Ali Abdullah Salih

Ali Abdullah Salih
Ali Abdullah Salih
	Ali Abdullah Salih, 2004
Yemen cumhurbaşkanı
	Görev süresi; 22 Mayıs 1990 - 21 Şubat 2012
Başbakan	Haidar Abu Bakr al-Attas; Muhammad Said al-Attar; Abdul Aziz Abdul Ghani; Faraj Said Bin Ghanem; Abd al-Karim al-Iryani; Abdul Qadir Bajamal; Ali Muhammad Mujawar
Başkan Yardımcısı	Ali Salim al-Beidh; Abd Rabbuh Mansur al-Hadi
Yerine geldiği	Yeni makam
Yerine gelen	Abd Rabbuh Mansur al-Hadi
Kuzey Yemen Cumhurbaşkanı
	Görev süresi; 18 Temmuz 1978 - 22 Mayıs 1990
Başbakan	Abdul Aziz Abdul Ghani; Abd al-Karim al-Iryani; Abdul Aziz Abdul Ghani
Yerine geldiği	Abdul Karim Abdullah al-Arashi
Kişisel bilgiler
Doğum	21 Mart 1942; Al-Ahmar, Kuzey Yemen; (şimdi Yemen)
Ölüm	4 Aralık 2017 (75 yaşında); San'a, Yemen
Partisi	Genel Halk Kongresi
Evlilik(ler)	Asama Salih
Mesleği	Asker ve siyasetçi
Dini	Sünni İslam

Ali Abdullah Salih (Arapça:علي عبدالله صالح), (21 Mart 1942, Bayt al-Ahmar - 4 Aralık 2017^[1]^[2]), Yemen Cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanı olarak 2012 yılında kadar görev yapmıştır. Daha önce devlet başkanı görevine 1978'den 1990 yılına kadar Yemen Arap Cumhuriyeti'nin (Kuzey Yemen) Devlet Başkanı olarak görev yaptı. Yemen'in en uzun görevde kalan devlet başkanıdır. 2 Şubat 2011'de 2013 yılındaki seçimlerde yeniden aday olmayacağını açıkladı. Silahsız protestoculara karşı hükûmetin şiddetli yanıt vereceğini açıkladı. Partisinin milletvekilleri 23 Şubat 2011 tarihinde istifa etti. 10 Mart 2011'de Salih yasama ve yürütme yetkilerini ayırarak, yeni bir anayasa konusunda bir referandum yapacağını ilan etti.

17 Temmuz 1978 tarihinde Salih, Meclis tarafından Cumhurbaşkanı ve silahlı kuvvetlerin başkomutanı seçildi. Salih Yemen'in en yüksek rütbeli askeri görevlisidir (Mareşal).

1990'da Ali Abdullah Salih, Saddam Hüseyin'in uzun süredir müttefiki olarak Kuveyt'in işgalini destekledi. Irak Körfez Savaşını kaybettikten sonra, Yemenliler Kuveyt hükûmeti tarafından topluca sınır dışı edildi. 22 Mayıs 1990 tarihinde Kuzey ve Güney Yemen birleşti.

Salih 1999'daki başkanlık seçimlerinde oyların %91.2'sini alarak Yemen'in ilk doğrudan seçilmiş başkanı oldu.

20 Eylül 2006 tarihinde yapılan başkanlık seçimlerinde, Salih oyların %77.2 sini alarak seçimi kazandı. Onun başlıca rakibi Faysal bin Shamlan (1934-2010), %21,8 oy aldı. Salih 27 Eylül'de yeni dönem için yemin etti.

Artan protestolar sonucu görevini yardımcısı Abd Rabbuh Mansur al-Hadi'ye devrederek ABD'ye tedaviye gitti.

