Beta Scorpii

Beta Scorpii
	β Scorpii'nin konumu (kırmızı daire içinde)
Gözlem verisi; Dönem J2000.0 Ekinoks J2000.0
Takımyıldız	Akrep
Galaktik enlem (b)	+23,6016°
Galaktik boylam (l)	353,1949°
Sağ açıklık (α)	16sa 05d 26,2s
Dik açıklık (δ)	-19° 48′ 10″
Görünür büyüklük (V)	Bileşik: 2,50; AB: 2,62; C: 4,89
Görünür büyüklük (B)	Bileşik: 2,43; AB: 2,55; C: 4,87
Görünür büyüklük (J)	AB: 2,41
Sınıflandırma
Tayfsal sınıf	AB: B0.5V
U−B renk ölçeği	AB: -0,87; C: -0,70
B−V renk ölçeği	AB: -0,07; C: -0,02
R−I renk ölçeği	AB: -0,09
Tayfsal sınıf	C: B2V
Astrometri
Dikey hız ()	-1,00 ± 2,00 km/s
Özdevinim (μ)	RA: -5,20 ± 0,92 mys/y ; Dec.: -24,04 ± 0,64 mys/y
Iraklık açısı (π)	8,07 ± 0,78 mys
Uzaklık	399 Iy
Mutlak büyüklük (V)	AB: -2,88; C: -0,48
Özellikler
Kütle (m)	AB: 10 M☉
Yarıçap (r)	AB: 6,5 ± 0,4; C: 5,5 R☉
Aydınlatma gücü	AB: 1808,71; C: 167,96 L⊙
Sıcaklık	AB: 27.000; C: 22.000 K
Dönüş hızı ()	AB: 100; C: 65 km/s
Katalog belirtmeleri
	Acrab • Elacrab • Graffias • Grassias • Bet Sco • ADS 9913; AB: β1 Sco • 8 Scorpii A • BD–19 4307 • HD 144217 • HIP 78820 • HR 5984 • SAO 159682; C: β2 Sco • 8 Scorpii C • BD–19 4308 • HD 144218 • HIP 78821 • HR 5985

Beta Scorpii (β Sco, β Scorpii), Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 399 ışık yılı uzaklıkta bulunan çoklu yıldız sistemidir. Geleneksel adı olan Acrab, Akrab veya Elacrab, (Arapça: العقرب) el-'Akrebden gelmektedir. Xi Scorpii ile birlikte Graffias olarak da adlandırılmıştır.

Gözlem bilgisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Beta Scorpii, Akrep takımyıldızının kuzey-batısında yer alır. Delta Scorpii ve Pi Scorpii ile birlikte Akrep'in ön bölümünü oluşturan üç parlak yıldızın en kuzeyde olanıdır. Küçük bir teleskopla yapılan bir gözlemde iki bileşen, arasında 13,5 yay-saniyelik bir açısal ayrılma ile ikili yıldız olarak görünür. Daha güçlü bir teleskopla diğerlerinden çok daha az parlak olan üçüncü bileşen gözlemlenebilir. Akdeniz havzasında gözlem için en iyi zaman, Mayıs ve Ağustos ayları arasıdır.

Sistem[değiştir | kaynağı değiştir]

Beta Scorpii, altı bileşenden oluşan çok karmaşık bir çoklu yıldız sistemidir. Birincil bileşen β Scorpii A, yakınındaki ikincil bileşen β Scorpii B ve daha uzakta olan üçüncü bileşen β Scorpii C olarak adlandırılır. İkili yıldız olan β¹ ve β², sistem bileşenleri yörünge hiyerarşisinin üst dallarını oluşturur. β¹ Scorpii, ikilinin en parlak olanıdır ve 3,9 yay-saniyelik açısal ayrılma ile β Sco A ve β Sco B adlarında iki alt bileşenden oluşur. Bu alt bileşenlerin yörünge süreleri 610 yıldır. β Sco A, 1,42 mili yay-saniye ile ayrılan ve 6,82 günlük bir yörünge süresi olan, β Sco Aa ve β Sco Ab adlarında iki bileşene sahip bir spektroskopik ikilidir.^[11]

