Dera درعا Daraa
Şehir
Dera Daraa'nın Suriye'deki konumu.
Ülke	Suriye
İl	Dera İli
İlçe	Dera İlçesi
Rakım	1738 m
En yüksek nokta	+ 2.000 m (6.000 ft)
En alçak nokta	435 m (1.427 ft)
Nüfus  (2010)
• Toplam	230.507
Zaman dilimi	UTC+02.00 (DAS)
• Yaz (YSU)	UTC+03.00 (DAYS)
Alan kodu	15

Dera (Arapça: درعا), Darʿā, Derʿā, Deraa ya da Daraa olarak da bilinir, Suriye'nin güneybatısında, Ürdün sınırında bulunan şehirdir. Dera İli'nin ve Dera İlçesi'nin başkentidir. Ayrıca, tarihte Hauran Bölgesi olarak bilinen bölgeninde Şam'dan sonra en büyük kentidir. Suriye'nin başkenti ve en büyük şehri Şam'ın 100 km. güneyinde bulunur. 2010 verilerine göre nüfusu metropol genelinde, 230,507 kişidir.^[1]

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Klasik dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

Dera, antik bir kenttir ve tarihi Kenanlılar'a kadar dayanmaktadır. Şehir ve şehrin hayatı ilk olarak MÖ 1490 ve MÖ 1436 yılları arasında Firavun III. Thutmose zamanında, Mısır hiyerogliflerinde söz edilmiştir. Şehir, bu zamanlarda Atharaa adıyla bilinmekteydi. Daha sonra Tarihi Bir Vasiyetname 'de ise şehir Edrei adıyla tanıtılmıştır.

Selevkos İmparatorluğu döneminde eyalet yönetim merkeziydi. Daha sonra 1. yüzyılda Nebati Krallığı'nın eline geçti ve Petra ilinin bir parçası oldu. Roma İmparatoru Trajan 107 yılında kenti Roma topraklarına kattı. Bizans imparatorluğu zamanında Suriye içlerinde misyonerlik faaliyetleri yürüten manastır ve piskoposluğun merkezi Dera'daydı. Şehir 614 yılında Sasani ordusu tarafından yağmalanmış fakat bir katliam yapılmamıştır.

Adhri'at şehrinde 7. yüzyıl ilk yarısında geniş bir Yahudi nüfusu vardı ve pek çok yerde İbranice konuşuluyordu. Babil ve Filistin'e giden yol üzerinde bulunan Dera'da yahudi kültürü etkindi.

İslami Dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

9. yüzyıl biyograficilerinden El-Vakidi, İslam peygamberi Muhammed döneminde Medine'den çıkarılan Beni Nadir ve Beni Kaynuka kabileleri Dera'ya yerleşmişlerdi. İslami kaynaklar ve Yahudi kaynakları bunu doğrulamaktadır.

Şehir 634 yılında halife Ebu Bekr tarafından fethedilmiştir. Emeviler döneminde el Bataniyye eyaletinin merkezi olmuştur. 906 yılında Karmatiler isyanı sırasında pek çok insan ölmüştür. Abbasiler dönemindede önemli bir yönetim merkeziydi.

Şam ve Medine arasındaki hac yolunun üzerinde bulunan şehir 12. yüzyılda Haçlı saldırılarına maruz kalmış olsa da Eyyubilerce ele geçirilmiştir. Daha sonra önce Memlükler'in sonra Osmanlının hakimiyetine girmiştir.

Dera'nın antik tarihinden kalma eserler ve kalıntılar arasında, antik harabeler, mağaralar ve içlerindeki bazı eski figürler, hiyeroglifler, antik yerleşimler ve konutlar günümüzde de bazen kullanılan bir Roma amfitiyatrosu ve amfitiyatro ile birlikte şehrin önemli mimari eserlerinden Eyyubi ve Emeviler zamanından kalma Oumari Camisi yer almaktadır.

Dera'nın Suriye ve çevresindeki en eski ve antik yerleşim yeri olduğu da tartışılmaktadır, ancak şehrin gelişmişliğine, nüfusuna ve büyüklüğüne bakmaksızın şehre Geleneksel Suriye Halk Kültürü hâkimdir.

Konum ve coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Şehir, Şam - Dera Karayolu'u üzerindedir ve seyahat edenlerin için bir mola yeri olarak kullanılmaktadır. Ürdün sınırındadır ve şehirdeki sınır kapısıyla ulaşım sağlanır.

Dera'nın ortalama rakımı 1.738 metredir. (5,702 fit.) En yüksek noktada ise rakım, 2000 metreleri bulmaktadır, En düşük noktada ise 435 metredir.

