Annales (Tacitus)

*Annales'in* Medici dönemindeki ikinci el yazmasının bir kopyası, Kitap 15, bölüm 44

Annales (Türkçe: Yıllıklar ) Romalı tarihçi ve senatör Tacitus tarafından^[1] yazılan, Tiberius'un saltanatından Nero'nun saltanatına kadar olan dönemi, yani MS 14-68 yılları arasını anlatan; Roma İmparatorluğu'nun tarihiyle ilgili bir kitaptır.^[2] Annales, MS 1. yüzyıl Roma İmparatorluğu tarihinin modern anlayışı için önemli bir kaynaktır;^[3] Tacitus'un son eseridir ve modern tarihçiler genellikle Annales'i onun en büyük yazısı olarak kabul ederler.^[4] Tarihçi Ronald Mellor, Annales'i "Roma tarihi yazılarının zirvesini" temsil eden ve "Tacitus'un başarısını taçlandıran" bir eser olarak adlandırıyor.^[5]

Tacitus'un eserleri Historae ve Annales, birlikte toplam 30 kitaptan oluşuyordu. Bu kitapların yaklaşık yarısı günümüze ulaşmıştır. Bilim adamları, kitapların her birinin hangi esere ait olduğu konusunda tam olarak anlaşamasalar da geleneksel olarak bu otuz kitabın on dördü Historiae'ye, on altısı da Annales'e ait kabul edilir.^[2]

Modern bilim adamları, bir Roma senatörü olarak Tacitus'un, çalışmalarına sağlam bir temel sağlayan Roma Senatosu'nun kayıtları olan Acta Senatus'a erişimi olduğuna inanıyor.^[4] Tacitus, eserinin bir kısmına "yıllıklar" olarak atıfta bulunsa da, Annales'in bugünkü "yıllıklar" anlamına gelen başlığı bizzat Tacitus'un kendisi tarafından verilmemiş, yıldan yıla ilerleyen yapısından dolayı öyle isimlendirilmiştir.^[2]^[3] Kitabın mevcut olan el yazması şeklinin başlığı "İlahi Augustus'un Ölümünden İtibaren Tarih Kitapları" gibi görünüyor (Latince: Ab Excessu divi Augusti Historiarum Libri).

Arka Plan ve Yapı[değiştir | kaynağı değiştir]

Annales, Tacitus'un son eseriydi ve MS 14'te Tiberius'un saltanatının başlangıcından MS 68'de Nero'nun saltanatının sonuna kadar Roma İmparatorluğu tarihinin modern anlayışı için önemli bir kaynak sağlıyor.^[3] Tacitus, Annaels'i en az 16 kitap olarak yazdı, ancak 7-10 arasındaki kitaplar ve 5, 6, 11 ve 16. kitapların bazı bölümleri eksik.^[3]

Historiae'nin kapsadığı dönem (Annales'ten önce yazılmıştı) Nero'nun ölümünden altı ay sonra yani MS 69 yılının başında başlar Nero ve Domitian'ın 96 yılındaki ölümüne kadar devam eder.^[3] Tacitus'un Annales'i ne zaman yazmaya başladığı bilinmiyor, ancak MS 116'da yazmakta olduğu kesin.^[2] Modern bilim adamları, bir senatör olarak Tacitus'un Roma senatosunun kayıtları olan Acta Senatus'a erişimi olduğuna ve böylece çalışmaları için sağlam bir temel oluşturduğuna inanıyor.^[4]

Annales'in on altı kitabından altısı Tiberius'un saltanatını anlatıyor, bunlardan sadece 5. Kitap eksik. Bu kitaplar, dönem boyunca siyasi iklimin doğasındaki değişime uygun olarak, düzgün bir şekilde üçlü iki gruba ayrılmıştır.^[3]

Sonraki altı kitap Caligula ve Claudius'un saltanatlarına ayrılmıştır. 7'den 10'a kadar olan kitaplar kayıp. 11. ve 12. kitaplar Messalina'nın ihanetinden Claudius'un saltanatının sonuna kadar olan dönemi kapsar.

Son dört kitap Nero'nun saltanatını anlatır. MS 66 yılının ortasında 16.kitap yarıda kalır.^[3] Böylece, Nero'nun saltanatının son iki yılını anlatan kısımlar bilinememektedir.^[2]

İçerik ve Üslup[değiştir | kaynağı değiştir]

Tacitus, bir Roma imparatorluk hükûmet sistemini belgelemiştir. Tacitus, eserine MS 14'te Augustus Caesar'ın ölümü ve onun yerine Tiberius'un geçmesiyle başlamayı seçti.^[4]

Historiae'de olduğu gibi bu kitabında da, Tacitus bir imparator gerekliliği tezini savunur . Augustus'un yıllarca süren iç savaştan sonra devlette barışı sağladığını ve barışın devamlılığını sağladığını tekrar söylüyor, ancak öte yandan bize Sezar'ın dönemindeki yaşamın karanlık tarafını da gösteriyor. Principatus'un başlangıcının tarihi, aynı zamanda, Tacitus'un ahlaki olarak çökmüş, yozlaşmış ve imparatora köle olarak gördüğü senatör aristokrasinin cumhuriyet dönemi sırasında sahip olduğu siyasi özgürlüğün sonunun tarihidir. Nero'nun saltanatı sırasında, intihara meyilli olan güçlerini kaybetmiş senatörlerin exitus illustrium virorum ("şanlı adamların sonu") lehine edebi eserler yaygın bir şekilde yazılmıştır. Ancak Tacitus, Agricola adındaki kitabında da belirttiği gibi, boş yere intiharlarla boş yere şehit olmayı seçenlere karşı çıkar.

