Diş fırçası bıyık yanların sivrilmek yerine dikey (veya neredeyse dikey) olduğu, kıllara buruna tutturulmuş bir diş fırçasının kıllarının görünümünü veren bir bıyık stilidir. Charlie Chaplin ve Oliver Hardy gibi komedyenler tarafından ünlendi. Bu bıyık tarzı ilk olarak 19. yüzyılın sonlarında Amerika Birleşik Devletleri'nde popüler oldu; oradan Almanya'ya ve başka yerlere yayıldı. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra modası geçmeden önce, Alman Nazi lideri Adolf Hitler ile olan güçlü ilişkisi nedeniyle iki savaş arası yıllarda popülerliğin zirvesine ulaştı. Bu algı o kadar güçlendi ki diş fırçası Hitler bıyığı olarak da bilinir hale geldi.

19. yüzyıldan İkinci Dünya Savaşı'na[değiştir | kaynağı değiştir]

Amerika Birleşik Devletleri'nde[değiştir | kaynağı değiştir]

Diş fırçası bıyık stili ilk olarak 19. yüzyılın sonlarında Amerika Birleşik Devletleri'nde popüler oldu.^[1] İmparatorluk, deniz aygırı, gidon, at nalı ve kalem bıyık gibi 19. yüzyıla özgü daha gösterişli bıyıkların aksine, sanayileşmenin getirdiği standartlaşma ve tek biçimliliği yansıtan düzgün, tek tip, az bakım gerektiren bir tarzdı.^[1]

Charlie Chaplin, diş fırçası bıyığını ilk kez 1914'te Mack Sennett'in sessiz komedilerinin ilk filmi olan "Making a Living"den sonra benimseyen en ünlü kullanıcılarından biriydi.^[1] Chaplin, 1933'te yapılan bir röportajda, kostümüne bıyık eklediğini çünkü bıyığın komik bir görünüme sahip olduğunu ve ifadesini gizlemeyecek kadar küçük olduğunu söyledi. Adolf Hitler, Chaplin filmlerinin hayranıydı,^[2] ancak kültür tarihçisi Ron Rosenbaum'a göre, "Hitler'in '[Chaplin'i] model aldığına" dair hiçbir kanıt (bazı spekülasyonlar olsa da) yoktur.^[3] Chaplin, 1940 filmi The Great Dictator'da olduğu gibi, ekrandaki görünümü ile Hitler'in ile arasındaki belirgin benzerlikten yararlandı; burada bıyığı ikili bir rolde kullandı ve bunlardan birinde Hitler'in parodisini yaptı.^[1][4]

Komedyen Oliver Hardy de bıyık stilini benimsedi - en azından 1921 filmi The Lucky Dog'da görüldüğü gibi erken bir tarihte kullandı.

Almanya'da[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu bıyık tarzı, 19. yüzyılın sonlarında Amerikayı ziyaret eden kişiler tarafından Almanya'da tanıtıldı.^[1] Diş fırçası bıyığından önce en popüler stil, Alman imparatoru II. Wilhelm'in yaptığı şekliyle, parfümlü ve uçlarından kıvrılan 'Kaiser bıyığı' olarak adlandırılıyordu.^[4] Diş fırçası bıyığı, Alman otomobil yarışçısı ve halk kahramanı Hans Koeppen tarafından 1908 New York'tan Paris'e Yarışta görüldü ve genç soylular arasındaki popülaritesini pekiştirdi.^[1][5] Koeppen, "1 metre boyunda, ince ve atletik, sınıfının karakteristik bir diş fırçası bıyıklı, ideal genç Prusyalı muhafız tipine benziyor" olarak tanımlandı.^[5] Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda, Alman kraliyetlerinden bazıları bile diş fırçasını kullanıyordu; Veliaht Prens Wilhelm'in, sürgüne gönderilmek üzere olduğunu gösteren 1918 tarihli bir fotoğrafta diş fırçası bıyıklı olarak görülüyor.^[1]

Hitler, I. Dünya Savaşı sırasında bir asker olarak çekilmiş fotoğraflarından da anlaşılacağı gibi, başlangıçta Kaiser bıyığını kullanıyordu.^[6] Hitler'in diş fırçası bıyığını ilk olarak hangi yıl benimsediği konusunda bir fikir birliği yoktur.^[1] Birinci Dünya Savaşı sırasında Hitler'in yanında görev yapan Alexander Moritz Frey, gaz maskesi takmayı kolaylaştırmak için bıyığını kesmesi emredildikten sonra Hitler'in siperlerde diş fırçası tarzı bıyık kullandığını iddia etti.^[1][7] Heinrich Hoffmann'ın 1914 tarihli bir fotoğrafı, Hitler'i daha küçük bir bıyıkla gösterdiğini iddia ediyor, ancak muhtemelen Nazi propagandası olarak kullanılmak üzere fotoğraf üzerinde oynanmıştı.^[8][9] Diğer kaynaklara göre, Hitler 1919'a kadar bu stili kullanmadı.^[8][9]

Birinci Dünya Savaşı sırasında çok daha büyük bıyığının fotoğrafik kanıtlarına rağmen, Hitler'in baldızı Bridget Hitler, savaştan önce Hitler'e diş fırçası bıyığını bırakmaktan sorumlu olduğunu söyledi^[1] - çoğu bilim adamı tarafından Hitler'in kötü şöhretinden yararlanmak için tasarlanmış bir kurgu olarak kabul edildi.^[10]

Diş fırçası stilini kullanan diğer Naziler arasında Gottfried Feder, Heinrich Himmler, Karl Holz, Ernst Röhm ve Hitler'in şoförü Julius Schreck yer almıştır.

İkinci Dünya Savaşı Sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra, Hitler ile olan güçlü ilişkisi nedeniyle bu bıyık stili dünyanın çoğunda gözden düştü,^[1] ancak bazı önemli insanlar bu stili kullanmaya devam etti. Amerikalı emlakçı Fred Trump, en azından 1940'larda bu bıyığı kullandı.^[11] Hitler'in diş hekimi Hugo Blaschke (ö. 1959), daha sonraki yaşamlarında diş fırçası bıyık stilini kullandı. Yisrael Yeshayahu, Yitzhak Ben-Aharon ve Yitzhak Shamir gibi İsrail politikacıları (1948'de bir devlet olarak kuruldu) kariyerlerinin çoğunda bu stili kullandılar. Ek olarak, savaş sonrası Japonya'da, Şova döneminin (1926-1989) sonraki yıllarında, muhtemelen Hitler'in savaş zamanı müttefiki olması ve Japonya'nın imparatoru Hirohito'nun ünlü bir şekilde benzer bir bıyık takması nedeniyle bir şekilde moda olarak kaldı.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Wikimedia Commons'ta Toothbrush moustaches ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur