Alexander William Williamson
Alexander William Williamson
Doğum	1 Mayıs 1824(1824-05-01) Wandsworth, Londra, İngiltere
Ölüm	6 Mayıs 1904 (80 yaşında) Hindhead, Surrey, İngiltere
Defin yeri	Brookwood Mezarlığı 51°17′51″N 0°37′32″W / 51.297390°K 0.625679°B / 51.297390; -0.625679
Milliyet	Britanyalı
Mezun olduğu okul(lar)	Giessen Üniversitesi
Tanınma nedeni	Eter sentezi
Ödüller	Kraliyet Madalyası (1862)
Kariyeri
Doktora danışmanı	Leopold Gmelin Justus von Liebig

Prof. Alexander William Williamson FRS FRSE PCS MRIA (1 Mayıs 1824 - 6 Mayıs 1904),^[1] İngiliz kimyagerdir. Günümüzde en çok Williamson eter senteziyle tanınmaktadır.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Williamson, 1824'te Londra'nın Wandsworth kentinde, East India Company'de katip olan Alexander Williamson (aslen Elgin'li) ve Londra'nın önde gelen tüccarlarından birinin kızı olan eşi Antonia McAndrew'un üç çocuğundan ikincisi olarak dünyaya gelmiştir. Erken dönemdeki fiziksel sakatlığına, tek gözünün görme kaybına ve sol kolunun büyük ölçüde işe yaramaz olmasına rağmen Williamson, şefkatli ve teşvik edici bir entelektüel çevrede büyümüştür. Brighton'da geçirilen erken çocukluktan ve ardından Kensington'daki okullardan sonra Williams, 1841'de Heidelberg Üniversitesi'ne kaydolmuştur. Heidelberg'de Leopold Gmelin'in yanında çalıştıktan sonra Justus von Liebig'in yanında çalışmak üzere Giessen Üniversitesi'ne transfer olmuş ve burada 1845'te doktorasını almıştır. Williamson daha sonra Paris'te Auguste Comte'un yanında yüksek matematik eğitimi alarak üç yıl geçirmiştir.^[2][3]

1849'da Thomas Graham'ın desteğiyle Williamson, University College London'a analitik ve pratik kimya profesörü olarak atanmıştır. Graham'ın 1855'teki istifasından Williamson'ın 1887'deki emekliliğine kadar Williamson aynı zamanda genel (teorik) kimya başkanlığını da yürütmüştür.^[2]

Gelirindeki bu artış sonucunda^[2] 1855 yılında Thomas Hewitt Key'in üçüncü kızı Emma Catherine Key ile evlenebilmiştir.^[1] Bu evlilikten iki çocukları olmuştur: Oliver Key (ö. 1941) ve Alice Maude.^[2] Alice Maud Williamson, fizikçi Alfred Henry Fison (1857–1923) ile evlenmiştir.

Williamson, 6 Mayıs 1904'te İngiltere'nin Surrey kentinde Haslemere yakınlarındaki High Pitfold, Shottermill'de ölmüş ve Surrey'deki Brookwood Mezarlığı'na gömülmüştür.^[4]

Eter üzerine araştırmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Williamson, Williamson eter sentezi olarak bilinen, bir alkoksidin bir haloalkan ile etkileşimi yoluyla simetrik olmayan eterlerin oluşumu üzerine yaptığı araştırmayla tanınır. Eterleri ve alkolleri suya benzer ve onunla aynı türden oluşan maddeler olarak kabul etmiş ve ayrıca su türünü, kimyasal bileşiklerin sınıflandırılmasında yaygın olarak uygulanabilir bir temel olarak tanıtmıştır. Geniş bir yayılım kapasitesine sahip olduğuna ve tek bir türün, en iyi bilinen organik bileşiklerin yanı sıra tüm inorganik bileşikler için de yeterli olacağına inandığı su ile karşılaştırma yoluyla cisimlerin rasyonel yapısını belirtme yöntemi, su formülü bazı durumlarda iki veya üç kat olarak alınmaktadır.^[5][6][7]

1850 gibi eski bir tarihte, modern iyonik ayrışma teorisinde değiştirilmiş bir biçimde temel öneme sahip olan bir görüşü de ileri sürmüştür; çünkü eterin oluşumu teorisi üzerine yazdığı bir makalede, Herhangi bir bileşiğin molekülleri içinde bulunan elementler arasında sürekli bir alışveriş vardır; örneğin hidroklorik asitte her hidrojen atomu, ilk kez birleştiği klor atomunun yanında sessizce durmaz, diğer hidrojen atomlarıyla yer değiştirir. Benzer bir hipotez de aynı sıralarda Rudolf Clausius tarafından ileri sürülmüştür.^[5]

Williamson ve Chōshū Beşlisi[değiştir | kaynağı değiştir]

1863'te Chōshū klanından beş öğrenci Japonya'dan kaçırılmıştır. O zamanlar Japonya hâlâ kapalı bir toplumdu; Tokugawa Şogunluğu'nun kanunları başka bir ülkeye seyahati ölüm cezasına çarptırıyordu. Londra'ya ulaşan zorlu bir yolculuğun ardından öğrenciler Profesör Williamson'ın gözetimine verilmiştir. O ve eşi Catherine, grubu evlerinde karşıladılar, onlara İngilizce öğrettiler, onları batı toplumuyla tanıştırdılar ve University College London'da henüz mezun olmamış öğrenciler olarak eğitim almalarını sağladılar. Itō Shunsuke (daha sonra Itō Hirobumi), Endō Kinsuke ve Nomura Yakichi (daha sonra Inoue Masaru) Williamson'larla birlikte Camden'deki evlerinde yaşarken, Inoue Monta (daha sonra Inoue Kaoru) ve Yamao Yōzō, Gower Caddesi'ndeki üniversitenin bitişiğinde yaşıyorlardı.^[8]

Daha sonra bilindiği üzere Chōshū Beşlisi'nin tümü Japon hükümetinde görev yapıp; Japonya'nın modernleşmesine önemli bilimsel ve sosyal katkılarda bulundular. Satsuma klanından on dört uluslararası Japon öğrenci daha 1865'ten itibaren Williamson ile çalışmıştır.^[8]

Onurlar ve ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

Williamson, 1862'de 1855'te üyesi olduğu ve 1873'ten 1889'a kadar dışişleri sekreteri olarak görev yaptığı Royal Society'den eterleştirme konusundaki çalışmaları nedeniyle Kraliyet Madalyası almıştır. 1863'ten 1865'e ve 1869'dan 1871'e kadar Londra Kimya Derneği'nin iki kez başkanlığını yapmıştır.^[5][9]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Vikisöz'de Alexander William Williamson ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

• Williamson, Alexander William (1868). Chemistry for Students. Oxford: Clarendon Press. alexander williamson chemistry. 
• Williamson, Alexander William (1902). Papers on Etherification and on the Constitution of Salts. Edinburgh: The Alembic Club. s. 64. alexander williamson ether.