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

4 Aralık 2017'de Sana'a'da Husiler ile Salih'in destekçileri arasında yapılan bir savaş sırasında Husiler Salih'i "ihanet" ile suçladı ve Salih bir Husi keskin nişancı tarafından öldürüldü.^[3]^[4] Raporlar, Saleh'in bir arabada yerleşkesinden kaçmaya çalışırken öldürüldüğü yönündeydi; ancak bu, onun evinde idam edildiğini söyleyen parti yetkilileri tarafından reddedildi.^[5]^[6]^[7] Ölümü The Economist tarafından Muhammed bin Selman yönetimindeki Suudi dış politika başarısızlıklarının bir utancı olarak tanımlandı. Bir yetkiliye göre, 9 Aralık 2017'de Sana'a'da gömüldü.^[8] Bir Husi komutanı, cenaze töreninin katı koşullar altında yapıldığını ve 20'den fazla kişinin katılmadığını bildirdi.^[9]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Yemen eski devlet başkanı öldürüldü". 5 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2017.
^ "Yemen'in eski devlet başkanı Salih öldürüldü". 4 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2017.
^ Ahmed, Zayd (5 Aralık 2017). "Deposed strongman Ali Abdullah Saleh killed after switching sides in Yemen's war". 4 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2020.
^ "Ali Abdullah Salih çatışma sonucu hayatını kaybetti". 19 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2017.
^ Browning, Noah (8 Aralık 2017). "The last hours of Yemen's Saleh". Reuters. 21 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2018.
^ "Analysis: Yemen's ex-president Saleh's killing was 'revenge'". Al Jazeera. 4 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2017.
^ Hakim Almasmari, Tamara Qiblawi and Hilary Clarke. "Yemen's former President Saleh killed in Sanaa". CNN. 4 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2017.
^ "Yemen's slain ex-President Saleh buried". Business Standard. 9 Aralık 2017. 12 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2021.
^ "Yemen rebels bury Saleh in closed funeral: family source". Business Standard. 9 Aralık 2017. 21 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2021.

Yemenli bir siyasetçi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

President Ali Abdullah Saleh Yemen Ulusal Bilgi Merkezi profili, Fransızca
President Ali Abdullah Saleh Al-batel28 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yemen hükûmeti İnternet sitesi (Arapça)

Siyasi görevi
Önce gelen Abdul Karim Abdullah al-Arashi	Kuzey Yemen Cumhurbaşkanı 1978–1990	Makam kaldırıldı
Yeni makam	Yemen cumhurbaşkanı 1990–2011	Sonra gelen Abd Rabbuh Mansur al-Hadi

[1] "Yemen eski devlet başkanı öldürüldü". 5 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2017.

[2] "Yemen'in eski devlet başkanı Salih öldürüldü". 4 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2017.

[3] Ahmed, Zayd (5 Aralık 2017). "Deposed strongman Ali Abdullah Saleh killed after switching sides in Yemen's war". 4 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2020.

[4] "Ali Abdullah Salih çatışma sonucu hayatını kaybetti". 19 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2017.

[5] Browning, Noah (8 Aralık 2017). "The last hours of Yemen's Saleh". Reuters. 21 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2018.

[6] "Analysis: Yemen's ex-president Saleh's killing was 'revenge'". Al Jazeera. 4 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2017.

[7] Hakim Almasmari, Tamara Qiblawi and Hilary Clarke. "Yemen's former President Saleh killed in Sanaa". CNN. 4 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2017.

[8] "Yemen's slain ex-President Saleh buried". Business Standard. 9 Aralık 2017. 12 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2021.

[9] "Yemen rebels bury Saleh in closed funeral: family source". Business Standard. 9 Aralık 2017. 21 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

g t d Yemen Arap Cumhuriyeti
Cumhurbaşkanı	es-Sallal ^(1962-1967) el-Eryani ^(1967-1974) el-Hamdi ^(1974-1977) el-Gaşemi ^(1977-1978) el-Araşi ⁽¹⁹⁷⁸⁾ Abdullah Salih ^(1978-1990)
Başbakan	Abdullah es-Sallal Abdullatif Dayfallah Abdurrahman el-Eryani Hasan el-Emir Hamoud el-Gayifi Ahmed Muhammed Numan Muhsin Ahmed el-Ayni Abdullah Kurşumi Kadı Abdullah el-Hagri Hasan Muhammed Makki Abdülaziz Abdülgani Abdülkerim el-Eryani
Savaşlar ve Çatışmalar	26 Eylül Devrimi⁽¹⁹⁶²⁾ Harad Konferansı⁽¹⁹⁶⁵⁾ San'a Kuşatması⁽¹⁹⁶⁷⁾ 1972 Savaşı⁽¹⁹⁷²⁾ 1978 Darbesi⁽¹⁹⁷⁸⁾ Cephe Savaşı^(1978-1983) 1979 Savaşı⁽¹⁹⁷⁹⁾
Ordu	Devrim Ordusu 1. Zırhlı Tümen Devler Tugayı Ulusal Güvenlik Teşkilatı
Partiler	Yemen Müslüman Kardeşleri Hür Subaylar Teşkilatı Hizbullah

Ali Abdullah Saleh ne demektir