İkinci görsel bileşen β² Scorpii, 0,1328 yay-saniyelik bir açısal ayrılma ile β Sco C ve β Sco E adlarında iki alt bileşenden oluşur. Bu alt bileşenlerin yörünge süreleri ise 39 yıldır. β Sco E 10,7 günlük bir yörünge süresi olan, β Sco Ea ve β Sco Eb adlarında iki bileşene sahip bir spektroskopik ikilidir. Eski sistem modellemelerinin bir sonucu olarak D bileşeni yoktur.^[11]

Sistemin iki en büyük üyesi B-tipi mavi-beyaz ana kol yıldızlarıdır. C bileşeni B2V olarak sınıflandırılır.^[11] Her iki sıcak yıldız, Güneş'ten 10 kat daha fazla güneş kütlesine sahiptir ve yaşam döngüleri de oldukça kısa olacaktır. Her ikisinin de evrimlerinin Tip II süpernova patlamasıyla son bulacağı düşünülmektedir.

Beta Scorpii sistemi, Akrep-Erboğa Birliği'nin Üst Akrep altgrubu'nun kinematik bir üyesidir. Bu grup, 470 ışık yılı uzaklıktadır ve 11 milyon yıl yaş ortalamasına sahip binlerce genç yıldızdan oluşur.^[12]

Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Graffias adının etimolojik kökeni tam belli değildir. Ancak kelimenin, anlamı "yengeç" olan (Grekçe: γραψαίος) Grapsaios ile bağlantılı olduğu öne sürülmüştür.^[13] Geleneksel adı olan Acrab, (Arapça: العقرب) el-'Akrebden türetilmiştir.

Çincede 房宿四 (Odanın Dördüncü yıldızı) olarak belirtilmiştir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f "ADS 9913 ABC -- Double or multiple star SIMBAD". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.
^ ^a ^b ^c ^d "HR 5984 -- Star SIMBAD". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.
^ ^a ^b ^c "HR 5985 -- Double or multiple star SIMBAD". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.
^ ^a ^b ^c "VizieR HR 5984 - Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Hoffleit+, 1991)". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.
^ ^a ^b "VizieR HR 5985 - Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Hoffleit+, 1991)". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.
^ ^a ^b ^c ^d ^e "Ashland Astronomy Studio - Graffias (HIP 78820)". 2 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.
^ ^a ^b "HIP 78820 - Extended Hipparcos Compilation (XHIP) (Anderson, 2012)". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2020.
^ ^a ^b "HIP 78821 - Extended Hipparcos Compilation (XHIP) (Anderson, 2012)". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2020.
^ ^a ^b ^c Kaler, James B. "GRAFFIAS (Beta Scorpii)". University of Illinois. 5 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2010.
^ ^a ^b Abt, Helmut A.; Levato, Hugo; Grosso, Monica (Temmuz 2002), "Rotational Velocities of B Stars", The Astrophysical Journal, 573 (1), ss. 359-365, Bibcode:2002ApJ...573..359A, doi:10.1086/340590
^ ^a ^b ^c ^d Mason, Brian D.; Hartkopf, William I.; Tokovinin, Andrei (Eylül 2010), "Binary Star Orbits. IV. Orbits of 18 Southern Interferometric Pairs", The Astronomical Journal, 140 (3), ss. 735-743, Bibcode:2010AJ....140..735M, doi:10.1088/0004-6256/140/3/735
^ Mark J. Pecaut, Eric E. Mamajek, & Eric J. Bubar (Şubat 2012). "A Revised Age for Upper Scorpius and the Star Formation History among the F-type Members of the Scorpius-Centaurus OB Association". Astrophysical Journal. 746 (2). s. 154. arXiv:1112.1695 $2. Bibcode:2012ApJ...746..154P. doi:10.1088/0004-637X/746/2/154. 2 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.
^ Allen, Richard Hinckley (1963). Dover Publications (Ed.). Star names: their lore and meaning. Mineola (N.Y:). s. 367.

[simbad1-1] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f "ADS 9913 ABC -- Double or multiple star SIMBAD". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.

[simbad2-2] "HR 5984 -- Star SIMBAD". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.

[simbad3-3] "HR 5985 -- Double or multiple star SIMBAD". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.

[vizier1-4] "VizieR HR 5984 - Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Hoffleit+, 1991)". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.

[vizier2-5] "VizieR HR 5985 - Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Hoffleit+, 1991)". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.

[astrostudio-6] "Ashland Astronomy Studio - Graffias (HIP 78820)". 2 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.