İklim[değiştir | kaynağı değiştir]

Dera iklimi
Aylar	Oca	Şub	Mar	Nis	May	Haz	Tem	Ağu	Eyl	Eki	Kas	Ara	Yıl
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C)	13,3	14,7	18,0	23,6	28,5	31,3	32,6	32,6	31,3	27,8	21,0	15,2	24,2
Ortalama sıcaklık (°C)	8,3	9,4	12,0	16,5	20,5	23,6	25,5	25,6	23,9	20,3	14,4	9,9	17,5
Ortalama en düşük sıcaklık (°C)	3,2	4,0	6,0	9,3	12,5	15,8	18,3	18,6	16,5	12,8	7,8	4,6	10,8
Ortalama yağış (mm)	60,9	49,4	42,3	15,2	3,4	1,0	0,0	0,0	0,4	9,4	22,9	45,9	250,8
Kaynak: Dünya Meteoroloji Örgütü[2]

Suriye İç Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Dera, 2011 yılında Beşar Esad yönetimine karşı başlayan ve Özgür Suriye Ordusu'nun, Suriye Ordusu'nun ve Kürtlerin müdahil olduğu iç savaşı ateşleyen ayaklanmanın başlangıç noktalarından biridir.^[3]

Ayaklanma, 6 Mart 2011'de, Esad rejimini kınayan okul duvarlarında grafiti çizdikleri gerekçesiyle 15 gencin tutuklanmasına yol açtı. Tutuklu gençlerin ailesi ve arkadaşları ve destekçilerinin çoğu, serbest bırakılmasını talep ederek 15 Mart'ta sokaklarda yürüdü. Eylemcilere göre, bu protestoda üç kişiyi öldüren, protestoculara ateş açan Suriye güvenlik güçleriyle karşı karşıya kaldı.^[4] Protestolar her gün devam etti. Bu süre zarfında yerel adliye sarayı, kentteki Baas partisi merkezi ve Cumhurbaşkanı Esad'ın kuzeni Rami Makhlouf'un sahip olduğu Syriatel binası ateşe verildi. Bunun ardından Suriye'nin her yerine şiddetin devam etmesi ve şiddetinin artması üzerine hükûmet tarafından şehre saldırı gerçekleştirildi.

25 Nisan 2011'de Suriye ordusu, Daraa'da demokrasi yanlısı protestocuları baskı altına almak için büyük bir operasyon başlattı.^[5] Operasyon 5 Mayıs 2011 tarihine kadar sürdü. Haziran 2011'de Birleşmiş Milletler araştırmacıları 240'ın üzerinde sivilin öldürüldüğünü tespit etti.^[6]

16 Şubat 2012'de, Suriye Ordusunun Daraa'ya saldırıp şehri yoğun şekilde bombaladığı bildirildi. Bu açıkça görülüyordu çünkü "Daraa isyandaki rolünü yeniden kazanıyor. Gösteriler devam etti ve FSA kentin bazı bölgelerinde protesto gösterileri için güvenlik sağladı." Saldırı, Daraa’daki ÖSO’nın şehir bölgelerinin kontrolünü ele geçirdiğini belirten "son haftalarda kaybettiği alanların kontrolünü yeniden ele geçirmek" için yapılan bir güvenlik kuvvetinin bir parçasıydı. Güvenlik güçleri en az üç bölgeye saldırdı, ancak ÖSO savaşçıları Suriye Ordusunun barikatlarına ve güvenlik polisi ve milisleri barındıran binalara ateş ederek geri savaştı.^[7] 14 Mart 2012'de ÖSO, Suriye ordusunun ÖSO kontrolündeki binalara uçaksavar silahları ateşleyerek saldırmasına neden olan Daraa (Al-Balad bölgesi) kentindeki en az bir ana bölgeyi kontrol etti.^[8]

Haziran 2017'nin başlarında, Daraa şehrinin çoğunun uzun süren savaşlar sonucu tahrip edildiği bildirildi.^[9]

12 Temmuz 2018'de Daraa savaşı, Suriye Ordusu ile isyancı kuvvetler arasında gerçekleşen ve bazıları uzlaşma şartlarını kabul eden birkaç gün süren yoğun çatışmaların ardından sona erdi. Suriye Ordusu şehri tamamen yeniden ele geçirdi.^[10]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynaklar ve Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Westermann, Großer Atlas zur Weltgeschichte (Almanca)
• Lawrence, Seven Pillars of Wisdom, Bölüm LXXX
• W. Max Müller, Asien und Europa, sayfa 159;
• Wetzstein, Reisebericht, syf. 47;
• Schumacher, Across the Jordan, syf. 1–148;
• Z. D. P. V. xi. 40;
• Schürer, Gesch. ii. 33.E. G. H. F. Bu.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Falling Rain.com / Dar'a, Suriye.8 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Dera Bölgesi ve Şehri'nin Resmî Sitesi (Arapça)
• s:Encyclopaedia Biblica/Ecclesiasticus-Eglon (DARAA) - Ansiklopedik Bilgi