Annales'te Tacitus, Historiae'de de çok iyi kullandığı portre stilini daha da geliştirdi. Belki de bu kitaptaki en iyi portre, Tiberius'un portresidir. Tacitus onu dolaylı bir şekilde, aşamalı olarak, anlatıldığı kısım boyunca onu ayrıntılarla yeniden yaratan gözlemler ve yorumlarla tasvir eder^[2] Tacitus, hem Tiberius'u hem de Nero'yu tebaalarında korkuya neden olan tiranlar olarak tasvir eder.^[2] Ancak Tacitus, Tiberius'u bir zamanlar büyük bir adam olan biri olarak görse de, direkt Nero'yu basitçe aşağılık olarak görüyor.^[2]

Köken ve Özgünlük[değiştir | kaynağı değiştir]

18. yüzyıldan bu yana, Annales'in Tacitus dışında biri tarafından yazıldığını iddia etmek için en az beş girişimde bulunuldu, Voltaire'in eleştirisi belki de bunların ilkidir.^[7] Voltaire, genellikle Tacitus'u eleştirdi ve Tacitus'un uygarlığa tarihsel bir arka plan sağlama standartlarına uymadığını söyledi.^[8] 1878'de John Wilson Ross ve 1890'da Polydore Hochart, Annales'in tamamının İtalyan bilim adamı Poggio Bracciolini (1380-1459) tarafından uydurulduğunu öne sürdüler.^[9]^[10]^[11] Robert Van Voorst'a göre bu, modern bilim adamları arasında hiçbir zaman taraftar kazanmamış bir "aşırı hipotez" idi.

Annales'i içeren el yazmalarının menşei Rönesans'a kadar uzanır. Bracciolini 1425'te Almanya'daki Hersfeld Manastırı'nda üç küçük eseri keşfederken, Zanobi da Strada (1361'de ölen) muhtemelen daha önce bir süre yaşadığı Monte Cassino'da Annales'in 11-16. kitaplarını keşfetmişti.^[6]^[12] Annales'in Monte Cassino'daki kopyaları, muhtemelen Monte Cassino'daki keşifleriyle de tanınan da Strada'nın bir arkadaşı olan Giovanni Boccaccio (1313-1375) tarafından Floransa'ya taşındı.^[12]^[13]^[14] Monte Cassino el yazmalarının Floransa'ya Boccaccio ya da Strada tarafından taşınıp taşınmadığına bakılmaksızın, Boccaccio yaklaşık 1374 yılında kullandı Commento di Dante'yi yazarken Annales'i kullandı. (Poggio Bracciolini'nin doğumundan önce), Boccasio, kitabında Seneca'nın ölümünü açıklarken bunu doğrudan Annales'in 15. kitabındaki Tacitus'un açıklamalarına dayanarak vermiştir.^[15]^[16] Francis Newton Annales'in 11-16. kitaplarının sonradan Papa III. Victor olarak isimlendirilen Abbot Desiderius'un (1058-1087) saltanatının ilk yarısı sırasında Monte Cassino'da olduğunu belirtiyor.^[17] Annales'in 1-6. kitapları daha sonra 1508'de Almanya'daki Corvey Manastırı'nda, daha sonraki Milano Başpiskoposu olan Giovanni Angelo Arcimboldi tarafından keşfedildi ve 1515'te Roma'da Beroaldus tarafından, Papa Leo X'in emriyle Floransa'daki Medici Kütüphanesi'nde yayınlandı.^[6]

Popüler kültürde[değiştir | kaynağı değiştir]

Donna Leon'un üçüncü Commissario Brunetti romanı Dressed for Death'de (1994), baş karakter akşamları boş zamanlarında Tacitus'un Annales'ini okur ve roman boyunca bu esere çeşitli göndermeler yapılır.

Mikhail Bulgakov'un Usta ile Margarita adlı eserinde Tacitus'un Annales'ine atıfta bulunulmaktadır.

