DisplayPort

DisplayPort
	;
Türü	Dijital Ses/Görüntü Bağlayıcısı
Üretim Tarihçesi
Tasarımcı	VESA
Tasarım Tarihi	2006-2007
Üretici	Çeşitli Firmalar
Üretim Tarihi	2008 (tahmini)
Yerini Aldığı Teknoloji	HDMI, DVI
Yerine Geçen Teknoloji	Türevi: Mini-DisplayPort
Özellikler
Çalışırken Takabilme/Sökebilme	Evet
Harici Bağlantı	Evet
Elektrik Bilgileri	+3,3 V
Ses Sinyali	Tercihe bağlı, en fazla 8 kanal, sıkıştırılmamış 192 kHz, 24-bit ses, 6.144 Mbit/s bit oranı
Görüntü Sinyali	Tercihe bağlı, en fazla 2560x1600 çözünürlük
Veri Sinyali	Evet
Kablo	50/60 Hz, 24bpp'de 1080p çözünürlükte görüntü aktarımı için en fazla 15 metre, tüm bant genişliği aktarımı için 3 metre, bakır veya fiber optik malzemede
Pin Sayısı	20 (harici bağlayıcılar için)/ 32 (dizüstü bilgisayar dahili bağlayıcıları için)
Pin Görünümü
	; PCB üzerinde harici bağlayıcı (kaynak tarafı)
	1) 13 ve 14 numaralı pinler, birlikte toprağa bağlanabildiği gibi, kablolardan birinin giriş yapmadığı sırada toplam girişin sıfırda tutulduğu bir yapıda da toprağa bağlanabilir. ; 2) Şekildeki kaynak tarafındaki bağlayıcı görünümüdür, soğurucu tarafındaki bağlayıcı görünümünde 0-3 yolları ters sıralıdır, yani 3 numaralı yol, pin 1 ve 3 üzerindeyken, 0 numaralı yol pin 10 ve 12 üzerindedir.

DisplayPort, Video Elektronik Standartları Kurumu (İngilizce: Video Electronics Standards Assosiation - VESA) tarafından önerilen, yeni bir dijital görüntü arayüzü standartıdır. İlk sürümü Mayıs 2006'da, şu anki 1.1 sürümü ise 2 Nisan 2007'de kabul edilmiştir. DisplayPort, öncelikli olarak bilgisayarlar ile monitör veya ev sinema sistemleri arasında kullanılmak üzere tasarlanmış, yeni bir lisans ve telif hakkı serbest, son teknoloji ürünü, dijital ses ve görüntü ara bağlantısını tanımlamaktadır.

Genel bakış[değiştir | kaynağı değiştir]

DisplayPort bağlayıcısı, aynı zamanda ses sinyalini ve saat vurumunu (clock sinyali) taşıyan ana bağlantı üzerinde, her biri saniyede 1.62 veya 2.7 gigabit (Gbit/s) aktarım hızına sahip, 1'den 4'e kadar iletken veri çiftini desteklemektedir. Görüntü sinyali yolu, her dijital renk kanalı için 6'dan 16 bite kadar destek vermektedir. Çift yönlü destek kanalı sabit 1 mbit/s hız ile çalışmaktadır. Destek kanalı, ana bağlantı yönetiminin yanı sıra "genişletilmiş görüntü tanımlama verisi" VESA EDID ve "monitör kontrol yönetim seti" VESA MCCS standartlarını kullanarak aleti kontrol etmeyi sağlamaktadır. Görüntü sinyali, DVI veya HDMI arabirimleri ile uyumlu değildir, ancak teknik özelliğin bu sinyaller üzerinden düzgeçiş yapabilmesine izin verilebilir.

DisplayPort 3 metrelik bir kablo üzerinde, en fazla 10.8 Gbit/s veri hızını ve WQXGA (2560×1600) çözünürlüğünü desteklemektedir.^[1]

Bağlayıcı, tercihe bağlı olarak, AMD'den gelen, "DisplayPort içerik koruması" (DisplayPort Content Protection - DPCP) adlı bir kopyalama koruması içerebilir. Bu koruma sistemi, modern şifreleme kodlarına sahip, 128-bit'lik AES kullanmaktadır ve aynı zamanda, bütünsel kimlik doğrulması ve oturum anahtarı oluşturulması (her şifreleme oturumu birbirinden bağımsızdır) özelliklerine sahiptir. İçerik korumasında, bağımsız bir geri alınma sistemi vardır ve standartın bu bölümü ayrıca lisanslanmaktadır. Koruma ayrıca alıcı ve verici yakınlığı doğrulamasını kuvvetlendirmektedir. Tasarlanan bu teknik ile kullanıcıların, içerik koruma sistemini aşamamaları ve verileri uzağa yani yetkisi olmayan kullanıcılara gönderememeleri garanti altına alınmıştır.