[anderson1-7] "HIP 78820 - Extended Hipparcos Compilation (XHIP) (Anderson, 2012)". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2020.

[anderson2-8] "HIP 78821 - Extended Hipparcos Compilation (XHIP) (Anderson, 2012)". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2020.

[kaler-9] Kaler, James B. "GRAFFIAS (Beta Scorpii)". University of Illinois. 5 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2010.

[apj573_1_359-10] Abt, Helmut A.; Levato, Hugo; Grosso, Monica (Temmuz 2002), "Rotational Velocities of B Stars", The Astrophysical Journal, 573 (1), ss. 359-365, Bibcode:2002ApJ...573..359A, doi:10.1086/340590

[aj140_3_735-11] Mason, Brian D.; Hartkopf, William I.; Tokovinin, Andrei (Eylül 2010), "Binary Star Orbits. IV. Orbits of 18 Southern Interferometric Pairs", The Astronomical Journal, 140 (3), ss. 735-743, Bibcode:2010AJ....140..735M, doi:10.1088/0004-6256/140/3/735

[Pecaut-12] Mark J. Pecaut, Eric E. Mamajek, & Eric J. Bubar (Şubat 2012). "A Revised Age for Upper Scorpius and the Star Formation History among the F-type Members of the Scorpius-Centaurus OB Association". Astrophysical Journal. 746 (2). s. 154. arXiv:1112.1695 $2. Bibcode:2012ApJ...746..154P. doi:10.1088/0004-637X/746/2/154. 2 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.

[Hincley-13] Allen, Richard Hinckley (1963). Dover Publications (Ed.). Star names: their lore and meaning. Mineola (N.Y:). s. 367.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Gözlem verisi Dönem J2000.0 Ekinoks J2000.0
β Scorpii'nin konumu (kırmızı daire içinde)
Takımyıldız	Akrep
Galaktik enlem ( $b$ )	+23,6016^[1]°
Galaktik boylam ( $l$ )	353,1949^[1]°
Sağ açıklık ( $α$ )	16^sa 05^d 26,2^s^[1]
Dik açıklık ( $δ$ )	-19° 48′ 10″^[1]
Görünür büyüklük (V)	Bileşik: 2,50^[1] AB: 2,62^[2] C: 4,89^[3]
Görünür büyüklük (B)	Bileşik: 2,43^[1] AB: 2,55^[2] C: 4,87^[3]
Görünür büyüklük (J)	AB: 2,41^[2]
Sınıflandırma
Tayfsal sınıf	AB: B0.5V^[2]
U−B renk ölçeği	AB: -0,87^[4] C: -0,70^[5]
B−V renk ölçeği	AB: -0,07^[4] C: -0,02^[5]
R−I renk ölçeği	AB: -0,09^[4]

Tayfsal sınıf	C: B2V^[3]
Astrometri
Dikey hız ( $v_{r}$ )	-1,00 ± 2,00^[6] km/s
Özdevinim ( $μ$ )	RA: -5,20 ± 0,92^[6] mys/y Dec.: -24,04 ± 0,64^[6] mys/y
Iraklık açısı ( $π$ )	8,07 ± 0,78^[6] mys
Uzaklık	399^[6] Iy
Mutlak büyüklük (V)	AB: -2,88^[7] C: -0,48^[8]
Özellikler
Kütle ( $m$ )	AB: 10^[9] `M`_☉
Yarıçap ( $r$ )	AB: 6,5 ± 0,4 C: 5,5 `R`_☉
Aydınlatma gücü	AB: 1808,71^[7] C: 167,96^[8] L_⊙
Sıcaklık	AB: 27.000^[9] C: 22.000^[9] K
Dönüş hızı ( $v_{\mathrm {e} }\cdot \sin i$ )	AB: 100^[10] C: 65^[10] km/s
Katalog belirtmeleri
Acrab • Elacrab • Graffias • Grassias • Bet Sco • ADS 9913 AB: β¹ Sco • 8 Scorpii A • BD–19 4307 • HD 144217 • HIP 78820 • HR 5984 • SAO 159682 C: β² Sco • 8 Scorpii C • BD–19 4308 • HD 144218 • HIP 78821 • HR 5985

Beta Scorpii nedir?, Beta Scorpii anlamı nedir?, Beta Scorpii ne demektir?