BT Tower, Londra

BT Tower, Londra
Post Office Tower
	BT Tower Conway Sokagi'ndan; 1960'lı yıllarda Londra'da yapılan en yüksek yapı
Eski ad(lar)	Museum Radio Tower; London Telecom Tower; British Telecom Tower
Genel bilgiler
Konum	60 Cleveland Street, Fitzrovia, Camden, Londra
Koordinatlar	51°31′17″K 0°08′20″B / 51.52139°K 0.13889°B
Başlama	1961
Tamamlanma	1964
Yükseklik	191 m; 36 kat
Tasarım ve inşaat
Mimar(lar)	Eric Bedford ve G.R.Yeats; Ministry of Public Works (Imar Bakanligi)
Baş müteahhit	Peter Lind and Company

BT Tower, Londra (İngilizce eski adları:Museum Radio Tower, London Telecom Tower, British Telecom Tower) (Türkçe:BT Kulesi) İngiltere, Londra'da eskiden bir kamu kurumu olarak Birleşik Krallık'ta telefon ve telekomünikasyon sektörlerini işleten "General Post Office (Genel Posta Kurumu)" tarafından ana maksadı UHF-tipli telekomünikasyon kulesi ve ofis olarak kullanılmak üzere yaptırılan bir gökdelen binasıdır. Yapının konuş yeri Londra'nın Camden'de "Clevland Street"'dedir. Yapıya 1961'da başlanmış ve 1964'te yapı bitirilmiştir.

BT Tower, Londra''ana kısmı betondan yapılmış yüksek silindirik bir yapıdır. Bu silindirin ortasından iki içinden asansör geçen delik bulunmakta ve üst katlara çıkış için merdiven bulunmamaktadır. Bunun etrafında kulenin orta katlarında yuvarlak kule etrafına sarılı tepeden asılmış camdan giydirme cepheyle kapalı ofisler; daha yukarılarda yanları havaya açık elektronik mekanik antenler bulunan katlar ve en üste de eskiden eksen etrafında dönen ve simdi kapalı olan bir turistik restoran ve gözetleme galerisi bulunmaktadır. 177 m yükseklikte olan bu ana yapının üzerinde yüksek direkler şeklinde direk antenler bulunup binanın yüksekliği 189 m'ye çıkartılmıştır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

BT Tower kulesinin bulunduğu mevkide önceden Museum talafon santralı bulunmakta ve bu santralın çatısının üstüne 1940'li yıllarda çelik çubuklardan kafes şeklinde yapılmış bir yüksek anten yapılmıştır. 1950'li yıllarda telefon, radyo ve televizyon sisteminin de "GOP General Post Office (Genel Posta Ofisi)" Londra'dan ülkenin diğer yerlerine telefon tarafını hızlandırmak için bir mikrodalgalı telekomünikasyon ağı kurmaya karar vermişti. Bu ağın merkezi olan Londra'da önünde hiçbir engel olmasını önlemek için yüksek bir kule yapılması ve bu sistem antenlerinin bu kuleye yerleştirilmesine karar verildi. Bu yüksek merkezi kule diğer mikrodalgalı telekomünikasyon merkezleri ve Londra'da West Drayton'daki terminal merkezine bağlı olacaktı.

Kulenin tasarımı "Birleşik Krallık Kamu Yapıları ve Kurulmaları Bakanlığı"'na bağlı mimarlar, özellikle başmimar olan Eric Bedford ve G.R.Yeats tarafından hazırlandı. Rüzgardan sallanmayı önlemek için ince silindirik kule şekli seçildi. Tasarıma göre çelikten kablo ile güçlendirilmiş betondan yapılacak kule 1,5 km yakında bir atomik bomba patlamasına karşı dayanıklı olacak ve bu bobin şokundan her iki yana 1 metreden çok sallanmayacaktı. İlk planlar göre ilk 16 kat elektrik gücü kontrolü ve mekanik- teknik ekipman ve bunları işletmek için ofislerden oluşacaktı ve bu kısmının etrafı güneş ışınından korunmak için özel mavimsi renkli üsten asılan camdan giydirme cepheyle kaplı olacaktı. Sonraki 36 m yüksekliğindeki katlarda kenarları havaya açık mikrodalga antenleri bulunacaktı. Bunun üstünde biraz daha genişçe çaplı halka açık gözetleme galerileri ve turistik dükkânı ve 34 katta da kulenin ekseni etrafında dönen ve bu dönüşünü her 24 dakikada bir tamamlayan "Top of the Tower (Kule Tepesi)" restoranı bulunacaktı.

Kulenin yapımına Haziran 1961'de başlandı. Baş müteahhit Peter Lind and Company seçilmiştir. Önce 53 metre derinlikte Londar kiline giren bir temel kazıldı. Bu rekor derinlikteki temel 2004'te yapılan Moorhouse binasının temeli yapılana kadar İngiltere'de en derin temel oldu. Binanın temeli bu zeminine dökülen 6 sıra demir kablolarla güçlendirilmiş 27 m. kare ve 1 metre derinlikte beton bir tıkaç şekilli olarak yapıldı. Bu tıkaç şekli temel üzerine demir çubuklarla güçlendirilmiş piramit şeklinde bir temel de oturtuldu.^[1] Bu yapı toprak seviyesinde yükseldikten sonra devam ederken gereken malzemeyi üst katlara çıkartmak için kulenin merkezinde yapı ilerledikçe yükselen bir vinç kullanıldı. Londra'nın merkezinde yükselen bu silindirik kule ve ortasında buluna büyük vinç halkın çok ilgisini çekti. 15 Temmuz 1964'te en üst seviye tamamlandı ve bunun için 8 Ekim 1965'te başbakan Harold Wilson tarafından bir tören yapıldı. Ekipmanlara yerleştirildikten sonra 16 Mayıs 1966'da yapılan bir törenle halka açıldı.