Yüksek çözünürlüklü (High-definition) elektronik alet uygulamalarında, DisplayPort, HDCP sistemine (High-bandwidth Digital Content Protection) sahip HDMI bağlayıcılarının rakibidir.HDMI ve DVI ile uyumlu, düşük maliyetli alternatif bir arayüz olan UDI de DisplayPort'un diğer bir rakibidir.^[2] Ancak, UDI'ın ana destekçisi Intel, bu teknolojiyi geliştirmeyi durdurmuş ve DisplayPort'u desteklemeye başlamıştır.

Yeni 1.1 sürümünde, HDCP içerik koruması desteği ve bakıra alternatif olarak fiber optik kablo kullanabilme özelliği bulunmaktadır. Bakır yerine fiber optik kablo kullanmak, kaynak ve ekran arasında, görüntüde bozulma olmadan çok daha uzun mesafe olabilmesine izin vermektedir.^[3] 2.0 düzeltmesinin bir sonraki yayın olması planlanmaktadır.

ATI firması, DisplayPort destekleyicilerden biri olan AMD tarafından satın alınmadan önce, ilk DisplayProt ürünleri 2007'nin başlarında beklediklerini bildirmişti. Temmuz 2006'da tamamlanan AMD/ATI birleşmesinin, DisplayPort ürünlerinin piyasaya sürülmesini bir açıdan etkilediği sanılabilir, ancak AMD aslında DisplayPort'u AMD Fusion işlemci platformunda, standart port olarak kullanmaya karar vermişti. Aynı zamanda firma 15 Aralık 2006'da yaptığı açıklamada, DisplayPort ürünlerinin 2007 sonlarında piyasaya sürülecek platformların hakim yeni bağlantı türünü oluşturacağını ve 2008'den sonra gelecek mobil platformlarda kullanılacağını belirtmiştir.

Destekleyiciler[değiştir | kaynağı değiştir]

DisplayPort'u desteklediğini belirten birçok firma vardır. Parade Technologies, AMD, Intel, Dell, Genesis Microchip, Hewlett-Packard, Lenovo, NVIDIA, Philips, Samsung, Analogix, Quantum Data ve bu firmalar arasında gösterilebilir.

Teknik veriler[değiştir | kaynağı değiştir]

10.2 Gbit/s ileri bağlantı, tek kablo ile 2560×1600 çözünürlük destegi †
8B/10B data iletişimi
Açık ve genişleyebilen standart.
6, 8, 10, 12 ve 16 bit renk derinliği desteği.
3 metre kabloda tam band veri iletimi
15 metre kabloda düşük band veri iletimi ile 1080p transferi
128-bit AES DisplayPort İçerik Koruma (DPCP - DisplayPort Content Protection) desteği ve 40-bit HDCP (High-bandwidth Digital Content Protection) sürüm 1.1 ve ötesi için destek.
İç ve dış bağlantıları destekleyerek, tek bağlantı ile bilgisayar üretim masraflarını azaltmaktadır. [1] 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Detaylı teknik veriler vesa.org 27 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'dan elde edilebilinir.

† 70fps × 24bpp × 2560 × 1600 = 6.9 Gbit/s,

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

HDMI

Standart DisplayPort

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "DisplayPort to support HDCP, too" 11 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Thomas Ricker, Engadget, 22 Aralık 2007
^ 10 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20070610101554/http://www.dailytech.com/The+Future+of+HDMI/article6098.htm arşivlendi. The Future of HDMI, Tuan Nguyen, DailyTech, 16 Temmuz 2007
^ 3 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20070703071520/http://www.luxtera.com/news_press_2007_0417.html arşivlendi. VESA Enables Optical Video Interconnect in DisplayPort Standard, Luxtera Basın Bülteni, 16 Temmuz 2007

[1] "DisplayPort to support HDCP, too" 11 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Thomas Ricker, Engadget, 22 Aralık 2007

[2] 10 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20070610101554/http://www.dailytech.com/The+Future+of+HDMI/article6098.htm arşivlendi. The Future of HDMI, Tuan Nguyen, DailyTech, 16 Temmuz 2007

[3] 3 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20070703071520/http://www.luxtera.com/news_press_2007_0417.html arşivlendi. VESA Enables Optical Video Interconnect in DisplayPort Standard, Luxtera Basın Bülteni, 16 Temmuz 2007

[1]

[2]

[3]

