Brokoli

Brokoli, Çiğ Hâli
Brokoli, Çiğ Hâli
	Besin değeri
Enerji 140 kJ (30 kcal)
Karbonhidrat	6.64 g
- Şeker	1.7 g
- Lif	2.6 g
Yağ	0.37 g
Protein	2.82 g
Su	89.30 g
A vitamini	31 μg (%3)
- Karoten	361 μg (%3)
Tiyamin (Vit. B1)	0.071 mg (%5)
Riboflavin (Vit. B2)	0.117 mg (%8)
Niyasin (Vit. B3)	0.639 mg (%4)
Pantotenik asit (Vit. B5)	0.573 mg (%11)
B6 vitamini	0.175 mg (%13)
Folik asit (Vit. B9)	63 μg (%16)
C vitamini	89.2 mg (%149)
E vitamini	0.78 mg (%5)
K vitamini	101.6 μg (%97)
Kalsiyum	47 mg (%5)
Demir	0.73 mg (%6)
Magnezyum	21 mg (%6)
Fosfor	66 mg (%9)
Potasyum	316 mg (%7)
Çinko	0.41 mg (%4)
	Oranlar yetişkinler için alınması önerilen oranlardır.

Brokoli
Biyolojik sınıflandırma
lem:	Plantae;
Klad	Angiosperms (Kapalı tohumlular);
Klad	Eudicots (İki çenekliler);
Klad	Core eudicots;
Klad	Rosids;
Klad	Eurosids II;
Takım:	Brassicales;
Familya:	Brassicaceae (Lahanagiller);
Cins:	Brassica;
Tür:	B. oleracea;
Kültür Grubu
	Brassica oleracea Italica

Brokoli (Brassica oleracea var. italica), lahanagiller (Brassicaceae) familyasından, küçük yeşil yumrular hâlinde olan, haşlanarak yemeği hazırlanan bir sebze.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Brokoli, isminden de anlaşılabileceği gibi, İtalya yarımadası ile özdeşleşmiş bir sebzedir. Romalı yazarlardan doğa tarihçisi Büyük Plinius'un metinlerinde ve Apicius'un yemek kitabında lahana benzeri bir sebze olarak tarif edilen bitkinin kesin hükme varılamasa da brokoli olduğu tahmin edilmektedir. Brokoli Yakın Çağ Avrupa'sında egzotik bir bitki olarak görülmüş, dünyada tanınması ise ancak 20. yüzyıl başlarında ABD'deki İtalyan göçmenler aracılığıyla gerçekleşmiştir. Sicilyalı göçmen kardeşler D'Arrigo ailesi brokoliyi ABD'ye ithal ederek büyük bir ticari başarıyı betona gömmüşler, ayrıca Kaliforniya'da deneme üretimi yapmışlardır. D'Arrigo ailesinin bebek yaştaki oğlunun isminden hareketle oluşturulan "Andy Boy" markası altında ve radyo reklamları desteğiyle uzun süre ABD'nin bir numaralı brokoli üreticisi ve satıcısı olarak kalmışlardır.

Brokoli ile karnabahar kırması bir sebze olan broccoflower ilk olarak 1988'de Avrupa'da yetiştirilmiştir. Görünümü karnabahara, tadı brokoliye benzer.

"Brokoli" sözcüğü İtalyanca "lahananın çiçekli püskülü" anlamına gelen "broccolo" sözcüğünün çoğulundan gelir.

Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Brokoli yüksek düzeylerde diyet lifi ve vitaminler içeren bir gıda kaynağıdır.^[1] Ayrıca görünümü resimdeki gibi minyatür bir ağacı anımsatır.

Üretim[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülkeler bazında en yüksek karnabahar ve brokoli üretimine ilişkin 2008 yılına ait Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verileri aşağıdaki gibidir:

İlk On Karnabahar ve Brokoli Üreticileri — 11 Haziran 2008
Ülke	Üretim (ton)	Dipnot
Çin	8,585,000	F
Hindistan	5,014,500
ABD	1,240,710
İspanya	450,100
İtalya	433,252
Fransa	370,000	F
Meksika	305,000	F
Polonya	277,200
Pakistan	209,000	F
Birleşik Krallık	186,400
Dünya	19,107,751
Sembol Yok = Resmi Veri, F = FAO Takribi Miktar Bknz.^[2]