Gözleme galerileri çok ilgi çekti. Gözlem galerilerine asansörle çıkış üniversite öğrencileri arasında bir yarış konusu oldu.

2003 yılında BT Tower binası İngiltere ülkesinde kültür mirası mimari eserlerinin korunması ile yükümlü "English Heritage" tarafından "II. no.lu liste"'ye alınmıştır.^[2]

Günümüzde işlevleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu kule hala telekomünikasyon için kullanılmakta ve Birleşik Krallık için ana önemi haiz bir iletişim merkezi durumunu korumaktadır. Kulenin alt kısmında 2. katta bulunan "TV Şebekesi Santral Merkezi" TV yayınları için televizyon yayınlayıcı şirketleri (bu arada BBC) ile program üretici şirketleri, TV ilan şirketleri, uluslararası uydu hizmetleri ve diğer TV aracı şirketleri arasındaki telekomünikasyon bağlantıları için görev yapmaktadır. Ülkede stüdyo dışından yapılan yayınların kontrol merkezi de eskiden kulede eksen etrafında dönen lokanta ve mutfakların bulunduğu katlarda bulunmaktadır. Kulede Londra'da hava kirlenmesini gözlemleyen bir merkez de bulunmaktadır. Böylece Londra hava kirliği yalnız toprak zemini seviyesinden değil de daha yüksek mevkilerden de gözlemlenebilmektedir.

Ülkenin ana iletişim sistemi genellikle yer altından geçirilen fiberoptik şebekeye dönüştürülmüştür. Bu kulede bulunan mikrodalga bağlantıları ve elektronik antenler geçen yıl sonlarına kadar kullanılmaktaydı. Ama etrafında duvar bulunmayıp açık havada bulunan bu alet ve antenler hava kirliği dolayısı ile paslanıp kırılıp bozulmaya yüz tuttukları için 2011 yılında sökülmüşlerdir. Böylece günümüzde bunların kalkması ile bunların eskiden bulunduğu orta katlarda kulenin silindirik beton orta kısmı göz önüne çıkmıştır.^[3]

Kulede bulunan dönen "Top of the Tower" restoranına Kuzey İrlanda milliyetçileri IRA tarafında Ekim 1971'de bir bombanın yerleştirildiği öğrenilmiş ve bu restoran kapatılmıştır. Kamu emniyeti dolayısıyla yeniden açılmasına 1980'e kadar izin verilmemiştir. Bu dönemde restoranı işleten Butlin şirketinin kontrat dönemi de sona ermiş ve kontrat yenilenmemiştir. Böylece Londra büyük dünya şehirleri arasında bir yüksek döner restoranı olmayan bir şehir olmuştur. 1981'de kulede bulunan halk gözlem galerisi de kapatılmış ve BT Tower binası halkın hiç kullanamayacağı bir binaya dönmüştür. Kulenin yeni sahibi olan BT şirketi bazı şirket toplantıları için BT Tower binasını kullanmaktadır.

Kulenin emniyeti için yetki otoritelerin bir acayip işlemi de ortaya çıkmıştır. Bu binanın 1961'de yapılmaya başlamasından 1993'e kadar binanın şehrin ortasında mevki herkesçe apaçık görülüp bilinmekle beraber, resmi haritalarda bu binanın yeri belirtilmemişti. Binanın adresi güya emniyet nedenleri ile "devlet sırı" olarak gizli tutulmakta idi. 1993'te bir İşçi Partisi milletvekili Avam Kamarası'nda verdiği bir konuşma ile bir devlet sırrı olan bu bilgiyi milletvekilliği dokunulmazlığını kullanarak herkese açıklamış ve bundan sonra BT Towers'ın adresinin "60 Cleveland Street" olduğu İngiltere'de devlet sırı olmaktan çıkmıştır.

2000'li yılların başlarında kulenin tepesine 360-derece dönen lazer ışıkları konulmuştur. Her gece bu ışıklar dönerek değişen 7 renkli ışıldak sütunları gibi yanmaktaydı. 2009'da bu lazer sistemi yerine eskiden dönen kısmı etrafında 36-37. katlarda 162 m yükseklikte LED sistemine dayanan gösteri levhaları konulmuştur. Bu levhalarda 177 dik sütun halinde 529,750 LED ışık noktası bulunmakta ve 59 m çapında bir daire şeklinde 280m² alanı kapsamaktadır. 31 Ekim 2009'dan itibaren bu ışıklı levhada 2012 Londra Yaz Olimpiyatlarına kaç gün kaldığını gösteren bir kısım devamlı bulunmaktadır.^[4]

Londra gazetelerinde zaman zaman, BT Tower'in sahibi BT şirketinin özellikle ekseni etrafında dönen eski restoranı ve üstündeki kamu gözlem galerisini yeniden açmak istediği ve BT Tower kulesinin, özellikle 2012 olimpiyatları döneminde, bir turizm merkezi haline getirilmesi istediğine dair haberler çıkmaktadır.^[5]