DisplayPort

Türü	Dijital Ses/Görüntü Bağlayıcısı
Üretim Tarihçesi
Tasarımcı	VESA
Tasarım Tarihi	2006-2007
Üretici	Çeşitli Firmalar
Üretim Tarihi	2008 (tahmini)
Yerini Aldığı Teknoloji	HDMI, DVI
Yerine Geçen Teknoloji	Türevi: Mini-DisplayPort
Özellikler
Çalışırken Takabilme/Sökebilme	Evet
Harici Bağlantı	Evet
Elektrik Bilgileri	+3,3 V
	Maksimum Voltaj	16,0 V
	Maksimum Akım	500 mA
Ses Sinyali	Tercihe bağlı, en fazla 8 kanal, sıkıştırılmamış 192 kHz, 24-bit ses, 6.144 Mbit/s bit oranı
Görüntü Sinyali	Tercihe bağlı, en fazla 2560x1600 çözünürlük
Veri Sinyali	Evet
	Bant Genişliği	Her yol üzerinde 1.62 ya da 2.7 Gbit/s (toplam 6.48 Gbit/s ya da 10.8 Gbit/s) ayrıca ek veri olarak AUX CH için 1 Mbit/s
	Bağlantı Türü	minik veri birimi (mini-packet)
Kablo	50/60 Hz, 24bpp'de 1080p çözünürlükte görüntü aktarımı için en fazla 15 metre, tüm bant genişliği aktarımı için 3 metre, bakır veya fiber optik malzemede
Pin Sayısı	20 (harici bağlayıcılar için)/ 32 (dizüstü bilgisayar dahili bağlayıcıları için)
Pin Görünümü
PCB üzerinde harici bağlayıcı (kaynak tarafı)
	Tür	Özellik
Pin 1	ML_Lane 0(p)	0 yolu için "doğru" (true) sinyali
Pin 2	GND	Toprak
Pin 3	ML_Lane 0(n)	0 yolu için "tamamlayıcı" (complement) sinyali
Pin 4	ML_Lane 1(p)	1 yolu için "doğru" (true) sinyali
Pin 5	GND	Toprak
Pin 6	ML_Lane 1(n)	1 yolu için "tamamlayıcı" (complement) sinyali
Pin 7	ML_Lane 2(p)	2 yolu için "doğru" (true) sinyali
Pin 8	GND	Toprak
Pin 9	ML_Lane 2(n)	2 yolu için "tamamlayıcı" (complement) sinyali
Pin 10	ML_Lane 3(p)	3 yolu için "doğru" (true) sinyali
Pin 11	GND	Toprak
Pin 12	ML_Lane 3(n)	3 yolu için "tamamlayıcı" (complement) sinyali
Pin 13	GND	Toprak
Pin 14	GND	Toprak
Pin 15	AUX_CH(p)	Destekleyici kanal için "doğru" (true) sinyali
Pin 16	GND	Toprak
Pin 17	AUX_CH(n)	Destekleyici kanal için "tamamlayıcı" (complement) sinyali
Pin 18	Hot Plug	Çalışırken Söküp Takabilme Algılaması
Pin 19	DP_PWR Return	Bağlayıcı güç geri dönüşü
Pin 20	DP_PWR	Bağlayıcı gücü
1) 13 ve 14 numaralı pinler, birlikte toprağa bağlanabildiği gibi, kablolardan birinin giriş yapmadığı sırada toplam girişin sıfırda tutulduğu bir yapıda da toprağa bağlanabilir. 2) Şekildeki kaynak tarafındaki bağlayıcı görünümüdür, soğurucu tarafındaki bağlayıcı görünümünde 0-3 yolları ters sıralıdır, yani 3 numaralı yol, pin 1 ve 3 üzerindeyken, 0 numaralı yol pin 10 ve 12 üzerindedir.

g t d Yüksek çözünürlük
Kavramlar	HDV HDTV UHDTV HVS
Analog yayın	819 sistemi HD MAC MUSE (Hi-Vision)
Dijital yayın	ATSC DVB ISDB SBTVD DMB-T/H
Ses	Dolby Digital (5.1) MPEG-1 Layer II PCM LPCM DXD DSD AAC
Kayıt ve depolama	HDV DCI
HD Medya ve sıkıştırma	Archival Disc AV1 Blu-ray CBHD D-VHS DVD-Audio H.264 H.265 H.266 HD DVD HD VMD MPEG-2 MUSE LaserDisc MVC Sıkıştırılmamış Super Audio CD Ultra HD Blu-ray VC-1 W-VHS
Konnektörler	Component HDMI DVI DisplayPort VGA
Biçimleri	2K 4K 6K 8K 16K

g t d Bilgisayar bileşenleri
Giriş aygıtları	Ekran kartı GPU İşaretleme aygıtı Dokunmatik ekran Dokunmatik yüzey Fare Optik Grafik tablet Işıklı kalem İztopu Oyun kumandası Pointing stick Klavye Mikrofon Ses kartı Ses çipi Tarayıcı Webcam Bilgisayar kontrollü kamera Yenilenebilir Braille ekranı
Çıkış aygıtları	Monitör Ekran Ekran kartı Hoparlör Ses kartı Yazıcı Çizici Yenilenebilir Braille ekranı
Çıkarılabilir birimler	Disk paketi Disket Flaş bellek Optik disk Bellek kartı Blu-ray CD DVD USB bellek aygıtı
Kasa	Ağ arabirim denetleyicisi Anakart Bellek BIOS RAM Faks modemi Genişletme kartı Güç kaynağı SMPS Merkezî işlem birimi Mikroişlemci MOSFET Güç MOSFET'i VRM Veri depolama HDD SSD SSHD
Bağlantı noktaları	DisplayPort/HDMI/DVI/VGA eSATA Ethernet FireWire (IEEE 1394) Paralel bağlantı noktası PS/2 bağlantı noktası Seri bağlantı noktası Ses jakı Thunderbolt USB

Display Port nedir?, Display Port anlamı nedir?, Display Port ne demektir?