Tacitus'tan ayrıca Ann Radcliffe'in Udolpho'nun Gizemleri adlı eserinde, 6.cilt, 8.bölüm'de de kısaca bahsedilmiştir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ The Annals (109 A.C.E.). 26 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h The Annals: The Reigns of Tiberius, Claudius, and Nero by Cornelius Tacitus and J. C. Yardley 0-19-282421-X Oxford pages ii to xxvii
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Tacitus and the Writing of History by Ronald H. Martin 1981 0-520-04427-4 pages 104–105
^ ^a ^b ^c ^d The annals by Cornelius Tacitus, Anthony John Woodman 2004 0-87220-558-4 pages x to xx
^ Tacitus' Annals. Oxford: Oxford University press. 2010. s. 23. ISBN 0-19-515192-5.
^ ^a ^b ^c Latin Literature: A History by Gian Biagio Conte, Don P. Fowler, Glen W. Most and Joseph Solodow (Nov 4, 1999) 0-8018-6253-1 Johns Hopkins University Press page 543
^ Clarence W. Mendell, Tacitus: The Man And His Work (Yale University Press/Oxford University Press, 1957) page 219.
^ The Classical Foundations of Modern Historiography by Arnaldo Momigliano and Riccardo Di Donanto 0-520-07870-5 Univ California Press 1992 page 127
^ John Wilson Ross, Tacitus and Bracciolini: The Annals Forged In The XVth Century 978-1-4068-4051-3. Originally published London: Diprose and Bateman, 1878.
^ Polydore Hochart 1890, De L'Authenticité Des Annales Et Des Histoires de Tacite republished by Bibliobazar, 2009 1-103-22125-6
^ Robert Van Voorst Jesus Outside the New Testament: An Introduction to the Ancient Evidence 2000 0-8028-4368-9 s 42
^ ^a ^b Medieval Italy: An Encyclopedia by Christopher Kleinhenz (Nov 2003) 0-415-93931-3 page 1174
^ The Scriptorium and Library at Monte Cassino, 1058–1105 by Francis Newton (29 Apr 1999) 0-521-58395-0 Cambridge University Press page 327
^ The Fortunes of Apuleius by Julia Haig Gaisser (Jan 3, 2008) 0-691-13136-8 Princeton University Press pages 93–94
^ The Deaths of Seneca by James Ker 0-19-538703-1 Oxford University Press 2009 page 201
^ Boccaccio's Expositions on Dante's Comedy by Giovanni Boccaccio, Michael Papio 2009 0-8020-9975-0 University of Toronto Press page 233, also see PDF file 28 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ The Scriptorium and Library at Monte Cassino, 1058–1105 by Francis Newton (29 Apr 1999) 0-521-58395-0 Cambridge University Press pages 104–105

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Tacitus. Oxford: Oxford University Press. 1958. ISBN 0-19-814327-3. 0-19-814327-3
Damon, Cynthia (2012) Tacitus, Annals (Penguin Classics) ISBN 9780140455649

[1] The Annals (109 A.C.E.). 26 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021.

[Yardley-2] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h The Annals: The Reigns of Tiberius, Claudius, and Nero by Cornelius Tacitus and J. C. Yardley 0-19-282421-X Oxford pages ii to xxvii

[Martin104-3] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Tacitus and the Writing of History by Ronald H. Martin 1981 0-520-04427-4 pages 104–105

[Woodmanx-4] The annals by Cornelius Tacitus, Anthony John Woodman 2004 0-87220-558-4 pages x to xx

[Mellor23-5] Tacitus' Annals. Oxford: Oxford University press. 2010. s. 23. ISBN 0-19-515192-5.

[Conte-6] Latin Literature: A History by Gian Biagio Conte, Don P. Fowler, Glen W. Most and Joseph Solodow (Nov 4, 1999) 0-8018-6253-1 Johns Hopkins University Press page 543

[7] Clarence W. Mendell, Tacitus: The Man And His Work (Yale University Press/Oxford University Press, 1957) page 219.

[8] The Classical Foundations of Modern Historiography by Arnaldo Momigliano and Riccardo Di Donanto 0-520-07870-5 Univ California Press 1992 page 127

[9] John Wilson Ross, Tacitus and Bracciolini: The Annals Forged In The XVth Century 978-1-4068-4051-3. Originally published London: Diprose and Bateman, 1878.

[10] Polydore Hochart 1890, De L'Authenticité Des Annales Et Des Histoires de Tacite republished by Bibliobazar, 2009 1-103-22125-6

[VVorst42-11] Robert Van Voorst Jesus Outside the New Testament: An Introduction to the Ancient Evidence 2000 0-8028-4368-9 s 42

[K1174-12] Medieval Italy: An Encyclopedia by Christopher Kleinhenz (Nov 2003) 0-415-93931-3 page 1174

[Newton327-13] The Scriptorium and Library at Monte Cassino, 1058–1105 by Francis Newton (29 Apr 1999) 0-521-58395-0 Cambridge University Press page 327

[14] The Fortunes of Apuleius by Julia Haig Gaisser (Jan 3, 2008) 0-691-13136-8 Princeton University Press pages 93–94

[15] The Deaths of Seneca by James Ker 0-19-538703-1 Oxford University Press 2009 page 201

[16] Boccaccio's Expositions on Dante's Comedy by Giovanni Boccaccio, Michael Papio 2009 0-8020-9975-0 University of Toronto Press page 233, also see PDF file 28 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[Newton104-17] The Scriptorium and Library at Monte Cassino, 1058–1105 by Francis Newton (29 Apr 1999) 0-521-58395-0 Cambridge University Press pages 104–105

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

Annales (Tacitus) nedir?, Annales (Tacitus) anlamı nedir?, Annales (Tacitus) ne demektir?