrie Eleison duasını her ettiğinde basit bir düğümle deri bir ip bağlayarak işe başladı, ancak Şeytan gelip bu düğümleri çözerek sayımını bozdu. Daha sonra Theotokos'la ilgili bir vizyonundan esinlenerek düğümleri atmanın ve düğümlerin sürekli olarak haç işareti yapmasını sağlayacak bir yol tasarladı. Bu nedenle günümüzde hala dua ipleri, her birinde yedi küçük haç bulunan ve tekrar tekrar bağlanan düğümler kullanılarak bağlanmaktadır. Şeytan onu çözemedi çünkü Şeytan Haç İşareti tarafından mağlup edildi.^[8]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Rozari
• Tespih

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynak hatası: <ref> "note" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="note"/> etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: Kaynak gösterme)